به گزارش خبرداغ به نقل از فارس، پروژههای نیمهتمام یکی از اساسیترین معضلات موجود در توسعه زیرساختهای کشور تلقی شده و همواره یکی از نقاط نامطلوب عملکرد شرکتهای دولتی به حساب میآید.
بر مبنای بررسیهای علمی انجام شده، در شرایط کنونی ۵۷ هزار ۳۵۷ پروژه نیمهتمام در کشور وجود دارد که بیش از ۷۰ درصد از آنها پیشرفتی کمتر از ۲۰ درصد را تجربه میکنند.
مطابق بررسیهای انجام شده توسط سند توسعه مشارکت، از ۵۷ هزار ۳۵۷ پروژه نیمهتمام کشور، ۳۶۳۱ طرح و پروژه برای واگذاری شناسایی شدهاند که تکمیل آنها به اعتباری معادل ۹۵۰ هزار میلیارد ریال نیاز دارد.
یکی از حوزههای زیرساختی کشور که سهم عمدهای از پروژههای نیمهتمام کشور دارد، حوزه آب و فاضلاب کشور است. در همین راستا، حمیدرضا کشفی، معاون راهبری و نظارت بهرهبرداری شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور در تشریح وضعیت پروژههای نیمه تمام صنعت آبفا گفت:« از تعداد ۱۱۹ پروژه آبرسانی کشور که در پیوست بودجه سال جاری ۲۸ طرح پیشرفت بالای ۸۰ درصد داشته و ۲۳ درصد نیز کمتر از ۲۰ درصد پیشرفت کردهاند. مابقی این طرحها نیز پیشرفت بین ۲۰ تا ۸۰ درصد دارند.»
کشفی در بیان این نکته که برای تکمیل این ۱۱۹ طرح ۱۴ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان اعتبار دفتری اختصاص داده شده است، گفت:« برای اینکه همین ۱۱۹ پروژه را تمام کنیم، به قیمت امروز ۶۷ هزار میلیارد تومان پول لازم داریم.»
به استناد اظهارات متولیان صنعت آب و فاضلاب کشور کمبود اعتبار یکی از دلایل اصلی ایجاد پروژههای نیمهتمام به حساب میآید. در حقیقت بودجه مصوب دولت برای تکمیل طرحها و پروژههای آبرسانی تنها برای تکمیل ۲۱ درصد از این طرحها کافی بوده است.
حال این سوال ایجاد میشود که آیا توسعه زیرساختهای کشور در حوزه آب و فاضلاب تنها بر اساس بودجه عمومی کشور قابلیت انجام دارد یا خیر؟
پر واضح است که اتکا به منابع دولتی پاسخگوی حجم پروژههای مورد نیاز کشور نخواهد بود. این در حالی است که در شرایط کنونی و با کاهش درآمدهای نفتی ناشی از ایجاد تحریمها، کمبود منابع بیش از گذشته به چشم میآید و تامین مالی طرحهای زیرساختی باید از سایر روشهای روز پیگیری شود.
یکی از مرسومترین شیوههای تامین مالی بدون اتکا به بودجه دولتی، روش تامین مالی صندوق پروژهای نام دارد. بر مبنای این شیوه تامین مالی، سرمایههای خرد و کلان جذب شده در بازار بورس به منظور تامین مالی پروژهها به کار بسته شده و علاوه بر سودآوری برای سهامداران زمین تکمیل منابع مالی بدون توجه به منابع دولتی را فراهم میکند.
بررسی تجارب شرکتهای مطرح خارجی مشخص میکند، بیش از ۵۰ درصد از تامین مالی پروژههای شرکتها با استفاده از نوآوریهای مالی و طراحی ابزارهای جدید واسطهای بین سرمایهگذاران و تامین مالیکنندگان در بازارهای سرمایه بینالمللی انجام میشود. این در حالیست که در ایران سهم پروژههای تامین مالی شده در بورس کمتر از ۱۰ درصد بوده و اتکای تامین مالی شرکتها کماکان بر چهارپایههای پوسیده بانکی و منابع محدود دولتی است.
در این زمینه، میثم بیات، کارشناس بازار سرمایه با اشاره به جزئیات نحوه تامین مالی با استفاده از صندوقهای پروژه با استفاده از منابع بازار بورس، گفت:« مهمترین شیوه جذب منابع عمومی از بازار سرمایه از طریق انتشار سهام خواهد بود. در این میان روش مطلوب برای اینکه هم منابع عمومی وارد پروژه شود و هم مالکین فعلی شرکت منتفع شوند، افزایش سرمایه با سلب حق تقدم و عرضه آن در بورس است.»
این کارشناس بازار سرمایه ضمن تشریح نقاط مثبت تامین مالی پروژهای تاکید کرد:« تامین مالی با استفاده از صندوق پروژهها شفافتر از سایر روشهای تامین مالی است. همچنین مکانیزم قیمتگذاری مشخصی نیز دارد و نقدشونده هم هست؛ به علاوه این که نیازمند وثیقه خاصی نیست و صرفا از طریق متعهدین پذیرهنویسی قابل انجام است. این مزایا در شرایطی برای تامین مالی از بورس مطرح میشود که انتشار اوراق یا تأمین مالی بانکی نیازمند وثایق یا ضامن معتبر، فرآیند طولانی و فرصت کم برای بازپرداخت اصل و فرع است.»
بازار سرمایه از انتهای سال گذشته با سیل تقاضا مردمی مواجه شده و سرمایه کلانی را جذب کرده است. بر همین اساس، استفاده از این منابع به منظور تکمیل پروژههای زیرساختی علاوه بر اینکه زمینه سودآوری را برای سهامداران خرد به وجود میآورد، منجر به تکمیل پروژههای حوزه آب و فاضلاب کشور شده و ضمن بهبود شرایط زیرساختی این حوزه زمینه رفاه مردم را به وجود میآورد.
نکته قابل توجه آنجاست که متولیان حوزه آب و فاضلاب کشور میبایست، ضمن توجه به شیوههای تامین مالی نوین زمینه جذب سرمایههای وارده شده به بورس را فراهم کرده و بیش از گذشته اتکاء خود به منابع دولتی را کاهش دهند.