وضعیت صندوقهای بازنشستگی به مرحله کامل شکست رسیده است. باید اهمیت این مساله را درک کرد. روندی که روزبهروز بیشتر میشود. کمک دولت به این صندوق بیش از ۸۰ درصد کل منابع مالی و هزینههای صندوق بازنشستگی را شامل میشود. این میزان حدود ۱۶ درصد بودجه کل کشور (۱۴۰۳) را به خود اختصاص میدهد.
سرمایههای صندوق بازنشستگان نیز عملا در وضعیتی نیست که نیازهای آنان را تامین کند و این یکی از شاخصهای سوءمدیریت در این بازه زمانی طولانی مدت است.
البته بازنشستگان در این ماجرا بیتقصیر هستند. مشکل این است که آینده ناترازی مالی این صندوق تیرهتر است و بدتر اینکه ممکن است صندوقهای دیگر و مهمتر از همه صندوق تامین اجتماعی نیز دچار همین وضع شوند. چرا؟ به علت ساختار جمعیتی و تغییرات رشد آن با این وضع مواجه خواهیم شد.
همین آمار برای نشان دادن اهمیت بازنشستگان در دهه آینده کفایت میکند. نسبت وابستگی سالمندان 9.7 درصد در سال ۱۴۰۰ به 18.8 درصد در سال ۱۴۲۰ میرسد که به لحاظ نسبت حدود دوبرابر میشود.
نکته دیگر اینکه میانگین سن بازنشستگی در ایران و در سال ۱۴۰۲ حدود ۵۲ سال است که با توجه به امید به زندگی، بازنشستگان بهطور میانگین حدود ۲۳ سال مستمری میگیرند که اگر وراث آنان را هم اضافه کنیم شاید این عدد به ۳۰ سال مستمریبگیری هم برسد. با توجه به این بسیاری از زنان یا دختران بدون همسر میکوشند که از این امکان استفاده کنند و ازدواج را در قالب دیگری تداوم دهند.
مشکل دیگری که بازنشستگان با آن مواجه هستند، افزایش هزینههاست. به این معنا که بخش قابل توجهی از آنان همچنان متکفل فرزندانشان هستند که هم بزرگ شدهاند و هم بیکار هستند و هزینههای زیادی دارند. از سوی دیگر بازنشستگان اغلب بیماریهایی دارند که به نسبت تداوم و درمان آنها هزینهبر است. به علاوه افزایش حقوق آنان در سالهای اخیر تناسبی با تورم نداشته است و این فشار مضاعفی را بر آنان وارد میکند. دولتها با تورمی که خودشان پیشبینی میکنند مستمریهای آنان را افزایش میدهند، در حالی که تورم واقعی بعضا تا دوبرابر و حتی بیشتر از آن است.
فراموش نکنیم که بازنشستگان چندان در بند اخراج یا قطع حقوق و... نیستند لذا معمولا در طرح مطالبات خود پابهکارتر از سایرین هستند. به عبارت دیگر باید گفت که بازنشستگان ما مشغول کارند. کار در جهت بهبود دریافتیهای خود.