به گزارش خبرداغ به نقل ازخبرآنلاین؛ محمدعارف معزی: مواضع رئیس جمهور آمریکا درباره برعهده گرفتن مسئولیت حمله اسرائیل به ایران، فرامتنی را در مسیر تحولات جهانی به نمایش گذاشت که شاید کمتر مورد توجه قرار می‌گرفت؛ نقش مستقیم و روشن آمریکا در حمایت نظامی و دیپلماتیک از تل‌آویو. شامگاه پنجشنبه ۱۵ آبان، ترامپ در جمع خبرنگاران تکلیف دوگانگی‌ها را مشخص کرد. وی حمله اسرائیل به ایران را قدرتمند توصیف کرد و گفت «من خیلی زیاد مسئول آن بودم.»
این اظهارات، که با انکارهای قبلی دولت آمریکا (مانند اظهارات مارکو روبیو مبنی بر عدم دخالت مستقیم ایالات متحده در آن تهاجم) در تضاد است، بحث‌های گسترده‌ای را برانگیخته است. بر اساس گزارش‌های خبری و پست‌های اخیر در شبکه‌های اجتماعی، انتقادهای تند و گسترده‌ای از سوی دموکرات‌ها به این دعوی رییس جمهور صورت گرفته است.
انگیزه دونالد ترامپ برای بیان چنین اظهاراتی چیست؟ اصلا این حرفهای آقای ترامپ صحت دارد یا گزافه گویی بیش نیست؟ این ادعاهای جنجالی می‌تواند به اهرم فشار برای ایران تبدیل شود؟
در همین راستا خبرگزاری خبرآنلاین، برای بررسی این سوالات به گفتگو با سیدجلال ساداتیان سفیر سابق ایران در انگلستان، پرداخته است.
در ادامه مشروح گفتگوی «خبرآنلاین» را با سید جلال ساداتیان، دیپلمات بازنشسته، می خوانید.
***چند روز گذشته آقای دونالد ترامپ اظهارات جنجالی داشتند. این که گفتند مسئولیت دستور حمله به ایران را به عهده گرفتند. از نظر شما انگیزه ترامپ برای بیان این اظهارات جنجالی چیست؟
آقای ترامپ آدم دهن لقی است. ناگهان چیزی از دهانش می‌پرد. وزیر خارجه اش گفته است که تعهدی نمی‌پذیریم و ما نبوده‌ایم. ولی ایشان لو داد که ما این کار را کرده‌ایم. به نظر می‌رسد که این گنده‌گویی‌ها و این که خودش را مهم بداند، بیشتر یک حالت روحی برای آقای ترامپ است. ترامپ کیش شخصیت دارد. در روال کیش شخصیتش می‌گوید منم که این کار را می‌کنم. ایران بترس! منم که حاضرم مسئولیت را بپذیرم و بگویم که ما بوده‌ایم این کار را کرده‌ایم. بنده این موضوع را بیشتر از این زاویه دارم می‌بینم.
ولی از بعد روابط بین الملل یا استراتژی‌های منطقه ای اگر بخواهید به قضیه نگاه کنید، آقای ترامپ از زمانی که رای آورد و به دنبال رای آوردن بود و در تبلیغات انتخاباتی‌اش، گفت اول آمریکا. برای این که امریکا را اول کنند، باید هزینه های آمریکا کاهش پیدا کند و درآمدهای آمریکا افزایش پیدا کند و فاصله اقتصادی او با رقبایش بخصوص چین و اتحادیه اروپا، زیاد شود و از نظر نظامی و امنیتی هم دیگران زیر بلیط او قرار بگیرند و تابع نظرات و خواسته‌های او شوند.
این خواسته‌هایی است که او دنبال می‌کند و در این چهارچوب تلاش می‌کند که خودش را مهم و بالا تلقی کند و برخی‌ها هم دندانش را شمرده‌اند و می‌دانند چطور او را راضی کنند و با او کاری را پیش ببرند. ولی در مجموع آنچه که ایشان دنبال کرد و شعارهایش را داد، خیلی‌هایش به نتیجه نرسیده‌است. مثلا خلیج پاناما را به نام آمریکا کرد. یا گفت کانادا باید ایالت پنجاه و یکم من شود و نشد. گفت گرینلند را به من بدهید، ولی اروپا و مخصوصا دانمارک که متولی آن جا است موضع گرفتند.
ترامپ درخصوص مسئله تعرفه، با اروپایی‌ها و چین چالش کرد و اروپایی‌ها نیز در مقابل میزان تعرفه را بالا بردند و همینطور چین. سر موضوع تایوان هنوز چالش دارد، بعلاوه اینکه به دنبال این است که راه چین را ببندد و یکی از آن مسیرها همین مسیری است که اخیرا تاکید کرد که ازبکستان به مجموعه آمریکا بپیوندد و راه‌هایی که از بالا به اروپا می‌رود را بر چین ببندد و تلاشش بر این باشد.
همچنین مسئله منطقه و غزه را می‌خواهد به نوعی حل کند و به دنبال این بود که جایزه صلح نوبل را بگیرد و آن هم نشد و گفتند به او داده نمی‌شود. تقریبا در هر حوزه که وارد شده با عدم موفقیت روبرو بوده است. حالا هم می‌خواهد بگوید که مسئله ایران را من مدیریت کرده ام و این را به لابی اسراییل بفروشد و بگوید که من از خودم برای اسراییل مایه گذاشتم و شما هم برای من مایه بگذارید!
مایه گذاشتن آن‌ها هم این است که هم از نظر پولی و هم از نظر نفوذ و ارتباط بتوانند به او کمک کنند. از این زاویه اگر به قضیه نگاه کنید، او در تلاش است تا خود را مطرح کند و بگوید علی رغم اینکه جاهایی ناموفق بوده‌ام، ولی این منم که در این زمینه‌ها دارم پیش می‌روم و این کارها بر عهده من است. وگرنه استراتژی‌هایی که ایشان در ذهنش بوده‌است و یا طرح‌هایی که در ذهن داشته است و شعارهایش را داده است، در هر حوزه که نگاه می‌کنیم، با موانعی روبرو شده است. اینکه در ادامه بتواند آن موانع را از پیش رو بردارد و در آن موفق شود، معلوم نیست.
به نظرم ترامپ در رابطه با ایران، می‌خواهد نشان بدهد که موفق بوده، فردو را نابود کرده و غنی سازی ایران را متوقف کرده است. بنظر می آید که فقط می‌خواهد همین را بگوید وگرنه حقیقت چنین چیزی نیست!
*** این سخنان آقای ترامپ باعث شده است که ایران به فکر دریافت غرامت از آمریکا بیافتد و برای ایران مشروعیت می‌بخشد که غرامت از آمریکا بگیرد. به نظر شما آیا ایران می‌توان از طریق این اهرم به آمریکا فشار وارد کند؟
بعید است. ولی از این نظر که بتواندزدر مواقعی این فشار را پیاده کند و هر جا که توانست بر سر آقای ترامپ بزند، خوب است. ولی این که از آمریکا غرامت بگیرد، ممکن نیست. ولی طرح خوبی است.
*** به نظر شما می‌تواند به اهرم فشار برای ایران تبدیل شود؟
به عنوان یک پیراهن عثمان بله. به عنوان اهرمی که داشته باشد و بگوید این تو بودی که حمله کرده‌ای جواب می‌دهد. او دارد علنا و رسما مطرح می‌کند که هیچ کدام از قوانین بین‌المللی را قبول ندارم و اهمیت کارهای من، منافع امریکا است و امریکا باید اول باشد. بر خلاف همه پیمان‌ها و تعهدات و قرار و مدارهای بعد از جنگ دوم جهانی که امریکا به سمت چند جانبه‌گرایی رفت، عملا دارد یک جانبه گرایی را تشویق و ترویج می‌کند. آن دادگاه‌های بین المللی که اسراییل را محکوم کردند، ایشان آن‌ها را تحریم کرد. اگر دادگاه بین المللی است، باید مورد احترام باشد و قضاوت هایش مورد توجه قرار بگیرد. چرا ایشان آن جا می‌رود و این کار را انجام می‌دهد؟ این است که او از موضع قلدری و این که ما برتریم و از موضع قدرت نظامی و اقتصادی و رسانه ای و سیاسی با دنیا حرف می‌زند.
این که چقدر موفق بوده است و یا موفق شود، دارای سوال است. ولی او از موضع قدرت با دنیا حرف می‌زند. این که بتوانیم از او خسارت بگیریم، بعید است. ما شاهد این هستیم که او از سازمان پیمان آب و هوایی پاریس و حقوق بشر و سازمان بهداشت جهانی خارج میشود. خیلی از قضایا را دنبال می‌کند که بگوید منافع خودم را دنبال می‌کنم.
***در کل این حرفهای آقای ترامپ صحت دارد یا گزافه گویی بیش نیست؟
تردیدهایی ایجاد شده که اصلا حمله ای به ایران صورت نگرفته‌است. یعنی ایشان فقط ادعای حمله به فردو و نطنز و اصفهان کرده است. این یک نظریه مطرح شده‌است. من هم چون نرفته‌ام و بازدید نکرده ام نمی‌توانم نظر بدهم. ولی ایران دارد از این ابزار به خوبی استفاده می‌کند. در روزهای اولی که این اتفاق افتاده بود، به غلط یا خطا، کسانی مطرح کردند که هیچی نشده‌است.
مسئولین بعدا فهمیدند که نباید اینطور حرف بزنند و گفتند آمریکا حمله کرده است و آوارش آن جا است و غنی سازی ۴۰۹ کیلو هم زیر آوار قرار گرفته‌است و آلودگی محیط زیستی و اتمی پیدا کرده است و بازرس‌ها را هم راه ندادند. اخبار مختلفی منتشر شد و نشان می‌داد آمریکا خواست بگوید که این کار را کرده‌ام.
ولی واقعیتی وجود نداشته‌است. مثلا هواپیمایش هم ممکن است در منطقه آمده‌باشد. ولی آن حمله هم خودش مورد سوال قرار گرفته‌است. همه این‌ها را می‌توانیم داشته باشیم. یا حتی این صحبت که ما حمله کرده‌ایم، در راستای همان تردیدهایی است که اصلا حمله‌ای صورت نگرفته‌است و آمریکا فقط ادعا می‌کند انجام داده‌است.
اخبار رسانه‌ای را نمی‌توان تحلیل کرد و گفت این مطلب وجود دارد یا نه. باید راستی آزمایی شود و بدانیم واقعیت قضیه چیست. اخبار متضاد و متناقض شنیده میشود، ولی اینکه واقعیتش چه بوده‌است، فرض را بر این می‌گذاریم که حمله ای صورت گرفته‌است. ولی چرا آقای ترامپ می‌گوید کرده ام و با مسئولیت ما و هماهنگی ما انجام شده‌است؟
***طرح چنین مسائلی از جانب آقای ترامپ، با هدف ایجاد تاثیرات ذهنی در منطقه است، یا صرفا برای دیده شدن خودش است؟
به عقیده بنده دو حالت وجود دارد؛ یک بعد اخلاقی و کیش شخصیتی ایشان است که همه اذعان می‌کنند. حالت دوم قضیه را هم توضیح دادم که از نظر موفقیت در کارهایی است که ایشان شعارش را داده است و هر کدام از این‌ها با موانعی مواجه شده‌است.
حتی در موضوع اکراین و داستانی که پیش آمد و آقای زلنسکی به آن جا رفت و تحقیر شد، شاهد این بودیم که تک تک سران اروپا موضع گرفتند و همه گفتند که از زلنسکی حمایت می کنیم. این‌ها یعنی دهن کجی به آقای ترامپ.
به همان شکلی که گفتم ایشان تقریبا در هیچ کدام از شعارهایی که داده موفقیتی کسب نکرده و حتی نتوانست جایزه صلح نوبل را بگیرد. او فقط می‌خواهد ثابت کند که این کار را انجام داده و خودش را بر سر زبان ها بیاندازد.
