| |
جمعه ۰۲ آذر ۱۴۰۳ - ۰۴:۵۱
بروزرسانی ۱ روز پیش
به گزارش خبرداغ به نقل از برترین ها - ترجمه از هدی بانکی: هر زنی دیر یا زود وارد دوران یائسگی میشود. یائسگی زمانی روی می‌دهد که تخمدانها دیگر تخمک گذاری نکرده و استروژن بسیاری کمتری تولید می‌کنند؛ هورمونی که سیکل باروری را کنترل می‌کند. اگر بیش از دوازده ماه عادت ماهیانه نداشته باشید یعنی وارد دوران یائسگی شده‌اید. سن متوسط شروع یائسگی 51 سال است.اما خیلی از خانمها دچار یائسگی زودرس می‌شوند، یعنی قبل از 40 سالگی وارد این دوران می‌شوند. یائسگی زودرس برای سلامتی خوب نیست. اگر 10 سال یا بیشتر زودتر وارد دوران یائسگی شوید، ناباروری از بارزترین نگرانی‌ها خواهد بود. طبق گزارش انجمن قلب آمریکا، تغییرات گوناگونی که همراه با یائسگی در بدن روی می‌دهد می‌تواند موجب افزایش فشار خون، افزایش LDL و کاهش HDL باشد.
مطالعه‌ای در سال 2012 دریافت یائسگی زودرس ارتباط مستقیم با بیماریهای عروق کرونری و سکته مغزی دارد. برخی دیگر از مشکلات مرتبط با یائسگی زودرس، چاقی، پوکی استخوان، افسردگی، زوال عقل و حتی مرگ زودرس هستند. یائسگی زودرس می‌تواند دلایل گوناگونی داشته باشد. با آگاهی نسبت به این علت‌ها شما می‌توانید قدم‌های لازم را برای کاهش احتمال یائسگی زودرس بردارید.
سیگار کشیدن
اگر خانمی سیگاری باشد یا مدام در معرض دود دست دوم سیگار باشد، احتمال اینکه خیلی زودتر یائسه شود بیشتر است. سیگار موجب یائسگی زودرس و مشکلات باروری میشود زیرا سموم تنباکو بر سیستم تولید مثل و سطح هورمون‌ها تاثیر می‌گذارند.
بررسی مطالعات گوناگون نشان می‌دهد آنهایی که مرتبا سیگار می‌کشند بیشتر در معرض یائسگی زودهنگام هستند.
مطالعه‌ی دیگری نیز گزارش کرده است سیگار کشیدن و قرار گرفتن در معرض دود دست دوم سیگار موجب افزایش احتمال ناباروری شده و یائسگی زودتر از 50 سالگی روی خواهد داد.
مصرف الکل
زنانی که الکل مصرف می‌کنند نیز در معرض یائسگی زودرس یا مشکلات باروری هستند. اگر کسی به نوشیدن الکل عادت کند به طور کلی ویتامین‌های کافی، فیبر و پروتئین‌های سالم دریافت نخواهد کرد. این کمبودهای تغذیه‌ای می‌توانند هورمون‌های باروری زنان را مختل کرده و ایجاد ناهنجاری کنند، مانند بیماری کبد و سوء تغذیه. در نتیجه پریودهای نامنظم داشته که خیلی زود نیز سیکل قاعدگی متوقف خواهد شد.
کمبود وزن
انورکسیا (بی اشتهایی عصبی)، بولیمیا و کمبود وزن داشتن می‌تواند علتی برای یائسگی زودهنگام باشد. استروژن در بافت‌های چربی ذخیره میشود، بنابراین کمبود وزن داشتن به این معنی است که بدن شما استروژن کمتری دارد که موجب شروع زودرس دوران یائسگی خواهد شد.
زنانی که شاخص توده بدنی آنها در هر سنی کمتر از 18.5 است، 30 درصد بیشتر مستعد یائسگی زودرس هستند. شاخص توده بدنی سالم بین 18.5 و 24.9 است. کمتر از 18.5، کم وزن تلقی میشود.
بنابراین اگر شاخص توده بدنی شما در طیف نرمال است، قدم‌های لازم را برای افزایش وزن ِ سالم بردارید. با تغذیه‌ی درست و ورزش می‌توانید شاخص توده بدنی خود را به طور سالم افزایش دهید.
استرس زیاد
زنانی که استرس مزمن دارند یا به سختی می‌توانند استرس خود را کنترل کنند، زودتر وارد دوران یائسگی خواهند شد. هر چند درست است که استرس به تنهایی نمی‌تواند مانع عملکرد درست تخمدانها شود اما اثرات فیزیکی استرس می‌تواند بر سیکل ماهیانه تاثیر گذاشته و استرس روانی می‌تواند سیکل طبیعی قاعدگی را مختل کند.
استرس می‌تواند منجر به چاقی، دیابت و اختلالات خواب شود. مجموع این عوامل می‌توانند تاثیرات مخربی بر بدن بگذارند، مانند تغییرات هورمونی و تخمدان در بدن که در نهایت موجب یائسگی زودهنگام خواهد شد. از سویی دیگر برای بسیاری از خانمها، یائسگی زودرس می‌تواند استرس ِ بیشتر، اندوه، ترس و اضطراب ایجاد کند.
خوشبختانه استرس قابل کنترل است. با کمک تکنیک‌های آرام سازی مانند تنفس عمیق، یوگا، ورزش منظم و تغییرات سالم غذایی بهتر می‌توانید استرس خود را کنترل کنید.
جراحی ِ برداشتن تخمدانها
اگر تخمدانهای شما با عمل جراحی برداشته شده باشند پس ناچارا زودتر وارد دوران یائسگی خواهید شد. شاید نیاز باشد به دلیل اندومتریوز، که به طور بالقوه کیست سرطانی است یا مشکلاتی چون التهاب لگن ایجاد می‌کند، تحت عمل جراحی برداشتن تخمدانها قرار بگیرید. هورمون‌های باروری بدون تخمدانها ترشح نخواهند شد. بسته به مشکلی که دارید ممکن است هردو تخمدان یا یکی از آنها را از دست بدهید، اما برداشتن حتی یکی از تخمدانها نیز می‌تواند موجب کاهش تولید استروژن و پروژسترون شود.
بیماریهای خود ایمنی
علت دیگر یائسگی زودرس بیماریهای خود ایمنی است. در یک بیماری خود ایمنی، سیستم ایمنی به بخش‌هایی از بدن حمله می‌کند زیرا اشتباها آن را مهاجم تلقی می‌کند. این اتفاق می‌تواند تاثیر بزرگی بر سیستم باروری زنان بگذارد.
بیماریهای خود ایمنی مانند بیماری تیروئید و روماتوئید معمولا موجب یائسگی زودهنگام می‌شوند. مطالعه‌ای در سال 2016 گزارش کرد خود ایمنی تیروئید، شایع‌ترین بیماری خود ایمنی در ارتباط با از کار افتادگی زودهنگام تخمدانهاست.
صرع
حمله‌ی صرع اختلالی است که از مغز ناشی میشود و می‌تواند یکی از دلایل یائسگی زودرس باشد. طی حملات صرع، هورمون‌های زنانه‌ی استروژن و پروژسترون تحت تاثیر قرار می‌گیرند. مغز، هورمون‌های باروری را تنظیم می‌کند و وقتی به دلیل حمله دچار اختلال میشود، مشکلاتی چون تخمک گذاری نامنظم و یائسگی زودرس روی خواهد داد.
شیمی درمانی
اگر برای نابود کردن سلول‌های سرطانی تحت شیمی درمانی یا رادیو تراپی قرار گرفته باشید احتمال اینکه دچار یائسگی زودرس شوید بسیار زیاد است. شیمی درمانی و رادیو تراپی می‌توانند به تخمدانها آسیب بزنند یا تولید استروژن را متوقف کنند که یائسگی زودرس را به دنبال خواهد داشت.
حتی با وجود ادامه‌ی سیکل قاعدگی بعد از شیمی درمانی، بیماران ریسک بالایی در یائسگی زودرس دارند زیرا آسیبی که سیتوتوکسیک درمانی به تخمدانها زده باقیست.
