بسیج ملی تغذیه امسال با شعار «حال خوب با وزن مناسب» از ۲۴ دی تا ۷ بهمن در سراسر کشور برگزار میشود. به همین مناسبت دکتر زهرا سلطانی کارشناس تغذیه بالینی بیمارستان شریعتی درباره چند نکته کلیدی برای پیشگیری از چاقی توضیح داد.
چاقی در دوران کودکی و نوجوانی به عنوان یک پیش بینی کننده قوی چاقی در بزرگسالی مطرح است. عادات نامطلوب شیوه زندگی کودکان و نوجوانان بویژه کم تحرکی علاوه بر اینکه تهدیدی برای سلامتی این گروه آسیب پذیر تلقی میشود جامعه را در معرض خطر اپیدمی بیماریهای غیر واگیردار مانند بیماریهای قلبی عروقی، دیابت، پوکی استخوان، حمله قلبی، فشار خون، اختلالات روانشناختی و حتی برخی سرطانها قرار میدهد.
چاقی ترکیبی از عوامل محیطی و ژنتیکی است و از آن جمله میتوان به افزایش کالری دریافتی، بیماریهای غدد، ژنتیک و مصرف داروها اشاره کرد. هم چنین سبک زندگی کم تحرک باعث کاهش مصرف انرژی و پیشرفت اضافه وزن شده است. از میان تمام رفتارهای بیتحرکی به نظر میرسد که تماشای طولانی مدت تلویزیون مهمترین عامل پیش بینی کننده خطر ابتلا به چاقی و دیابت است.
از جمله عوامل موثر بر اضافه وزن و چاقی میتوان به محرومیت خواب، رژیم غذایی، پرخوری و مهار غذاخوردن، تعداد وعدههای غذایی، عادات غذایی، سندرم خورانش شبانه اشاره کرد.
با ورزش به تنهایی نمی توانید به کاهش وزن مورد نظر خود برسید. درمان چاقی، بدون توجه به رژیم غذایی و تنها با فعالیت بدنی دشوار است. برای کاهش وزن ما به ترکیب رژیم غذایی و فعالیت بدنی نیاز داریم
برای کاهش وزن اصولی، فعالیت های هوازی و قدرتی ضروری هستند.
دستورالعمل های فعلی توصیه می کنند که به منظور حفظ سلامتی بزرگسالان باید هر هفته ۱۵۰ دقیقه ورزش هوازی با شدت متوسط یا ۷۵ دقیقه ورزش هوازی با شدت بالا انجام شود. این میزان فعالیت بدنی باید بین روزهای هفته تقسیم شود. حداقل ۲ روز در هفته نیز باید فعالیت های تقویت کننده عضلات انجام گیرد.
برای کاهش وزن اصولی راهی جز تغییر سبک زندگی وجود ندارد. عادتهای اشتباهی که باعث شده اند شما تبدیل به یک فرد چاق با مشکلات فراوان شوید، اگر تغییر نکنند، هیچ اتفاق مثبتی رخ نمی دهد.
داشتن برنامه غذایی فردی و اصلاح عادات غذایی نادرست (کاهش دریافت چربیها، مواد قندی و…) و داشتن یک رژیم غذایی اصولی تحت نظر متخصص تعذیه و همچنین افزایش دسترسی به محصولات غذایی سلامت محور (کم قند، کم نمک و کم چربی، پرفیبر. .) در داشتن وزن مناسب میتواند کمک کننده باشد.
اگر می خواهید وزن خود را کم کرده و از افزایش وزن مجدد جلوگیری کنید باید سبک زندگی شما، نه تنها تا زمان رسیدن به وزن دلخواه، بلکه برای ماه ها و سال ها تغییر کند. زیرا بازگشت به سبک زندگی گذشته می تواند سبب شود مجدداً وزن افزایش یابد.
ممکن است شما بتوانید چند هفته با روشهای سفت و سخت وزن کم کنید، اما این نتیجه موقتی است. پیشنهاد میکنم اول عادات بد زندگی خود را یادداشت کنید و بررسی کنید که چگونه می توانید آنها را با عادات خوب جایگزین کنید. ورزش را در برنامه روزانه خود قرار دهید، به اندازه غذا بخورید و غذاهای مفید استفاده کنید. خود را در شرایط استرس زا کمتر قرار دهید و در صورت نیاز با یک روان درمانگر ارتباط بگیرید.
برای کاهش وزن اصولی شما باید همه اقدامات لازم را در حد تعادل انجام دهید. فعالیت بدنی را شروع کنید و از یک رژیم غذایی متعادل برای کم کردن وزن خود کمک بگیرید.
کاهش وزن آرام و پیوسته نیم تا یک کیلوگرم در هفته بهترین روش برای پیشگیری از افزایش وزن مجدد است. اگر شما به مدت طولانی دریافتهای غذایی خود را به شدت محدود کنید احتمال آن که بعد از اتمام دوره رژیم به پرخوری روی بیاورید، بیشتر است و لازم به ذکر است که هیچ مکمل یا داروی لاغری برای این که کل اضافه وزن خود را در مدت کوتاه، بدون رژیم غذایی مناسب و فعالیت بدنی، از دست بدهید وجود ندارد.
بیشترترین چالشی که افراد چاق با آن مواجه هستند ولع و اشتهای کاذب است که به پرخوری عصبی نیز شناخته می شود. اشتهای کاذب زمانی است که فرد گرسنه نیست، اما تمایل به خوردن دارد. متاسفانه بسیاری از عوامل روانی مانند استرس، اضطراب و ترس و افسردگی این روند را تشدید می کنند. در این شرایط بهترین کار مراجعه به یک روانشناس است.