رقم‌های شگفت‌انگیز رشد قیمت‌ها در دولت روحانی

در گزارش پیش‌رو وضعیت قیمت‌ها در بازار مسکن، ارز، طلا و اقلام خوراکی ضروری خانوار طی نزدیک به سه سال اخیر یعنی از مردادماه سال 1396 تاکنون را بررسی کرده‌ایم که نتایج بسیار قابل‌تامل است.

طی کمتر از سه سال فعالیت دولت دوازدهم، هر مترمربع مسکن در تهران 14.5 میلیون تومان گران‌تر شده است؛ دلار رشد 472 درصدی داشته؛ سکه 700 درصد گران شده و برخی اقلام خوراکی همچون رب گوجه‌فرنگی، چای و گوشت بیش از 200 درصد افزایش قیمت داشته و اقلام دیگر طی این مدت بیش از 120 درصد افزایش قیمت داشته‌اند.

اما درکنار افزایش بی‌رویه قیمت‌ها که اثر مخربی روی قدرت خرید خانوارها داشته و منجر به فقر عمومی شده، روی دیگر مدیریت ناکارآمد دولت طی این مدت، سودهای بادآورده‌ای است که در نبود و عدم اعمال ابزارهای کنترلی (همانند انواع پایه‌های مالیاتی) عده‌ای از طریق معاملات سفته‌بازانه و سوداگری در بازارهای مسکن، ارز، سهام، طلا و سکه به آن رسیده‌اند.

700 درصد رشد قیمت سکه در 3 سال

بررسی‌های آماری نشان می‌دهد پس از التهابات ارزی سال 1390 و 1391 که منجر به افزایش قیمت‌ها در بازارهای مختلف ازجمله سکه و طلا شد، از مردادماه سال 1392 یعنی شروع دولت روحانی تا پایان این دولت روند قیمت سکه و طلا از ثبات نسبی برخوردار بوده است، اما با اتمام انتخابات ریاست‌جمهوری سال 1396 و انتخاب روحانی برای دومین‌بار به‌عنوان رئیس‌جمهور، شرایط کشور طوری رقم خورد که با اضافه شدن پازل تحریم‌ها، قیمت‌ها در همه بازارها روند صعودی پرشتابی را آغاز کرده که تاکنون این وضعیت برقرار بوده است.

در این زمینه بررسی قیمت سکه نشان می‌دهد هر قطعه سکه تمام (جدید یا امامی) در اولین روزهای شروع دولت دوم روحانی (دولت دوازدهم) حدود یک میلیون و 218 هزار تومان بوده که با رشد 690 تا 700 درصدی این روزها در مرز 10 میلیون تومان در نوسان است.

رب، چای و گوشت با 200 درصد رشد صدرنشین خوراکی‌ها

بررسی مقایسه‌ای قیمت‌ها در بخش اقلام خوراکی خانوار نشان می‌دهد در دولت دوازدهم قیمت اقلام ضروری خانوار رشد بی‌سابقه‌ای را تجربه کرده است، به‌طوری‌که مقایسه داده‌های آماری تغییرات متوسط قیمت 23 قلم از کالاهای خوراکی خانوار طی مرداد 96 و نیمه اول تیرماه 1398 نشان می‌دهد طی این مدت از 23 قلم بررسی‌شده، سه قلم رشد بیش از 200 درصدی داشته‌اند. در این گروه، سیب درختی با رشد 236 درصدی از حدود 4200 تومان به بیش از 14هزار تومان رسیده و رتبه اول را بین اقلام خوراکی دارد. پس از آن، رب گوجه‌فرنگی با رشد 235 درصدی از حدود پنج هزار تومان در مردادماه 96 به بیش از 17هزار تومان در هفته‌های اخیر رسیده است. چای خارجی نیز طی این مدت با رشد 204 درصدی، جایگاه سوم بیشترین افزایش قیمت در بین اقلام خوراکی را داراست.

پس از این سه قلم، هشت قلم رشد بیش از 130 درصدی داشته‌اند که عبارتند از رشد 178 درصدی گوشت گوسفندی، رشد 162 درصدی عدس، رشد 159 درصدی موز، رشد 153 درصدی خیار، رشد 147 درصدی برنج خارجی، رشد 143 درصدی شکر، رشد 137 درصدی قند و رشد 131 درصدی شیر.

گروه سوم مربوط به اقلامی هستند که طی مردادماه 1396 تاکنون رشدی بین 60 تا 130 درصدی را تجربه کرده‌اند. در این گروه رشد 129 درصدی سیب‌زمینی، رشد 128 درصدی گوشت گوساله، رشد 125 درصدی پرتغال، رشد 120 درصدی ماست و لوبیاچیتی، رشد 116 درصدی گوجه‌فرنگی و مرغ، رشد 99 درصدی پنیر، رشد 95 درصدی برنج ایرانی، رشد 67 درصدی تخم‌مرغ، رشد 65 درصدی روغن مایع و رشد 61 درصدی کره پاستوریزه دیده می‌شود.

اما در میان اقلام خوراکی قصه برخی اقلام همچون برنج، گوشت، قند، شکر، عدس و لوبیا، بسیار غم‌انگیز است، چراکه درحالی برای واردات این اقلام طی سه سال اخیر میلیاردها دلار ارز دولتی صرف شد که قیمت‌ها همواره درحال صعود بوده و قیمت این اقلام با اقلامی که ارز 4200 تومانی و 3800 تومانی دریافت نمی‌کردند، چندان فرقی ندارد.

طی 3 سال؛ مسکن متری14.5 میلیون گران‌تر شده

بررسی قیمت مسکن در شهر تهران طی دوره نزدیک به سه ساله دولت دوم روحانی (دولت دوازدهم) نشان می‌دهد طی این مدت قیمت مسکن از متری چهار میلیون و 586 هزار تومان در مردادماه 1396 با افزایش 316 درصدی در خردادماه سال‌جاری (آخرین آمار رسمی) به متری بیش از 19 میلیون تومان رسیده است. به‌عبارتی دیگر طی این مدت هر مترمربع واحد مسکونی در شهر تهران افزایش 14.5 میلیون تومانی داشته که در نوع خود بی‌نظیر و بی‌سابقه است.

رشد 472 درصدی دلار طی سه سال

در این زمینه بررسی‌های آماری نشان می‌دهد پس از التهابات ارزی سال 1391 و 1392 وضعیت نرخ ارز تا حدودی با ترزیق ارز فیزیکی و کاهش سطح تحریم‌ها و... در دولت اول روحانی (یازدهم) به ثبات نسبی رسیده بود که از نیمه دوم سال 1396 وضعیت به کلی دگرگون شده و در سال 1397 نیز با خروج آمریکا از برجام و آغاز تحریم‌ها و در ادامه با سیاست‌های غلط مدیریت بازار ارز و همچنین شیوع ویروس کرونا، نرخ ارز بی‌سابقه‌ترین جهش را در طول چهار دهه به‌خود دیده است؛ به‌طوری که نرخ دلار آمریکا از حدود 3 هزار و 821 تومان در 14 مردادماه 1396 (شروع دولت دوازدهم) با رشد 472 درصدی به 21 هزار و 844 تومان تا لحظه نگارش این گزارش رسیده است. نکته قابل تامل اینکه، فقط در سه ماهه اخیر نرخ ارز 38 درصد رشد داشته و مقدار افزایش آن تقریبا معادل 63 درصد نرخ دلار در سال 1396 بوده است.