فاخره بهبهانی: در بسیاری از شهرها و استان های سنتی کشورمان همچون کاشان، یزد و شیراز مصرف عرقیات به صورت خالص و یا شربت مرسوم است. عرقیات یکی از پر مصرف ترین شکل های استفاده از گیاهان و نوع ضعیف شده اسانس ها هستند. در مقایسه با اسانس ها، برای تهیه عرقیات از آب بیشتری استفاده می شود و رقیق ترند و اثر درمانی کمتری دارند. عرقیات زمانی بیشترین اثر را دارند که به اصطلاح دو آتشه و استاندارد شوند. هر چه مقدار آب بکار رفته در عرقیات بیشتر باشد محصول اثرگذاری ضعیف تری داشته و بی کیفیت تر است.
طبعتان را سرد کنید
به توصیه حکمای طب سنتی، در فصل گرم سال که حرارت بدن بالا می رود و تعریق زیاد می شود مصرف شربت عرقیاتی با طبع سرد و معتدل همچون عرق بیدمشک، کاسنی، شاتره و خارشتر را بیشتر کنید. عرق بیدمشک مقوی قلب و معده بوده و اثرات سردی میوه های تابستانی را تعدیل کرده و از بروز سردرد ناشی از آن می کاهد. شربت شاتره و کاسنی نیز به دلیل طبع فوق العاده سرد یار مهربان کبد بوده و صفرا بر خوبی هستند و اثر قوی در رفع تشنگی و گرمازدگی دارند و تصفیه کننده خوب خون هستند. این شربت برای کسانی که خیلی گرمایی بوده و به مدت طولانی خارج از منزل و در آفتاب فعالیت می کنند بسیار نافع است. البته استفاده ازعرقیاتی با طبع گرم همچون شربت بهارنارنج برای افرادی که مشاغل پر استرس دارند و گرمای هوا آن ها را عصبی و بدخلق می کند و یا شربت نعنا برای کسانی که در نتیجه خوردن میوه های تابستانی همچون هندوانه، خربزه و خیار و یا مصرف زیاده از حد دوغ دچار نفخ و درد معده می شوند سودمند است.
دانههای ملین و تعدیلکننده دمای بدن
استفاده از دانه های شربتی مانند خاکشیر و تخم شربتی همراه با سایر عرقیات گیاهی گزینه مناسبی برای زمان هایی است که مجبوریم در محیط های گرم به مدت زیادی حضور داشته باشیم. بر روی این دانه ها ترکیباتی به نام موسیلاژ یا لعاب وجود دارد که چندین برابر وزن خود آب جذب کرده و می توانند ساعت ها آب زیادی را در بدن نگهدارند. خاکشیر طبع سرد و تر و تخم شربتی طبع گرم و تر دارد و مصرف همزمان این دو دانه با هم تعدیل دهنده دمای بدن بوده و به رفع التهابات مجاری ادرار کمک کرده و تقویت کننده خوب قوای جنسی اند و به دلیل اثرات لینت دهندگی همراه با تخم اسفرزه برای رفع یبوست های طولانی و مزمن و مدفوع خشک و حتی برای خانم های باردار دچار یبوست و مبتلایان به هموریید بسیار موثرند. توجه داشته باشید برای جلوگیری از اسهال، خاکشیر باید به همراه خرده یخ و یا به شکل یخ زده مصرف شود.