در حادثه اهواز، دقیقا چه کسانی مقصر هستند؟

به گزارش خبرداغ به نقل از برترین ها ، قتل‌های خشونت‌بار ناموسی همچنان در کشور ادامه دارد و به‌تازگی یکی از این قتل‌ها که در اهواز رخ‌داده با واکنش‌های زیادی مواجه شده است. دکتر امان ا... قرایی مقدم جامعه‌شناس در گفت‌وگویی با آرمان ملی معتقد است: قتل‌های ناموسی درگذشته بیشتر بوده و امروزه کمتر شده است، اما به خاطر گسترش رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی، این قبیل اتفاقات بیشتر مورد توجه قرار می‌گیرد. سنت‌های غلط باعث می‌شود مردان فکر کنند صاحب زنان هستند. بسیاری از مردان خشونت‌های مختلفی علیه زنان را به اسم غیرت روا می‌دارند که در شهر‌های کوچک این پدیده بیشتر است.

بررسی‌های تاریخی نشان می‌دهد که در طول تاریخ، حوادث تلخ و خشونت‌آمیزی همراه با مصائـــب و آلام بسیاری علیه دختران و زنان، به وقوع پیوسته که تاکنون هم، در کشور کم‌وبیش وجود دارد. نه‌تن‌ها باگذشت زمان، خشونت و پرخاشگری علیه دختران و زنـــان به‌عنوان یک مساله حاد اجتماعی، باقی است، بلکـه خشونت مدرن، با مصادیق و وجوه جدیدی، مطــرح گردیده است. به همین دلیل به‌عنوان یک آسیب اجتماعی، باید کوشش کرد تا هم از طریق حقوقی و قانونی و هم از راه تعلیم و تربیـــت و بازنگری در ارزش‌ها و هنجارهــای سنتی و فرهنگی منحط، از دامنه فجایع وخیم خشونت علیه زنان، جلوگیــــری به عمل آورند و راهکار‌هایی جهت پیشگیری و کاهش آسیب‌های آن ارائه نمایند.

خشونت علیه زنان، نه‌تن‌ها موجب صدمه؛ آزار و اذیت زنان در درون خانواده می‌شود، بلکه به خود فرد آزار کننده، فرزندان و جامعه نیز آسیب روحی و روانی و سلامتی و بهداشتی و... می‌رساند؛ و باعث می‌شود تا کودکان، از عوارض و تبعات ناشی از آن، به‌خصوص در زندگی خانوادگی و بعد‌ها در بزرگسالی، به‌شدت رنج ببرند و زندگی خوبی نداشته باشند و با همسران خــود از چنین رفتاری، پیروی کنند. علاوه بر آن خشونت علیه دختران و زنان و آزارهــای جسمی، اقتصادی و روحی و روانی و ... که: از خشونت نسبت به آن‌ها نه‌تنهـــا، تندرستی، سلامت عقل، تعادل عاطفی و روانی آنهــــا را به خطر می‌اندازد، بلکه موجب بروز انواع آسیب‌های اجتماعی در این‌گونه خانــــواده‌ها و جامعه می‌گردد و زیـان و صدمات فراوانی در جامـعه به‌بار می‌آورد و دولــت‌ها و نهاد‌های دولتی و غیردولتی را با مشکلات گوناگـــون اقتصادی، فرهنگی و خدماتی درگیر می‌کند. تا جایی کـــه در بسیاری موارد این نهاد‌ها قادر نیستند، بهای سنگین آن را بپردازند.

درنتیجه دور باطل خشونت تشدید و تقویت می‌شود. خشونت علیه زنان و دختران، فقط خانگی نیست. بلکه در دو حـــوزه؛ خصوصی و عمومی، بر آنــان اعمال می‌شود و شکل‌هایی به خود می‌گیرد که با ساختار اجتماعی، قانونی، فرهنگی و سنتی، دینی اقتصادی و سیاسی همان جامعه، متناسب است و در یکدیگر تأثیر متقابل دارند.

علاوه بر آن سطحی‌نگری، طرح مکرر مصادیق و نمونه‌های خشونت در رسانه‌ها، فضای هیجان آفرین مطبوعاتی، قوانین تبعیض‌آمیز و تفکر رایج زن‌ستیزی که عمدتا برخاسته از سنت‌ها است و نمی‌توان با آن مقابله کرد و...، الگو‌های خشونت را در جامعه ترویج می‌دهند و درنتیجه، انتخاب راهکار، تعلیق به محـــال می‌شود. زیرا باید علـت و ریشه خشونت علیه دختران و زنان را در فرهنگ و سنت و اعتقادات و باور‌ها و همچنین خصوصیات شخصیتـــــی مردان و شوهران، میـــزان تحصیلات، پایگاه طبقاتی، میزان درآمد، پایگاه شغلی، محل سکونـــت، تربیــــت خانوادگی و نحـوه پــرورش کودک در دوران نــوزادی وارده فرهنگ‌های رایج در آن منطقه و... جست‌وجو کرد.

اما در قتل وحشیانه این خانم چه کسان دیگری مقصرند، فرهاد قنبری در این باره نوشت: تمام کسانی که مدام در تریبون‌ها و رسانه‌های خود به اسم «غیرت» و «ناموس» تصویر مردانی را که در زندگی و نحوه پوشش همسر و دختر و خواهر و.. خود دخالت نمی‌کنند را به سیب زمینی و گوسفند و خوک و امثالهم تشبیه می‌کنند. کسانی که به طور مداوم از کودک همسری دفاع کرده و قبح ازدواج با کودکان را می‌شکنند و کودکان را بدون اینکه درک و شناخت صحیحی از تاهل و پیمان زناشویی داشته باشند، پای سفره ازدواج می‌نشانند. کسانی که به اسم «قبیله گرایی» و دفاع از حقوق اقلیت‌های قومی سنت‌ها و عصبیت‌های بدوی-قبیله‌ای را ستایش می‌کنند. فمنیست‌های مبتذل شبکه‌های اجتماعی که بدون اندک شعور و فهم اجتماعی و بدون توجه به سنت و تاریخ و فرهنگ نقاط مختلف کشور، ختران جوان را به فرار از خانه و زیر پاگذاشتن رسومات ترغیب می‌کنند.

قانون نمی‌تواند در این زمینه ورود کند؟

آرمان ملی در این باره نوشت: هنگامی‌که این قتل‌ها صـــورت می‌گیــرد و قاتل یا قاتلین را به دادگاه می‌برند، ولی دم شاکی نیست و به همین دلیل قانون نمی‌تواند کاری انجام بدهد. موضوع دیه نیز در این زمینه وجود دارد که از قاتل گرفته می‌شود و به دولت داده می‌شود. اگر به ماجرای قتل رومینا اشرفی توجه کنیم در این ماجرا پدر که دختر خود را کشته بود تنها به هفت سال زندان محکوم شد که این حکم جای سؤال و تردید‌های زیادی دارد. به نظر می‌رسد قاتل اصلی این دختر چنین قوانینی است و قاتل با علم به چنین قوانینی مرتکب چنین جنایــتی شده است.

ریشه این‌گونه جنایات را فرهنگی می‌دانم و معتقدم برخلاف دیدگاه کسانی که ریشه این جنایت‌ها را اقتصاد و خشونت می‌دانند چنین نیست باید ریشه این اقدامات را در آداب‌ورسوم و فرهنگ جست‌وجو کرد. قتل‌های ناموسی در این مناطق فقیر و غنی ندارد و ارتباطی مستقیمی به وضعیت اقتصادی ندارد. در بسیاری از این جنایت‌ها قاتل یا قاتلین گمان می‌کنند اگر مرتکب چنین جنایتی نشوند حیثیت و اعتبار عشیره از بین می‌رود. در خوزستان بیشتر کار‌ها ازجمله کاشت، داشت و برداشت و فروش تولیدات بر عهده زنان است. در برخی موارد حتی پسر و دختری که باهم رابطه داشته‌اند را با بدترین نوع خشونت پاسخ دادند. قانون دیگری نیز به نام «فصل» وجود دارد..