به گزارش خبرداغ به نقل از همشهری؛ کارشناسان بر این باورند که فضای معاملات بازار سرمایه بیشتر از آنکه تحتتأثیر عواملی چون قرنطینه خانگی و تعطیلی بازارها باشد، متاثر از عوامل کلان اقتصادی است و افزایش توجه سرمایهگذاران به معاملات بورس و رشدهای 5ماهه اول سال هم عمدتا ناشی از همین سیاستهای کلان بوده است.
این روزها بحث بر سر این است که قرنطینه و تعطیلی کسبوکارها و بازارها چه تأثیری بر معاملات بازار سهام دارد؛ چراکه تقریبا اکثر بازارها تحتتأثیر پروتکلهای بهداشتی یا تعطیل شدهاند یا به حالت نیمهتعطیل درآمدهاند. بازار طلا و معاملات مسکن و خودرو بهطور کامل تعطیل شدهاند و بازار ارز در صرافیها به حالت نیمهتعطیل درآمده است. برخی گمانهزنیها حاکی از آن است این تعطیلی منجر به افزایش توجه سرمایهگذاران به بورس خواهد شد؛ بهویژه آنکه معاملات بورس اکنون بهدلیل توسعه پلتفرمهای آنلاین با توسعه زیادی مواجه شده و سرمایهگذاری را آسانتر و سریعتر کرده است. حتی برخی تحلیلها حاکی از آن است که رشدهای خیرهکننده 5ماهه سالجاری ناشی از شیوع کرونا بود که معاملات در سایر بازارها را از رونق انداخت و مردم خانهنشین را ترغیب کرد بهصورت آنلاین در بورس سرمایهگذاری کنند.
این تحلیلها حاکی از آن است که یکی از دلایل افزایش توجه به بازار سهام در سالجاری، شیوع کرونا و تسهیل معاملات بورس بهدلیل بسترهای آنلاین معاملاتی بوده است. با این حال کارشناسان این فرضیه را رد میکنند و معتقدند با وجود آنکه بحث انتقال نقدینگی از بازارهای موازی به یکدیگر بهصورت مداوم وجود دارد ،اما رشد بازار سهام در ابتدای سال، ناشی از عوامل اقتصادی بوده است و همچنان این معادلات اقتصادی، آینده بازار سهام را ترسیم میکنند.
مصطفی صفاری، یک کارشناس بازار سرمایه در پاسخ به این پرسش که آیا تعطیلی بازارهای موازی بازار سرمایه بهدلیل قرنطینه میتواند منجر به انتقال نقدینگی از بازارهای طلا، ارز، مسکن و خودرو به بازار سهام شود و آیا رشد بازار سهام در 5ماهه اول سال تحتتأثیر همین عامل بوده است، گفت: این احتمال وجود دارد که بخشی از نقدینگی وارد بازار سهام شود، اما رشد ابتدای سال اصلا ارتباطی به بحث شیوع کرونا و تعطیلی بازارها تحتتأثیر قرنطینه خانگی نداشت و مربوط به عوامل دیگری بود.
وی ادامه داد: علت اصلی توجه بیشتر به بورس که منجر به رشد بازار سهام در 5ماهه سال شد، اعمال سیاستهای کلان بود که منجر شد توجه مردم به بازار سهام جلب شود و ربطی به قرنطینه ناشی از کرونا و افزایش توجه به بورس نداشت.
وی افزود: درواقع بعد از حمایتهای مقام معظم رهبری از بازار سرمایه و توصیه ایشان برای سرمایهگذاری در بورس و بهدنبال آن آزادسازی سهام عدالت، حجم سرمایهگذاری مردم در بورس بهشدت افزایش یافت و این موضوع منجر شد سهامداران زیادی وارد بورس شده و با بازار سرمایه آشنا شوند. بهگفته او این سیاستهای کلان همزمان منجر به افزایش حجم نقدینگی و سرمایهگذاری در بورس شد و زمینه رشد شاخصهای بورس را فراهم کرد.
صفاری ادامه داد: همزمان با توصیههای مقام معظم رهبری، حمایتهای قوای سهگانه، یعنی قوه مقننه، مجریه و قضاییه هم مردم را برای سرمایهگذاری در بورس ترغیب کرد و منجر به افزایش ورود مردم به بورس و ورود نقدینگی تازه شد.
این کارشناس بازار سرمایه با تأکید بر اینکه در این دوره در عین حال نرخ بهره هم کاهش پیدا کرد، تأکید کرد: تغییرات نرخ بهره یکی از عوامل پرقدرتی است که بر بازار سهام اثر دارد و در آن دوره نرخ بهره هم کاهش پیدا کرد، در نتیجه همه این عوامل دست به دست هم دادند و منجر به ورود سرمایهگذاران جدید به بورس شدند و چون عرضه سهام در آن دوره متناسب با حجم تقاضا و هیجانی که در بورس شکل گرفته بود، نبود شاخصهای بورس با رشد زیادی مواجه شدند.
او ادامه داد: در عین حال نباید فراموش کرد که بازار سهام عموما در دوره بهار با رونق مواجه میشود. به این دلیل که عملکرد 12ماهه شرکتهای بورس و میزان سود سالانهشان تقریبا مشخص میشود؛ در نتیجه حجم تقاضا برای خرید سهام و استفاده از سود سالانه مطابق با برنامههای توزیع سود در مجامع عمومی خرداد و تیرماه افزایش مییابد و این موضوع منجر به افزایش شاخصها در بهار میشود.
وی همچنین درباره اثرگذاری قرنطینه و تعطیلی کسبوکارها بر عملیات اقتصادی شرکتها نیز گفت: بهنظر میرسد از جنبه عملکرد اقتصادی این قرنطینه خیلی تأثیری بر بازار سرمایه ندارد؛ چراکه واحدهای تولیدی مثل تولید مصالح ساختمانی یا واحدهای تولیدی اینچنینی استثنا قرار گرفتهاند، در نتیجه واحدهای تولیدی بورس عمدتا از این محل هم تأثیر نمیپذیرند.
محمدرضا صادقیمقدم، یک کارشناس دیگر بازار سرمایه هم در پاسخ به این پرسش که آیا تعطیلی بازارهای طلاو ارز و مسکن میتواند منجر به انتقال نقدینگی از بازارهای موازی به سمت بازار سهام شود، گفت: خیر موضوعیت ندارد. چراکه حجم معاملاتی که در بازارهای موازی انجام میشود، تناسبی برای رشد در بازار سرمایه ندارد. بهطور مثال در روزهایی که بازار سرمایه با رونق مواجه بود حجم معاملات روزانه بورس در برخی روزها حتی به 30 تا 35هزار میلیارد تومان هم رسید؛ یعنی قبل از آغاز دوران نزول بورس ارزش معاملات بورس بهشدت رشد کرد که منجر به رشد شاخص بورس شد و برای اینکه شاخصها دوباره رشد کنند، باید ارزش معاملات با رشد زیادی مواجه شود. درحالیکه حجم روزانه معاملات سایر بازارها برای رشد تا این حد کفایت نمیکند. وی با تأکید بر اینکه حجم معاملات بازارهای دیگر تا حدی نیست که بتواند منجر به رشدهای مشابه ابتدای سال شود، اضافه کرد: بهطور مثال حجم معاملات کاغذی دلار که در صرافیها انجام میشود یا حجم معاملات روزانه خودرو آن میزانی نیست که بتواند بر بازار سهام در شرایط فعلی همانند ابتدای سال تأثیر بگذارد اما از ابعاد کلان، قرنطینه و تعطیلی کسب و کارها میتواند درصورت تداوم روی بازار سرمایه اثرگذار باشد.
صادقیمقدم توضیح داد: اگر از جنبه کلان و از منظر عملکرد اقتصادی به موضوع اثر قرنطینه و تعطیلی بازارها و کسب و کارها بر بازار سرمایه نگاه کنیم، بنگاههای بازار سرمایه غالبا شرکتهایی هستند که تحتتأثیر کرونا هم به فعالیتشان ادامه دادند و خیلی مشمول تعطیلی مانند سایر بنگاهها نشدند، به همین دلیل از نظر عملیات تولید و فروش، عملکرد اقتصادی شرکتهای بورس خیلی تحتتأثیر قرار نگرفت اما چنانچه این تعطیلیها ادامهدار شود قطعا روی عملکرد اقتصادی شرکتهای بورس اثرگذار خواهد بود.
وی در پاسخ به این پرسش که آیا قرنطینه و تعطیلی بازارها میتواند منجر به کاهش عملکرد شرکتهای بورس شود، گفت: بستگی به این دارد که این تعطیلیها چقدر ادامهدار باشد. اگر تعطیلیها ادامهدار باشد و دولت بخواهد از اقشاری که متاثر از این تعطیلیها هستند، حمایت و منابع مورد نیاز برای حمایت از این اقشار را از بازارها تامین کند، میتواند روی همه بازارها تأثیر داشته باشد.
این کارشناس بازار سرمایه اضافه کرد: این موضوع بستگی دارد به اینکه دولت بخواهد بستههای حمایتی که مجلس تعریف کرده را از کدام بازار تامین کند. اگر قرار باشد این منابع از بانک مرکزی تامین شود، میتواند منجر به افزایش پایه پولی و تورم شود و اگر دولت بخواهد منابع مورد نیاز برای حمایت از اقشاری که از تعطیلیها تأثیر میپذیرند را از طریق فروش داراییهایش در بورس تامین کند میتواند منجر به افزایش عرضه در بازار شود.
او با بیان اینکه اجرای چنین سیاستی همه بازارها را متاثر خواهد کرد گفت: برای اینکه دولت بتواند منابع مالی مورد نیازش را از طریق بازار سهام تامین کند، بازار سهام باید رونق داشته باشد. یعنی حجم معاملات و شاخصهای بورس بهنحوی باشد که بازار کشش لازم برای تامین این منابع مالی را داشته باشد.