سرطان پروستات بعد از سرطان پوست به عنوان شایعترین سرطان در مردان بالای ۷۰ سال شناخته میشود لذا مردان در سنین بالا باید سالانه حداقل یکبار مورد غربالگری سرطان پروستات قرار گیرند.
یكی از كارهای پروستات كمك به كنترل ادرار، با وارد كردن فشار به قسمت ابتدایی پیشابراه است. همچنین پروستات، مایعی ترشح میكند كه سلولهای جنسی مرد، یا اسپرمها را فعال نگه میدارد. این مایع پیشابراه را مرطوب و لغزنده میكند. این مایع ماهیت قلیایی داشته و نیز مواد مغذیای دارد كه برای فعال باقی ماندن اسپرم ها، لازم است. اعمالی كه پروستات انجام میدهد، نشان میدهد كه اگرچه بدون پروستات، تقریبا مردان نابارور هستند اما نبود آن نیز تاثیر چندانی در زندگی فرد ندارد.
سرطان پروستات، رشد بدخیم سلولهای پروستات است كه معمولاً آهسته و در درون پروستات در طی سالها رشد میكند و در این مدت علائم كمی ایجاد میكند. اما به مرور زمان به بیرون از پروستات گسترش مییابد. ممكن است به بافتهای دورتر مانند استخوانها، ریهها و كبد نیز دستاندازی كند. علائم و نشانهها به میزان پیشرفت بیماری بستگی دارد. این بیماری شایعترین بدخیمیمنجر به مرگ، بعد از سرطان ریه است.
هشدار به مردان؛ سرطان پروستات ارثی هم هست
این سرطان دلیل خاصی ندارد و تقریبا علت بروز آن ناشناخته است و تنها علتی که شانس ابتلا به این سرطان را بالا می برد، عوامل ارثی و ژنتیکی است. افرادی که فامیل و یا اعضای خانواده درجه یک در سنین پایین (کمتر از ۵۵ تا ۶۰سال) به این سرطان مبتلا شدهاند، در این افراد احتمال بروز این سرطان به مراتب بیشتر از سایرین است.
علل ابتلا به سرطان پروستات
علت اصلی پیدایش سرطان غده پروستات مشخص نیست. عوامل مختلفی مانند سن، ارث، شغل، تغذیه و مصرف داروهای مختلف در ایجاد این بیماری مؤثر میباشد.
سن: سرطان پروستات در مردان سالمند، بیشتر دیده میشود و هر چه سن بالاتر رود، خطر ابتلا به این نوع سرطان افزایش مییابد.
چاقی: بر اساس مطالعات انجام شده، چاقی خطر ابتلا به سرطان پروستات را افزایش میدهد.
ارث و ژنتیک: مطالعات نشان داده است که وجود سرطان پروستات در خانواده، موجب میشود که افراد دیگر در معرض خطر ابتلا به این نوع سرطان قرار گیرند.
شغل: افرادی که با باتری و ساختن آن و لاستیک و کادمیوم سرو کار دارند، بیشتر در معرض ابتلا به سرطان پروستات میباشند.
رژیم غذایی: مردانی که گوشت بسیار چرب و یا گوشتی که با حرارت زیاد پخته شده مصرف میکنند، خطر ابتلا به سرطان پروستات در آنها بیشتر میشود.
داروها: بعضی از داروها مانند داروهای ضد التهاب (مثل آسپیرین) و داروهای پایین آورنده کلسترول و تری گلیسیرید، ممکن است خطر ابتلا به سرطان پروستات را کاهش دهند.
سابقه ابتلا به بیماریهای مقاربتی: مطالعهای نشان داده است سابقه ابتلا به سوزاک، خطر ابتلا به سرطان پروستات را افزایش میدهد.
کمبود ویتامین D (۲۵ OHD): تحقیقات اخیر نشان داده است کمبود ویتامین D (کمتر از ng / mol ۳۰) در مردان، خطر ابتلا به سرطان پروستات را افزایش میدهد، بنابراین هر سالمندی باید میزان ویتامین D خون خود را تنظیم کند و در صورت کمبود، با قرار گرفتن در معرض آفتاب و یا به صورت مکمل دارویی جبران نماید.
علائم سرطان پروستات
برخی انواع سرطان پروستات، غیر تهاجمی هستند و به همین دلیل امکان دارد فرد هیچ گونه علامتی را تجربه نکند. با این حال، سرطان پیشرفته پروستات اغلب علائمی را ایجاد میکند. در صورت ابتلا به هر کدام از علائم یا نشانههای زیر، نباید در تماس با پزشک درنگ کرد. برخی علائم سرطان پروستات میتوانند توسط بیماریهای دیگری به وجود آیند به همین دلیل فرد به معاینه نیاز خواهد داشت. علائم سرطان در پروستات مردان میتوانند شامل مشکلات ادراری، مشکلات جنسی، درد و بی حسی شوند.
پیشگیری از سرطان پروستات
سرطان پروستات عوامل خطر مشخصی مانند سن دارد که قابل کنترل نیستند. اما با این حال، دیگر عوامل خطر را میتوان کنترل کرد. برای مثال، از آنجایی که تحقیقات نشان داده اند مصرف سیگار خطر ابتلا به سرطان را افزایش میدهد، ترک سیگار میتواند خطر ابتلا به سرطان پروستات را کاهش دهد. علاوه بر آن، رژیم غذایی و ورزش کردن نیز عوامل مهمی هستند که میتوانند خطر ابتلا به سرطان پروستات را تحت تاثیر قرار دهند.
برخی مواد غذایی میتوانند به کاهش خطر ابتلا به سرطان پروستات کمک کنند. مطالعات محققان موسسه ملی سلامت انگلیس نشان میدهد که مصرف حداقل ۱۰ وعده گوجه فرنگی در هفته از بروز سرطان پروستات جلوگیری میکند.
از جمله این مواد غذایی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
فعالیت جنسی، خطر سرطان پروستات را زیاد می کند؟
برخی مطالعات نشان داده اند که عدم فعالیت جنسی می تواند خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهد. پروستات به طور مستقیم با اندام های تناسلی گره خورده است و از این رو، فعالیت این سیستم می تواند به سالم نگه داشتن همه چیز کمک کند. فعالیت جنسی زیاد نه تنها خطر سرطان در پروستات را زیاد نمی کند، بلکه ثابت شده که خطر آنرا کاهش می دهد.
آیا سرطان پروستات کشنده است؟
اگر سرطان پروستات در مراحل اولیه که سرطان محدود به پروستات میباشد تشخصی داده شود کشنده نیست و با درمان جراحی یا رادیوتراپی طول عمر ۹۵ درصد یا طول عمر طبیعی خواهند داشت، ولی در مراحل دیررس که سرطان از پروستات خارج شده و غدد لنفاوی، استخوان ها، کبد، ریه را گرفتار کرده باشد، طول عمر با درمان هورمون تراپی ۲ سال میباشد.
و در نهایت اینکه سرطان پروستات، از جمله سرطانهایی است که ارتباط آن با سبک زندگی، به خوبی مشخص شده است و بنابراین میتوان امیدوار بود که با تغییراتی در سبک زندگی، بتوان از آن تا حد خوبی پیشگیری کرد. چاقی و سیگار کشیدن، از جمله مهمترین عوامل خطر ابتلا به این بیماری محسوب میشود.
نکته دیگر این که ازمون خوب و معتبری برای غربالگری زودهنگام این بیماری وجود دارد که با دادن یک نمونه ساده خون، مردان میتوانند از وجود مراحل اولیه این بیماری در بدنشان، آگاه شوند و به موقع فرایند درمانشان را آغاز کنند.