اخیراً مجلس در بخشی از طرح ساماندهی بازار خودرو با هدف کاهش آلودگی هوا، تعرفه واردات خودروهای هیبریدی را به صفر رساند. البته پس از آن برخی از نمایندگان مجلس اعلام کردند که با توجه به جنگ اقتصادی آمریکا بر ضد مردم ایران، فعلاً این مصوبه مجلس اجرایی نشده و همچنان طبق مصوبه سال گذشته دولت، واردات انواع خودرو به کشور ممنوع خواهد بود.
این وضعیت در حالی است که تنوع خودروهای هیبریدی که در چند سال اخیر وارد بازار ایران شدهاند بسیار محدود است، چراکه سایر خودروهای هیبریدی یا مشمول ممنوعیت واردات خودروهای با ارزش دلاری بیش از ۴۰ هزار دلار بودهاند یا نمایندگی آنها در ایران وجود نداشته است؛ ضمن اینکه اصولاً هم تنوع این دست از خودروها در دنیا بالا نیست.
به طور کلی خودروهای هیبریدی که وارد بازار ایران شدهاند شامل خودروهای تویوتا در مدلهای "کمری" و "پریوس"، هیوندا در مدل "سوناتا"، لکسوس در مدل "NX۳۰۰" و میتسوبیشی در مدل "اوتلندر" هستند.
اگرچه در ۲۹ اردیبهشت ماه سال جاری نمایندگان مجلس شورای اسلامی در مصوبه خود مقرر کردند که واردات خودروهای سواری تمام برقی و تمام هیبریدی تا زمان تولید آنها در داخل از پرداخت حقوق ورودی معاف شود؛ اما علاوه بر این تعرفه که باید به خزانه دولت واریز شود و اکنون برای خودروهای هیبریدی به صفر رسیده، هزینههای دیگری همچون اسقاط، حق آمبولانس وزارت بهداشت، ۹ درصد مالیات بر ارزش افزوده و… نیز وجود دارد که در قیمت تمام شده خودروهای هیبریدی وارداتی در ایران تأثیرگذار خواهد بود.
درواقع علاوه بر تعرفه واردات، ۵ درصد حق وزارت بهداشت برای خودروهای آمبولانس، حدود ۴ درصد برای اسقاط، ۱۰ درصد برای مصرف حدود شش تا هفت لیتری که این خودروها دارند، ۱۰ درصد عوارض شهرداری و ۹ درصد مالیات بر ارزش افزوده است که کماکان باید برای واردات این خودروها پرداخت شود.
بنابراین در کل میتوان گفت که حتی در صورت واردات با تعرفه صفر باز هم حدود ۴۰ درصد به قیمتهای جهانی این خودروها در ایران اضافه میشود که البته این هزینه نهایی نبوده و به آن باید سود واردکننده خودرو را نیز اضافه کرد.
در رابطه با سود واردکنندگان خودرو نیز به گفته فعالان این بازار، از زمانی که واردات خودرو ممنوع شد، درصد سود واردکنندگان از محل خرید و فروش این محصول نیز بالا رفت. به گفته فعالان بازار، پیش از این به دلیل اینکه صاحب هر کارت بازرگانی مجاز بود خودرو وارد کند، حاشیه سود واردات خودرو پایین بود و در مدلهای پرفروشی همچون خودروهای کرهای و چینی سود واردکنندگان در حدود ۵ تا ۷ درصد بود و در اقلام کم فروش این میزان سود بالاتر رفته و به ۱۰ تا ۱۵ درصد میرسید، اما هماکنون حاشیه سود واردکنندگان این خودروها در حدود ۲۰ تا ۲۵ درصد برآورده شده است.
بنابراین به حدود ۴۰ درصد عوارض متفرقه واردات خودروهای هیبریدی به طور میانگین ۲۰ درصد نیز سود واردکننده خودرو اضافه میشود. به این ترتیب در نهایت میتوان گفت حتی در صورت صفر شدن تعرفه واردات، قیمت یک دستگاه خودرو هیبریدی در ایران با فرض ادامه داشتن شرایط فعلی، حدود ۵۰ تا ۶۰ درصد بیشتر از نرخهای جهانی آن خواهد بود.
به عنوان مثال در خودروهای هیبریدی که تاکنون وارد ایران شدهاند، قیمت جهانی تویاتا کمری به طور میانگین حدود ۳۵ هزار دلار، تویوتا پریوس بین ۲۰ هزار تا ۲۵ هزار یورو، لکسوس NX۳۰۰ معادل ۵۰ هزار یورو، هیوندا سونوتا حدود ۲۴ هزار تا ۳۷ هزار و اوتلندر میتسوبیشی در حدود ۳۵ هزار پوند است.
بنابراین با توجه به نرخ روز ارز در ایران اگر حدود ۵۰ تا ۶۰ درصد به نرخهای فوق اضافه کنیم، قیمتهای جدید خودروهای هیبریدی در ایران با فرض اجرا شدن قانون به صفر رسیدن تعرفه واردات این خودروها، به دست میآید.