| |
جمعه ۳۱ فروردين ۱۴۰۳ - ۰۴:۲۳
بروزرسانی ۱۴ ساعت پیش
به گزارش خبرداغ به نقل از خبرآنلاین، انتخابات که از راه می‌رسد بسیاری قبای خدمت به تن می‌کنند و در صف داوطلبان کرسی ریاست جمهوری می‌ایستند آن هم با تابلویی در دست که بر روی آن شعاری خوش خط و خال حک شده است تا شاید بخت و اقبال به آنها رو کند و آن شعار بتواند رأی گروه بیشتری از مردم را به خود جلب کند. گرچه شعار برچیدن بساط بیکاری و آوردن رونق اقتصادی با چاشنی پول نفت بر سر سفره‌ها غوغا می تواند جذاب باشد اما موضوع دیپلماسی و روابط خارجی مسئله‌ای نیست که از یادها فراموش شود؛ آن هم وقتی حکایت اختلافات ایران و آمریکا وارد پنجمین دهه خود میشود و حکایت بعد از آمدن و رفتن ۱۲ دولت همچنان باقی است.
«چرخ سانتریفیوژ باید بچرخد به شرطی که چرخ زندگی مردم هم بچرخد» کمتر کسی است که این جمله و گوینده آن را از یاد برده باشد. حسن روحانی وقتی در بحبوحه انتخابات سال ۹۲ این را در مناظره‌های انتخاباتی به زبان آورد به یکباره توجهات زیادی را به سمت خود جلب کرد. مردمی که ۸ سال مذاکره برای مذاکره دولت محمود احمدی‌نژاد و خط و نشان کشیدن او برای دنیا را تجربه کرده بودند، تشنه شنیدن چنین شعاری بودند؛ برای همین هم شعار رابطه و تعامل با دنیا به گوششان خوش‌آهنک بود و همین شعارها یخ حاکم بر فضای انتخابات را ذوب کرد.
به فاصله کوتاه بعد از روی کار آمدن دولت روحانی، هم تلاش‌های اولیه به بار نشست و متن اولیه برجام امضا شد و در نهایت وقتی دولت به نیمه‌راه خود رسید پرونده هسته‌ای ایران در جریان تصویب برجام تا حدودی حل و فصل شد. هرچند ورق با کنار رفتن دولت اوباما و روی کار آمدن ترامپ برگشت و آمریکا از این توافق خارج شد و به یکباره بار مضاعفی در نتیجه وضع تحریم‌های جدید بر دوش اقتصاد ایران بار شد.
بیش از چهل سال است که از عمر جمهوری اسلامی ایران می‌گذرد و ایضا سال‌هایی که رابطه ایران و آمریکا سر به تاریکی گذاشته است. در تمام این سال‌ها همواره موضوع حل و فصل اختلافات میان دو کشور یکی از مباحث داغ در جریان انتخابات‌ها بوده است موضوعی که تنها با روی کار آمدن دولت‌ها گاهی از یخبندان محض خارج شده است و گاهی به حالت خصمانه نمود پیدا کرده است. اما در این میان می‌توان به جرات گفت هیچ‌گاه تنش‌ها میان دو کشور مانند زمانی که مذاکرات ایران و ۵ +۱ از سوی وزارت امورخارجه دولت یازدهم پی گرفته شد کاهش پیدا نکرد. البته این کاهش تنش‌ها هم عمر چندان طولانی نداشت و با روی کار آمدن دونالد ترامپ مواضع دو طرف تا سر حد جنگ نظامی نیز پیش رفت.
حالا با همه این تفاسیر انتخابات ۱۴۰۰ و تعین تکلیف برای سیزدهمین دولت و هشتمین رئیس‌جمهور بر سر راه قرار دارد و در میان شعارهای اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی شعار دریچه سیاست خارجی خودنمایی می‌کند و این سوال همچنان به قوت خود پایدار است که داوطلبان ریاست جمهوری برنامه‌شان برای «برجام» (که چه خوششان بیاید و چه بدشان بیاید جزوی از واقعیت سیاست خارجی امروز کشور است) چه خواهد بود یا برای پرونده اختلافات ایران و آمریکا و معمای رابطه دو جانبه این دو کشور چه در سر دارند؟
برای پی‌بردن به سوالات ریز و درشت درباره مواجهه کاندیداهای ریاست جمهوری با برجام و موضوع رابطه باآمریکا کافی بود مروری برنظرات و دیدگاه‌های آنها در یکسال اخیر داشته باشیم. هرچند مرور این اظهار نظرها نمی‌تواند بیانگر سیاست‌های قطعی باشد و گوش و چشممان پر است از شعارهایی که سر داده شده اما عوامل دیگر مسیر را به سمت دیگری هدایت کرده است. اظهار نظرهایی که در شکل بیانش تفاوت‌هایی با هم دارند البته همه آنها یک نقطه اشتراک هم داشت و آن لغو تحریم‌ها برای بازگشت به برجام و رابطه با آمریکا بود.
در ادامه می‌توانید برخی از این اظهار نظرها را بخوانید؛
|
کاندیدا |
برجام |
رابطه با آمریکا |
| علی مطهری |
اقدام کمیسیون مشترک برجام در برگزاری نشست وین برای بازگشت آمریکا و ایران به برجام یک گام مثبت است. رفع یکجای تحریم‌ها ایده‌آل است، اما در صورت ضرورت ایران نباید بازگشت گام به گام دو طرف به برجام را رد کند. به احتمال قوی ظرف چند ماه آینده بعضی از تحریم‌ها برداشته میشود و دو طرف گام به گام به برجام نزدیک می‌شوند. |
رابطه ایران با آمریکا، به صلاح ماست. به هر حال زور دارد چراکه ما می‌توانیم لابی خوبی در کنگره آمریکا داشته باشیم، عده‌ای در داخل نمی‌خواهند این اتفاق رخ دهد. اگر رئیس جمهور شوم تلاش خواهم کردم روابط ما با غرب و آمریکا بهتر شود. باید از عالم خیالات و توهمات بیرون بیاییم و قبول کنیم که امریکا یک قدرت بزرگ اقتصادی و نظامی و سیاسی در دنیاست. |
|
عباس آخوندی |
*هیاهوها به یک سو می‌روند و آنچه به سود مردم است باقی می‌ماند. چه حنجره‌هایی که مرگ برجام را فریاد می‌کشیدند و اکنون خواسته‌شان بازگشت بی‌قیدوشرط به برجام است. به هوش باشیم که برای حفظ منافع ملی ایران هیچ‌گاه تسلیم غوغاسالاران نشویم و از مذاکره‌کنندگان پشتیبانی کنیم. |
سیاست خارجی ایران حساس‌ترین وضعیت خود را این روزها طی می‌کند و نیاز است که دستگاه سیاست خارجی قدرت ابتکار عمل حداکثری داشته باشد. حفظ امنیت ملی، امکان تجارت و مبادله مالی بین ایران و سایر ملت‌ها با توجه به تغییر و تحول‌هایی که در صحنه‌ی سیاست بین‌المللی با تغییر ترامپ و آمدن بایدن در حال اتفاق است، از جمله بستگی کامل به تدبیری دارد که دولت ایران در این روزها بر اساس منافع ملی و با هماهنگی رهبر معظم انقلاب اتخاذ می‌کند دارد. |
|
حسین دهقان |
اگر آمریکایی ها به دنبال مصالح مردم خود هستند و به آنچه می گویند متعهدند قاعدتاً باید به تعهدات خود در برجام برگردند. |
*مخالف مذاکره با آمریکا نیستم. ما اکنون هم در حال مذاکره با آنها هستیم البته فقط از طریق میکروفون، دوربین و در روزنامه ها مواضع خود را به یکدیگر اعلام می کنیم. *با عادی شدن روابط بین ایران و آمریکا خیلی فاصله داریم؛ چراکه آمریکایی ها باید بدهی خود را به مردم ایران بپردازند. این بدهی ها فقط مالی نیست بلکه شامل جبران گذشته خسارت بار و جنایت کارانه علیه کشور ما هم می شود. ما نمی توانیم چشم خود را بر این موضوع ببنیدیم وقتی آنها هنوز به اقدامات ظالمانه خود افتخار می کنند. آمریکایی ها نشان داده اند که در چهار دهه گذشته از هیچ آسیبی به مردم ایران فروگذار نکرده اند. تنها در صورتی می توان با آمریکا یی ها مذاکره کرد که آنها ایرانِ اسلامیِ مقتدر را به عنوان یک نظام سیاسی برآمده از خواست مردم با همه ابعاد آن بپذیرند. |
|
محسن رضایی |
ایران اماده ی از سر گرفتن مذاکرات بر سر برجام با آمریکا و سایر قدرت های اروپایی است، البته مشروط به اینکه آنها «سیگنال مشخصی» ارسال کنند که تحریم ها در عرض یک سال لغو می شود. |
آمریکایی ها باید کلا تحریم ها را برداشته و به تعهدات خود عمل کنند. من شخصاً معتقدم آمریکایی ها موجب ضررهایی برای ما شده اند و آنها باید خسارات را جبران کنند. اما درباره ضرورت جبران خسارت از سوی امریکا، اختلاف نظر وجود دارد که آیا باید جبران خسارت هم در کنار بازگشت به تعهدات خود کنند یا نه. |
|
ابراهیم رئیسی |
*امروز جمهوری اسلامی ایران حرف اول را در منطقه می‌زند، «قوی شدن» در همه عرصه ها را لازمه خنثی سازی تحریم‌ها دانست؛ قدرت اقتصادی، قدرت سخت افزاری و نرم افزاری و همچنین دارا بودن یک نظام اداری قوی، می‌تواند باعث خنثی سازی تحریم ها و عقب راندن دشمنان به عقب شود. * «قوی شدن» را راه‌حل اصلی حل مشکلات کشور است آنها که احساس می کنند مشکلات کشور با مذاکره حل میشود اشتباه می‌کنند. |
|
|
عزت الله ضرغامی |
تکلیف ما با آمریکا از همیشه روشن تر است. برداشتن کامل تحریم ها شرط اولیه ورود آنان به برجام است. این شرط، دموکرات و جمهوریخواه نمی‌شناسد. مقدم داشتن هر موضوع دیگر، دور کردن ملت ایران از مطالبات قانونی و بازی در زمین دشمنان آنان است. |
|
|
محمدرضا عارف |
برجام نشان داد ما اهل مذاکره هستیم ظرفیت مذاکرات داریم و حقیقتاً در مذاکرات دست برتر را داریم. به هر حال یک کشوری مانند ایران با همه قدرت های بزرگ برجام مذاکره کرد، پس ابا و ترسی از مذاکره نداریم به شرطی که این که مذاکره به مفهوم واقعی خودش صورت گیرد نه اینکه جلسات تشکیل شود و یک نفر از موضع بالا تفکرات خود را تحمیل کند |
ما اهل مذاکره و تعامل هستیم شکی نیست اما این کار باید بسیار شفاف و روشن صورت گیرد. چارچوب تعامل ما هم عزت،حکمت و مصلحت است. |
|
رستم قاسمی |
اینکه برجام خوب بود یا بد موضوعی است که من نمی‌خواهم به آن ورود کنم چون تصمیم حکومتی بود ولی اینکه معاهده‌ای بین المللی با تلاش‌های فراوان منعقد شد اهمیت دارد. به نظر نمی‌رسد ایران بپذیرد که مجددا با شرطی وارد بحث برجام شود تا تحریم‌ها لغو نشود. آمریکایی‌ها باید بدون قید و شرط به برجام برگردند این چیزی است که آمریکایی‌ها خود امضا کردند و همین دولت پای برجام را امضا کرده است. بایدن راهبری تحریم ها را بر عهده داشت. |
درباره رابطه با آمریکا هم من فکر می‌کنم مسئولان کشور بارها اعلام کرده‌اند که ما به‌جز با رژیم صهیونیستی با همه دنیا می‌توانیم رابطه داشته باشیم و منعی وجود ندارد.اما در مورد آمریکا هم زمانی حاکمیت با مذاکره با آمریکا مخالفت نکرد یعنی همان «نرمش قهرمانانه»ای که اتفاق افتاد تا اولا به دنیا و به داخل ثابت کند اهل مذاکره وگفت‌وگو است و درثانی به خود آمریکایی‌ها ثابت کند که ما به دنبال تنش‌زدایی هستیم. |
|
محمدباقر قالیباف |
برجام برای ما توافقنامه مقدس نیست بلکه با شروطی مورد پذیرش جمهوری اسلامی قرار گرفته است تا تحریم‌ها را رفع کند. لذا بازگشت آمریکا به برجام برای ما اهمیتی ندارد بلکه برای ما فقط و فقط رفع عملی تحریم‌ها موضوعیت دارد. |
مجلس یازدهم استکبار ستیزی را هم آرمانی اعتقادی و هم منفعتی راهبردی می‌داند. مذاکره و سازش با آمریکا به عنوان محور استکبار جهانی را بی حاصل و پر ضرر ارزیابی می‌کند. راهبرد ما در برخورد با آمریکای تروریست تکمیل زنجیره انتقام خون شهید سلیمانی است؛ کاری که با همه بی سابقه به پایگاه عین الاسد شروع شد و با شکسته شدن هیبت پوشالی آمریکا در عدم توان پاسخ به اقدام جمهوری اسلامی ادامه یافت، با اخراج کامل ارتش تروریست آمریکا از منطقه، تکمیل خواهد شد |
|
مصطفی کواکبیان |
قبل از برجام، نگاه دنیا نسبت به ما خوب نبود. برجام باعث بهتر شدن این نگاه شد. آنها فکر می کردند ما به دنبال بمب هسته ای هستیم و ... |
با گفتاردرمانی، مشکلات ما با آمریکا حل نمی‌شود باید به رفتار عملی آنها توجه کرد. حقیقتاً آمریکایی‌ها در عرصه دیپلماتیک بسیار بد با ایران برخورد می‌کنند. به عنوان مثال در مذاکرات هسته‌ای همه می دانند که مشکل ما فنی و حقوقی نیست بلکه سیاسی است و آمریکایی‌ها به آن دامن می‌زنند. مذاکره با آمریکا نه شرعاً حرام است نه شرعاً واجب است بلکه بستگی به منافع ملی دارد. معتقدم باید به دنبال این موضوع برویم. |
|
رامین مهمانپرست |
قطعا تنها وظیفه دستگاه سیاست خارجی حل کردن مسائل برجامی و مذاکره پیرامون آن نیست، هر چند دستگاه دیپلماسی خارجی نیز نباید در بحث برجام از طرف آمریکایی و اروپایی برای انجام تعهدات خود خواهش یا درخواست کند، بلکه برای توسعه اقتصاد کشور بیش از آنکه به بازگشت آمریکا یا اروپا به برجام بها دهیم باید به روابط دو جانبه یا چند جانبه با سایر کشورهای جهان در حوزه اقتصادی بیشتر توجه کنیم. |
ما فارغ از اینکه آمریکا چه روابطی را برای خود تعریف می کند باید منافع و سیاست های خود را دنبال کنیم و تاثیری از تصمیمات امریکا نگیریم. |
