| |
جمعه ۰۲ آذر ۱۴۰۳ - ۰۵:۳۶
بروزرسانی ۱ روز پیش
به گزارش خبرداغ، در بیانیه سه کشور اروپایی به نقل از خبرگزاری فارس آمده است:
با توجه به اقدامات ایران، هیچ انتخاب دیگری برای ثبت نگرانی‌هایمان نداشتیم و چون ایران به‌تعهداتش در برجام پایبند نیست، (بالاجبار) به کمیسیون مشترک رجوع می‌کنیم
اما بازگشت به کمیسیون مشترک و اصطلاح مکانیسم ماشه چیست؟
منظور از مکانیسم ماشه طبق تعاریف حقوقی دربرنامه جامع اقدامات هسته‌ای، همان *ساز وکار حل اختلافات در معاهده* می‌باشد که در بند‌های ۳۶ و ۳۷ توافق هسته‌ای برجام به آن اشاره شده است
بر اساس این ۲ بند، درصورتی که کشورهای اروپایی ایران را به عدم پای‌بندی به توافق هسته‌ای متهم کنند و تصمیم بگیرند مسئله را به کمیسیون مشترک برجام ارجاع دهند، ایران به عنوان طرف مقابل ۳۰ روز فرصت خواهد داشت که رضایت طرف شاکی یعنی کشورهای اروپایی را جلب کند و *در صورتی که رضایت جلب نشود، پرونده پس از چندروز به شورای امنیت سازمان ملل متحد ارجاع خواهد شد*
شورای امنیت نیز ظرف یک ماه بعد از دریافت این شکایت، بایستی *درباره بازگشت تحریم‌های ایران* رأی‌گیری کرده و نظر نهایی را صادر کند
اما نکته مهم این‌جاست که کشورهای غربی در مذاکرات برجام، ساختار این رأی‌گیری را به گونه‌ای تغییر داده‌اند که امکان وتوی نظریه کشورهای غربی درباره برگرداندن تحریم‌ها علیه ایران به کل از روسیه و چین سلب شده و در شورای امنیت به جای رأی‌گیری درباره «رفع تحریم‌های ایران» بر سر «ادامه رفع تحریم‌های ایران» رأی‌گیری میشود که این تغییر در عبارت‌‌های حقوقی، ابتکار عمل استفاده از حق وتو را درعمل در اختیار طرف غربی قرار داده و آن‌ها می‌توانند از حق وتوی خود استفاده و از تصویب «ادامه لغو تحریم‌ها»جلوگیری کنند
اثر حقوقی نهایی این اقدام این خواهدشد که در این حالت، قطعنامه‌های تحریمی پیشین سازمان ملل متحد علیه ایران احیا گردیده و شرایط به دوران قبل از برجام برگردد*
البته در این میان توجه به چند نکته راهبردی ضروری به نظر می‌رسد:
فرایند حل وفصل اختلاف از یک ونیم سال پیش توسط جمهوری اسلامی ایران به صورت رسمی آغاز و مکاتباتی هم صورت گرفته که با این حساب، *عملا اتفاق جدیدی نیفتاده* و راهکاری که امروز توسط این کشورها و با زبان تهدیدآمیز بیان میشود، سابقا توسط وزارت امور خارجه کشورمان به مرحله اجرا درآمده و فعلا پاسخی واصل نشده است
اقدام جمهوری‌اسلامی ایران در کاهش تعهدات برجامی، به دنبال مواضع ساختار شکنانه و غیرمتعهدانه کشورهای اروپایی و *کاملا "منطبق بر مفاد برجام" صورت گرفته* وهیچ‌گونه نقض حقوق برجام براساس کنوانسیون‌های بین‌المللی نیز صورت نگرفته و اتفاقا این کشورهای اروپایی هستند که *باید پاسخ‌گوی نقض تعهدات خود باشند*
امروزه *بااعمال شدیدترین و بی‌سابقه‌ترین تحریم‌های ظالمانه از سوی آمریکا و سکوت اتحادیه اروپا و شورای امنیت* در برابر این زیاده‌خواهی ترامپ و بروز *جنایت‌انسانی* ازسوی آمریکا علیه جمهوری اسلامی ایران به سبب تحریم دارو و مایحتاج ضروری مردم، بازگشت تحریم‌های شورای امنیت و... نیز *در عمل هیچ آثار مشهودی از خود به‌جا نخواهد گذاشت*
در چنین شرایطی به‌نظر می‌رسد بیانیه کشورهای اروپایی بیشتر یک تیر در تاریکی برای *امکان مذاکره بیشتر با ایران از موضع قدرت‌است* که باتوجه به بدعهدی آنان درقبال برجام، *باید ابتدا منتظر انجام تعهدات ازسوی این کشورها برای اثبات حسن نیت‌شان باشیم*
*دکتر مولازاده*
*کارشناس ارشد حقوق بین‌الملل*
