به گزارش خبرداغ به نقل از باشگاه خبرنگاران جوان، زندگی بشر روز به روز به سمت ماشینی‌شدن، بی‌تحرکی و فعالیت نداشتن پیش می‌رود که موجب بروز مشکلات فراوانی برای بدن انسان به خصوص سیستم قلب و عروق میشود. یکی از این مشکلات بیماری فشارخون بالا است. وقتی گفته میشود شخصی دچار بیماری فشارخون بالا شده به این معنی است فشارخون آن فرد از محدوده طبیعی خود که میان ۸/۱۲ میلی متر جیوه و ۹/۱۴ میلی‌متر جیوه است، خارج شده و افزایش می‌یابد و به‌صورت ثابت باقی می‌ماند.
کنترل فشارخون بالا با ورزش
درمان بیماری فشار خون به صورت کامل و دائمی قابل درمان نیست بلکه به وسیله دارو فقط قابل کنترل است و می‌توان به این وسیله از پیشرفت بیماری جلوگیری کرد. علاوه بر دارو درمانی، روش دیگری نیز برای درمان فشارخون بالا وجود دارد که بدون دارو و بدون عوارض است و اثرهای بسیار مهمی‌را روی فشارخون می‌گذارد. این روش درمانی همان ورزش است.
خطر دچار شدن شما به فشار خون بالا (بیماری پرفشاری خون) با بالا رفتن سن افزایش می‌یابد، اما اندکی ورزش کردن می‌تواند تفاوت بزرگی را از لحاظ پیشگیری از این بیماری ایجاد کند. و اگر از پیش دچار فشار خون بالا باشید، ورزش کردن به کنترل آن کمک می‌کند.
دکتر ترکان متخصص طب فیزیکی و توانبخشی در مورد تاثیر ورزش بر درمان و پیشگیری فشارخون بالا می گوید: اصل اینکه ورزش وفعالیت فیزیکی باعث ایجاد سلامت جسمانی می شود اصل تغییر ناپذیری است خصوصا در جامعه ما که بیماری های متابولیک یعنی بیماری های مثل افزایش قند و چربی و فشارخون جزء شایع ترین بیماری های زندگی شهری است، توجه به اینکه برای کنترل و پیشگیری از ابتلا به این بیماری ها باید چه طرحی داشته باشیم اصل مهمی است.
در جامعه پزشکی اصل در درجه اول براساس پیشگیری است بعد درمان و طی تحقیقاتی ثابت شده است میزان ابتلا به فشارخون در کسانی که ورزش می کنند و فعالیت فیزیکی بیشتری دارند نسبت به کسانی که ورزش نمی کنند بسیار کمتر است.
بنابراین باید اول به جامعه شهری که زندگی بدون تحرک و کم تحرکی دارند اعلام کنیم که اگر می خواهند از ابتلا به بیماری فشارخون بالا جلوگیری کنند بدانند فعالیت ورزشی عاملی برای پیشگیری از بروز فشارخون بالا است حتی در مورد کسانی که سابقه خانوادگی ابتلا به فشارخون بالا دارند فعالیت های ورزشی می تواند مانع از افزایش فشارخون در سنین میانسالی در آنها شود.
در بحث درمان نیز ثابت شده است افراد مبتلا به فشارخون در صورتی که فشارخون کنترل شده ای داشته باشند یعنی فشار سیستولیک آنها بالای 16 و فشار دیاستول آنها بالای 10 نباشد می توانند با شروع برنامه ورزشی سعی کنند همین فشارخون متوسط را کنترل کنند.
در مورد کسانی که فشارخون آنها بالای 16 به روی 10 است توصیه می شود ابتدا درمان دارویی تحت نظر پزشک داشته باشند و سعی کنند از عوارض فشارخون جلوگیری کنند، زمانی که توانستند فشارخون خود را کنترل کنند می توانند برنامه ورزشی را شروع کنند.
چگونگی کنترل فشارخون با ورزش
فعالیت جسمی منظم باعث می شود که عضله قلب شما قوی‌تر شود. قلب قوی‌تر مقدار بیشتری خون را با تلاش کمتری تلمبه می‌کند. اگر قلب شما با فشار کمتری بتواند خون را تلمبه کند، نیروی وارد بر شریان‌های‌تان کاهش می‌یابد و فشار خون‌تان پایین می‌آید.
اگر فعالیت جسمی روزانه‌تان را افزایش دهید، می‌توانید فشار خون سیستولی (شماره بالا در اندازه‌گیری فشار خون) را به طور میانگین 4 تا 9 میلی‌متر جیوه کاهش دهید. این میزان پایین آوردن فشار خون به اندازه تاثیر برخی از داروهای کاهنده فشار خون است. در برخی از افراد انجام مقداری ورزش ممکن است آنقدر فشار خون را پایین بیاورد که نیاز به مصرف دارو بوسیله آنها را برطرف کند.
اگر فشار خون شما در حد مطلوب است ، ورزش می‌تواند مانع از بالا رفتن آن از این حد طبیعی با افزایش سن‌تان شود. ورزش منظم همچنین به حفظ وزن شما در حد سالم کمک می‌کند که این هم راه دیگری برای کنترل فشار خون است.برای اینکه فشار خون‌تان را پایین نگهدارید، باید به ورزش کردن ادامه دهید. حدود یک تا سه ماه طول می‌کشد تا اثر ورزش منظم بر پایین آوردن فشار خون خود را نشان دهد. اما این اثر تا هنگامی ادامه خواهد یافت که شما ورزش‌تان را قطع نکنید.
ورزش های مفید در کاهش فشارخون بالا
ورزش‌های هوازی باعث کاهش فشار خون می‌شوند و برای این انجام این ورزش‌ها لازم نیست که هر روز چند ساعت را در سالن ورزشی بگذرانید. افزودن فعالیت جسمی با شدت متوسط به برنامه روزانه زندگی‌تان هم موثر است. درواقع هر فعالیتی که سرعت ضربان قلب و تنفس شما را افزایش دهد یک تمرین هوازی بشمار می آید.
انجام کارهای خانه مانند چمن‌زنی، سابیدن کف اتاق، جمع کردن آشغال‌ها، ورزش‌های فعال مانند بسکتبال و تنیس، بالا رفتن از پله‌ه، پیاده‌روی، دویدن آرام، دوچرخه سواری و شنا از جمله ومرزش های مفید هوازی در کاهش فشار خون محسوب می شوند.
نمونه ای از یک برنامه ورزشی هوازی برای مبتلایان به فشار خون
در هفته اول یک روز در میان، سه جلسه در هفته، دو تا پنج دقیقه پیاده‌روی که میان دو پیاده‌روی، پنج دقیقه استراحت کامل وجود داشته باشد (به طوری که فرد بنشیند و هیچ فعالیتی انجام ندهد). هفته دوم، چهار جلسه، ۲ تا ۱۰ دقیقه پیاده روی با ۴ دقیقه استراحت میان آنها، هفته سوم، پنج جلسه، ۲ تا ۱۵ دقیقه، با ۳ دقیقه استراحت میان آنها، هفته چهارم، شش جلسه ۲ تا ۲۰ دقیقه پیاده‌روی با ۲ دقیقه استراحت میان آنها، هفته پنجم، ۷ جلسه، ۳۰ دقیقه پیاده‌روی بدون استراحت، هفته ششم، ۷ جلسه، ۳۵ تا ۴۰ دقیقه پیاده‌روی بدون استراحت باشد و برنامه هفته ششم را هر هفته اجرا کند.
پس از انجام این برنامه شش هفته‌ای، شخص بیمار بهبود زیادی را احساس خواهد کرد. تنها نکته‌ای که فرد بیمار باید مد نظر داشته باشد این است که از حدود این برنامه خارج نشود، فشار بیش از حد به خود وارد نکند، تا حصول نتیجه صبر و پشتکاری از خود نشان دهد و همچنین تحت نظر پزشک متخصص باشد، داروهای خود را مصرف کند و در صورت هرگونه اختلال در سیستم‌های بدنی خود و احساس درد در سینه تمرینات ورزشی خود را قطع کند.
تمرین با وزنه و فشار خون بالا
تمرین با وزنه ممکن است باعث افزایش گذرای فشار خون در حین ورزش شود. میزان این افزایش بسته به مقدار وزنه‌ای که زده میشود، ممکن است قابل توجه باشد. اما وزنه زدن در درازمدت ممکن است منافع درازمدتی داشته باشد که خطر افزایش گذرای فشار خون را در اغلب افراد جبران کند.اگر دچار فشار خون بالا هستید و می‌خواهید یک برنامه ورزشی با وزنه را شروع کنید، اول تایید پزشک را بگیرید.
البته برخی از متخصصین طب ورزشی به افراد فشارخونی توصیه می کنند که ورزش های قدرتی انجام ندهند مثل زدن وزنه یا بلند کردن اجسام سنگین. باید دقت کنند که بسیار سبک وزنه بزنند و اگر خواستند به مرور تغییری در برنامه وزنه زدن خود ایجاد کنند تعداد زدن وزنه ها را افزایش دهند و وزن وزنه را تغییر ندهند .
نکات مهم ورزشی برای مبتلایان به فشارخون بالا
- برای كاهش احتمال دچار شدن به آسیب‌های ورزشی، برنامه ورزشی خود را به آرامی شروع كنيد.
- قبل از شروع ورزش به مدت 15 دقيقه خود را با انجام حركت‌های کششی گرم كنيد.
- طی ورزش به خود فشار زيادی وارد نكنيد و بيش از توان بدنتان فعاليت نداشته باشيد.
- بعد از انجام ورزش، طی 5 دقيقه با پياده‌روی آرام عمل سرد كردن را انجام دهيد.
-اگر قصد انجام ورزش‌های تقويت عضله يا كششی شديد داريد با پزشکان مشورت كنيد چرا كه برخی از انواع ورزش‌های تقويت‌کننده عضله به دليل حبس کردن نفس باعث افزايش فشارخون می‌شوند و نبايد در افراد مبتلا انجام شوند.
- اگر دستگاه فشارسنج در منزل داريد قبل از شروع هر جلسه تمرين، فشارخون خود را کنترل كنيد و اگر سطح آن بالا بود، از پرداختن به ورزش بپرهيزيد.
