سرطان، واژه‌ای ترسناک در بیماری‌ها که عموما کسی جرئت این که لحظه‌ای تصور کند که امکان ابتلا به آن در وی به وجود آید وا نمی‌کند.
همانطور که می‌دانید سلول‌ها در تمامی اعضای بدن وجود دارند، زمانی که سلول‌ها دچار تداخل شوند و یا به صورت نامنظم انتشار یابند ایجاد تومور می‌کند تومورها ممکن است در مغز، پاها و حتی چشم‌ها مشاهده شوند.
چشم و بینایی یکی از مهمترین ابزارهای شناختی انسان به شمار می‌رود که به وسیله‌ای می‌تواند درک درست و شناختی ژرف و واقع بینانه از زندگی داشته باشد.
هر چند که ابتلا به سرطان چشمی نادرترین بیماری چشمی بی شمار می‌آید، اما حتی از احتمال مبتلا شدن به این بیماری و نابینا شدن در افراد ترسی انکار نشدنی ایجاد می‌کند و به همین جهت نباید به دلیل نادر بودن نادیده گرفته شود.
شاخص ترین علامت سرطان
دکتر محمد کی پور اپتومتریست در گفتگو با خبرنگار گروه علمی باشگاه خبرنگاران جوان، با اشاره به این که سرطان چشم نادرترین بیماری چشمی بی شمار می‌آید افزود: عموما این بیماری علامت مخصوصی برای بیمار آشکار نمی‌سازد و غالبا در حین معاینات چشمی توسط اپتومتریستم یا جراحان چشم قابل تشخیص است.
وی افزود: از دست رفتن بینایی بدون درد به عنوان شاخص‌ترین علامت ابتلا به سرطان چشم به شمار می‌رود. شایع ترین تومورهای چشمی در داخل کره‌ی چشم ظاهر می‌شوند که شامل ملانوم و لنفوم است این تومورهای چشمی از ملانوپیست‌ها که مسئول تولید رنگدانه‌ها می‌باشد سر چشمه می‌گیرند و سلول‌های رنگدانه دار در مشیمیه، عنبیه و یا جسم مژگانی چشم را درگیر می‌سازد.
وی اظهار داشت: ممکن است سرطان چشم نواحی پلک که متشکل از پوست، عضله و اعصاب است را فرا بگیرد که به مراتب نادرتر است.
برخی از علائم سرطان چشم
عموما سرطان‌های ثانویه‌ی چشمی از سرطان اولیه شایع تر است، اختلال یا زوال بخش‌هایی از میدان دید محیطی و با مشاهده‌ی جرقه‌های نور یا لکه‌ها و خطوط شناور در مبتلایان به سرطان چشم شایع است.
کی پور در ادامه افزود: وجود لکه‌های تیره و رو به رشد در عنبیه از برخی از علائم سرطان چشم قلمداد می‌گردد عموما افرادی که دارای رنگ چشم روشن هستند بیشتر از افراد دارای چشم‌های تیره یا قهوه ای در معرض سرطان چشم هستند.
شیوع بیشتر سرطان چشم در مردان بالای 50 سال
وی بیان کرد: سرطان چشم، عارضه‌ای بسیار نادر است و نرخ ابتلا به آن 21 مورد در هر 1 میلیون نفر گزارش شده است که ملانوم چشمی اندکی در مردان شایع‌تر است و غالبا در دهه‌های ششم زندگی یعنی بعد از 50 سالگی بروز میشود.
دکتر کی پور ادامه داد و گفت: افرادی که تعداد زیادی خال‌های غیر طبیعی در سطح بدن دارند بیشتر در معرض ابتلا به ملانوم پوستی و ملانوم چشمی هستند.
وی خاطر نشان کرد: قرار گرفتن در معرض نور شدید خورشید و پرتوهای فرا بنفش امکان ابتلا به سرطان پوست و چشم را افزایش می‌دهد که اهمیت استفاده از محافظ‌های پوستی و عینک‌های آفتابی استاندارد توصیه میشود.
ضرورت معاینه مداوم چشمی
وی افزود: سرطان‌های چشمی رد صورت تشخیص به موقع و درمانی بهینه از شانس درمانی بالایی برخورد دارند که ضرورت معاینات چشمی دوره‌ای را یادآور میشود و معمولا از تکنیک‌های اولتراسوند و بلورفیئن آنژیوگرافی برای تشخیص قطعی تومورهای چشمی بهره گیری میشود.
دکتر کامیاب متخصص چشم پزشکی در همین راستا افزود: 2 تصور غلط در مورد معاینه‌ی چشمی وجود دارد یکی که اگر خوب می‌بینند نیازی به معاینه‌ی چشم ندارید و دیگری این که تست بینایی که حد بینایی را با استفاده از تابلوهای مخصوص اندازه گیری می‌کند همان معاینه چشمی است با اسمی دیگر، اما باید توجه داشت که چشم پزشک در واقع علاوه بر تست بینایی، چشم شما را از نظر بیماری‌های دیگری نیز که ممکن است علائم زودرس نداشته باشند ولی نیاز به درمان زودرس دارند معاینه می‌کند بنابراین معاینه کامل چشمی بسیار بیشتر از یک تست بینایی است.
چطور تشخیص دهیم؟
اولین قدم معاینه دقیق توسط چشم‌پزشک است. علائم بیمار مانند وضع دید، شرایط کلی سلامت و عملکرد چشم و بافت‌های اطراف آن بخوبی بررسی می‌شوند.
در صورت لزوم سایر روش‌ها مانند سی‌تی‌اسکن، ام‌آرآی و سونوگرافی نیز انجام میشود. بسیاری از تومورهای چشمی از راه انجام بیوپسی و تعیین نوع نمونه به‌وسیله پاتولوژیست قابل تشخیص است.
ملانومای چشمی چیست؟
شایع‌ترین تومور چشمی میان بزرگسالان ملانوماست. ملانوما نوعی اختلال است که در سلول‌های پوستی تولیدکننده ملانوم (رنگدانه‌های مسئول رنگ پوست) ایجاد میشود.
چشم نیز سلول‌های تولیدکننده ملانین دارد و می‌تواند به ملانوما مبتلا شود، به طوری که بعد از پوست، چشم شایع‌ترین محل بروز ملانوماست.
معمولا ملانومای چشمی در ناحیه‌ای از چشم ایجاد میشود که در ظاهر قابل مشاهده نیست. در ضمن این نوع سرطان معمولا علائم و نشانه‌های زودهنگام ندارد و این قضیه تشخیص آن را مشکل می‌کند.
ملانومای چشمی ممکن است در هر ناحیه از چشم ایجاد شود. ملانومایی که در قسمتی از چشم شامل مشیمیه، مژه و عنبیه به وجود می‌آید، از بقیه انواع شایع‌تر است.
مشیمیه لایه‌ای از پوشش دور چشم است که رنگ تیره آن مانع انعکاس نور به داخل چشم میشود. اجسام مژکانی در مشیمیه رشد می‌کنند و با تغییر شکل لنز، فوکوس چشم را تنظیم می‌کنند.
عنبیه دیسک شفاف و رنگی جلوی چشم است که میزان نور ورودی به چشم را کنترل می‌کند. در همه این ساختارها رنگدانه‌های ملانین وجود دارد، پس می‌توانند به ملانوما مبتلا شوند. احتمال ابتلا به ملانوما با افزایش سن بیشتر میشود.
راه‌های تشخیص سرطان چشم
دکتر کی پور در ادامه افزود: از آن جایی که امکان گسترش سرطان چشم در نواحی دیگر بدن نظیر ریه و کبد بر بیشتر از نیمی از موارد وجود دارد انجام آزمایش خون و آزمایشات تشخیصی XRAY، MRIنیز توصیه میشود انجام نمونه برداری پس از عمل جراحی برای کسب اطمینان سرطان بودن ضایعه در چشم نیز در موارد مقتضی صورت می‌گیرد.
اگر اندازه تومور کوچک باشد در مراحل نخستین صرفا تحت نظارت متخصصین قرار می‌گیرد و عمل جراحی به تعویق می‌افتد درمان و نابودی تومور عموما به اختلال و زوال بینایی در چشم مبتلا منجر میشود.
معمولا در اعمال جراحی قسمت‌هایی از عنبیه و مشنیه بر داشته میشود و در صورتی که اندازه تومور بسیار بزرگ باشد کل کره‌ی چشم با عمل جراحی خارج میشود پرتو درمانی نیز از موثرترین تدابیر درمانی به شمار می‌رود که برای جراحی تومورهای کوچک، متوسط و بزرگ بکار می‌رود عمل کرایوتراپی نیز در نابودی تومورهای کوچک کاربرد مطلوبی دارد.
پریان سلیمان زاده
منبع: شفا آنلاین
