افشای راز کارخانه عظیم پروتئین‌ساز

به گزارش خبرداغ به نقل از خبرآنلاین، هر سلولی در بدن ما دربرگیرنده یک دستگاه پیچیده با نام «ریبوزوم» است که مسئولیت ساختن پروتئین را برعهده دارد. پروتئین‌ها سنگ‌بناهای ضروری حیات هستند و کارکردهای مختلفی در ارگان‌ها، بافت‌ها و سیستم‌های بدن ما دارند. بدون پروتئین‌ها ما وجود نخواهیم داشت.

بر اساس گزارش ایرنا، اما کار ریبوزوم چیست و چگونه خود را از ده ها جزء مختلف مجتمع می‌کند و زمانی که کارکرد آن مختل و خراب می شود، چه روی می‌دهد؟ اینها سوالاتی است که گروهی از محققان مرکز تحقیقات پروتئین «بنیاد نوو نوردیسک» در یک تحقیق جدید درصدد پاسخ به آنها بر آمده اند.

«اوا کومر» استادیار و هادی این مطالعه گفت: این اعجاب آور است که ما می‌توانیم جزئیات اتمی ریبوزوم را به تصویر بکشیم و تجسم کنیم زیرا آنها بسیار ریز و حدود ۲۰ تا ۳۰ نانومتر هستند.

ریبوزوم متشکل از «آر ان ای» ریبوزومال و پروتئین‌های ریبوزومال است و از دستورات کدگذاری شده در ژن‌های ما برای ساختن پروتئین استفاده می‌کند. ریبوزوم در بخش های مختلفی از سلول یافت می شود. کومر و همکارانش با استفاده از میکروسکوپ‌های الکترونی یک مدل سه‌بعدی از یک بخش از ریبوزوم انسانی ایجاد کردند که کوچکتر از قطر موی انسان است.

این محققان همچنین چگونگی ساخته شدن ریبوزوم را ثبت کردند. ریبوزوم قبل از اینکه بتواند ساختن پروتئین را شروع کند، باید از بیش از ۸۰ جزء ساخته شود. تجمیع و ساخته شدن ریبوزوم یک فرایند تدریجی و پیچیده است و چندین مرحله دارد. کومر و همکارانش به مدل‌های سه‌بعدی از سه مورد از این مراحل دست یافته‌اند.

یکی از جالب‌ترین مراحل این کار که قبلا هم توصیف نشده بود، ابتدایی‌ترین مرحله است. در این مرحله، یک پروتئین خاص موسوم به GTPBP۱۰ با یک منحنی طولانی از آر ان ای که بخش مهمی از ریبوزوم است، تراکنش می‌کند. این مطالعه جدید دیدگاه‌ها و دانش ارزشمندی درباره عملکرد ریبوزوم فراهم می‌کند که ممکن است تبعاتی برای بیماری‌های مختلف و فرایند پیرشدن داشته باشد.