«شبکه نقطه های آبی» غرب در مقابل ابتکار «یک کمربند و یک جاده» چین؛ تفاوت چیست؟

ساوت چاینا مورنینگ پست نوشت: گفته می شود، تقلید به نوعی تعریف غیرمستقیم از دیگری است. اگر این درست باشد، کشورهایی همچون ایالات متحده، ژاپن و استرالیا که از چین در زیرساخت های قابل توجه خود در داخل و خارج از کشور تقلید می کنند، در واقع از پکن تمجید به عمل می آورند

به گزارش خبرداغ به نقل از  انتخاب ، در ادامه این مطلب آمده است:  آخرین تجلی این تقلید صرف را می توان در تلاش کشورها با محوریت آمریکا در به اجرا گذاشتن ابتکار اقتصادی شبکه نقطه های آبی دید. این طرح در واقع پاسخی به ابتکار عمل یک کمربند و یک جاده چین است.

این اقدام شاید در شرایطی كه ایالات متحده متعهد به ایجاد اتحاد ضد چینی در کنار دیگر كشورهای اصلی بین المللی است، تعجب برانگیز نباشد. اما آنچه قابل توجه است، پشتیبانی فنی سازمان همکاری اقتصادی و توسعه از طرح شبکه نقطه های آبی است. مهم اینکه، ایالات متحده، استرالیا و ژاپن از این سازمان درخواست کردند که از ابتکار اقتصادی مورد بحث حمایت به عمل آورد. سازمان همکاری اقتصادی و توسعه در حالی از طرح شبکه نقطه های آبی حمایت کرده که به تازگی تحت رهبری ماتیاس کورمان، وزیر دارایی سابق استرالیا قرار گرفته است. همچنین در حالی این سازمان به کمک طرح مذبور شتافته است که میل به حفظ آزادی فردی به یکی از مأموریت های سازمان تبدیل شده است.

حفظ آزادی فردی که متمایز از اهداف گسترده اقتصادی-اجتماعی است، نوعی فعالیت محسوب نمی شود که به طور معمول یک نهاد بی طرف سیاسی از قبیل سازمان همکاری و توسعه اقتصادی بخواهد انجام دهد. همچنین دیدن این مسئله به عنوان بخشی از یک روند وسیع تر یعنی انتقاد از چین، اغراق آمیز نیست.

مسلماً شبکه نقطه های آبی در یک شرایط سیاسی وجود آمده است، اگرچه ممکن است نام این طرح بیانگر این واقعیت نباشد. در واقع پیدایش این طرح را باید با توجه به آغاز طرح یک کمربند و یک جاده چین که توسط شی جین پینگ، رئیس جمهور این کشور مطرح شده است، بررسی کرد.

چین با اجرای طرح یک کمربند و یک جاده که در زمینه ی حمل و نقل، انرژی، ارتباطات و اخیراً دیجیتال است و زیرساخت هایی را از چین به سمت اروپا در امتداد آسیای میانه، آسیا، خاورمیانه و آفریقا ایجاد می کند، متعجب کرد. گفتنی است، پکن این زیرساخت ها را پس از آن ایجاد کرد که یک شبکه گسترده از خطوط ریلی سریع السیر را در سراسر چین به وجود آورد و خود را به عنوان یک ابرقدرت زیرساختی نوظهور نشان داد. در واقع پیشرفت هایی که چین در این زمینه داشت، بیش از پیش پیری و فرسودگی زیرساخت های اساسی در ایالات متحده و بسیاری از کشورهای اروپایی را نمایان کرد.

واکنش ایالات متحده در زمان رئیس جمهور وقت یعنی دونالد ترامپ به این طرح چینی، تدافعی و تهاجمی بود. ژاپن و بعداً هند و استرالیا نیز همین واکنش را از خود نشان داد. آنها روندی را در پیش گرفتند تا به جای استقبال از این طرح یا همکاری با آن، گزینه های جایگزین دیگری را ارائه دهند. در همین ارتباط، شینزو آبه، نخست وزیر وقت ژاپن و نارندرا مودی، همتای هندی اش در سال 2016 طرحی با عنوان "کریدور رشد آسیا و آفریقا" را که بسیار شبیه ابتکار عمل چین بود، ارائه دادند. سپس ایالات متحده، ژاپن و استرالیا وارد عمل شدند و طرح "مشارکت سه جانبه" را در سال 2018 با اهداف مشابه پروژه ی ژاپن و هند مطرح کردند. هدف تمامی این طرح ها مقابله با ابتکار چینی بود.

هیچکدام از این ابتکارات در عمل موفقیتی به دست نیاوردند. دلیل اصلی اش هم این بود که حامیان مالی آنها بودجه لازم برای حمایت از پروژه های بین المللی زیربنایی را نداشتند. به این ترتیب، چین با استفاده از ذخایر ارزی خود و بودجه بانک های دولتی توانست پروژه های مربوط به ابتکار عمل خودش را پیش ببرد.

طرح یک کمربند و یک جاده چین: آیا ایالات متحده می تواند یک مسیر جایگزین پیدا کند؟

واقعیت این است که ژاپن هرگز به طور مستقیم به ابتکارات زیرساختی چین حمله نکرد، اما در عوض تلاش کرد که بر کیفیت زیرساخت های ژاپن تأکید کند. سپس ایالات متحده و استرالیا نیز همین رویه را در پیش گرفتند و به این ترتیب، ابتکار شبکه نقطه های آبی راه اندازی شد. هدف از این طرح، تأکید بر پروژه های زیربنایی با کیفیت بود.

آن طور که سازمان همکاری و توسعه اقتصادی در بیانیه ای تصریح کرده است، این طرح جنبه ی داوطلبانه دارد و قرار است به سرمایه گذاران در شناسایی پروژه هایی که ویژگی های پایداری مثبت دارند و بنابراین نشان دهنده سرمایه گذاری های کم خطر هستند، کمک کند.

فراتر از این، شبکه نقطه های آبی قرار است رفتار تجاری مسئولانه، حاکمیت زیرساخت های با کیفیت بالا، رویه های ضدفساد، برابری جنسیتی، پایداری مالی و همچنین پیشرفت اقتصادی و اجتماعی را تضمین کند.

چنین اهدافی یادآور معیارهای منتقدان غربی علیه طرح یک کمربند و یک جاده چین است که مقامات چینی در پاسخ به این استدلال تصریح کرده اند که اگر چنین معیارهای توسعه طلبانه ای اعمال شود، زیرساخت های اساسی هرگز ساخته نمی شوند.

همانطور که یک مقام عالی رتبه در پکن تصریح کرد، سرمایه گذاری های بخش خصوصی در زیرساخت ها بر اساس اهداف محیط زیستی، اجتماعی و حاکمیت ارزیابی می شوند. مهم اینکه اکثر سرمایه گذاران و موسسات مالی بخش خصوصی این معیارها را بسیار جدی می گیرند.

این منبع ادامه داد: با این حال، شبکه نقطه های آبی یک نهاد فراملی با توانایی تدوین استانداردهای شناخته شده توسط همه سرمایه گذاران بخش خصوصی و دولتی است و از قدرت اعمال نظم و انضباط برای کسانی که این استانداردها را رعایت نمی کنند، برخوردار است.

به همین ترتیب، حامیان طرح شبکه نقطه های آبی می توانند از سرمایه گذاری افراد و موسسات خصوصی در پروژه های زیرساختی تحت حمایت پروژه یک کمربند و یک جاده جلوگیری کنند. بنابراین، طرح شبکه نقطه های آبی می تواند به عنوان راهی برای مهار ابتکار عمل چین باشد. اما نکته اصلی این است که طرح مورد حمایت آمریکا، ژاپن و استرالیا از معضل بی پولی رنج می برد، در حالیکه چین برای طرح مورد حمایت خودش هزینه می کند.

یکی از انتقادات به ابتکار یک کمربند و یک جاده این است که فاقد ساختاری است که به شرکای پروژه امکان گفتگو در زمینه هایی مانند استانداردها را بدهد. امتناع ایالات متحده و ژاپن از پیوستن به

بانک سرمایه گذاری زیرساخت های آسیا که به پیشنهاد چین بنا شده است را می توان در چارچوب معاضدت این کشورها با پکن تجزیه و تحلیل کرد. بنابراین، ارتباط واشنگتن و توکیو با پکن در این موضوع، رقابت طلبانه و نه همکاری جویانه بوده است.