بهینه ترین روش های تأمین برق صنایع کشور

بهترین روش برای تأمین برق کارخانه‌های تولیدی (به‌ویژه صنایع پرمصرف مثل فولاد، سیمان، پتروشیمی) در شرایط فعلی ایران و دنیا، ترکیبی از منابع مختلف است که هم پایداری، هم صرفه‌جویی، و هم امنیت انرژی را فراهم کند. مراتب ذیل گزینه های بهینه بر روی میز در شرایط حال کشور هستند:

۱. نیروگاه اختصاصی (Self-Generation)

ایجاد نیروگاه CHP (تولید هم‌زمان برق و حرارت) گازی یا سیکل ترکیبی در کنار کارخانه.

مزیت: بهره‌وری بالا (تا ۷۰%) و کاهش وابستگی به شبکه سراسری.

عیب: نیاز به سرمایه‌گذاری بالا و تأمین پایدار گاز.

۲. استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر (خورشیدی و بادی)

احداث نیروگاه‌های خورشیدی یا بادی در محل یا حوالی کارخانه.

مزیت: کاهش هزینه‌های بلندمدت و کاهش اثرات زیست‌محیطی.

عیب: نیاز به سرمایه اولیه و محدودیت تولید در ساعات خاص.

۳. قرارداد خرید برق (PPA) از نیروگاه‌های خصوصی

خرید برق از نیروگاه‌های خصوصی به‌صورت قراردادی بلندمدت.

مزیت: بدون نیاز به سرمایه‌گذاری اولیه زیاد.

عیب: وابستگی به تامین‌کننده ثالث.

۴. ذخیره‌سازی انرژی (Battery Storage)

استفاده از باتری‌های صنعتی برای ذخیره برق در ساعات غیرپیک و استفاده در ساعات پیک.

مزیت: کاهش هزینه‌های پیک‌بار و بهبود پایداری.

عیب: هزینه بالا و فناوری در حال توسعه.

۵. ترکیب هوشمند (Hybrid System)

•ترکیب منابع بالا و استفاده از سیستم مدیریت هوشمند انرژی (EMS) برای بهینه‌سازی مصرف و تولید.

سناریوی پیشنهادی برای ایران (با توجه به چالش گاز و برق):

نیروگاه CHP + خورشیدی + باتری + خرید اضطراری از شبکه

این مدل هم وابستگی را کاهش می‌دهد، هم هزینه را کنترل می‌کند، و ریسک کمبود انرژی را کاهش می‌دهد.

مدل محاسباتی نمونه برای کارخانه فولاد با لحاظ میزان برق، ظرفیت نیروگاه و هزینه‌ها:

فرضیات اولیه:

ظرفیت تولید کارخانه: ۱ میلیون تن فولاد در سال.

مصرف برق: حدود ۷۰۰ کیلووات ساعت به ازای هر تن (میانگین فولادسازی قوس الکتریکی).

مجموع مصرف برق سالیانه:

۱,۰۰۰,۰۰۰ × ۷۰۰ = ۷۰۰,۰۰۰,۰۰۰ کیلووات ساعت (۷۰۰ گیگاوات ساعت)