ایران از سوی مشاور امنیت ملی ترامپ به طور رسمی «تحت نظر» اعلام شده و ترامپ گفته ایرانیها باید بابت این توافق وحشتناک از اوباما ممنون باشند.
صحبت از جوانب مخفی برجام به متدهای بازرسی بعد از توافق هستهای برمی گردد. اوباما و سوزان رایس مشاور امنیت ملی او اعلام کردند که اسنادی بین ایران و آژانس بوده که علنی نشده است اما گفتند که دولت اوباما از محتوای این اسناد باخبر است و قرار است جزییات این اسناد را در جلسهای غیر علنی و محرمانه در اختیار کنگره قرار دهند.
از آن زمان به بعد تعدادی از طرفهای معامله در کنگره حاضر شدند. نمایندگان جمهوریخواه در آن زمان خواستار افشای همه محتوای توافق هستهای با ایران شدند. به ویژه بعد از آزمایش موشکهای بالستیک.
بهنامبنطالبلو یکی از تحلیلگران ارشد بنیاد دفاع از دموکراسی به فاکس نیوز گفته حقیقت این است که توافقهای جانبی وجود داشته که مشکل امروز هم این توافقات است.
فاکسنیوز مدعی شده که یکی از مشکلات ادامهدار در مورد توافقات جانبی این است که ایران مدعی است توسعه موشکهای بالستیک دور برد با برد ۲۰۰۰ کیلومتر در توافق مشکلی ندارد، چرا که این موشکها قابلیت حمل کلاهکهای هستهای را ندارند.
مقامات آمریکایی و غربی مدعیاند که تهران دو سال پیش با ممنوعیت هشت ساله توسعه موشکهای بالستیک در خلال مذاکرات هستهای موافقت کرده است. این توافق در قطعنامه شورای امنیت که به طور موازی تدوین شده هم منعکس شده اما از توافق هستهای مستقل بوده است.
علاوه بر آزمایشات موشکی تعداد دیگری توافقات جانبی نیز همزمان با توافق هستهای صورت گرفته است.
یکی از این توافقات پرداخت ۱.۷ میلیارد دلار بدهیهای آمریکا به ایران بوده و این در حالی است که در آن زمان تهران تحت تحریم بانکهای آمریکایی بوده است.
دولت اوباما آن زمان پذیرفت که تحریمهای «ایرانایر» را نیز بردارد و به ادعای فاکس نیوز، این لغو تحریمها در شرایطی صورت گرفته که معلوم شد این ایرلاین در نقل و انتقال سلاح دست داشته است.
در توافق جانبی دیگری آژانس انرژی اتمی محدودیتهای کلیدی موجود برای برنامه هستهای ایران را بعد از ۱۰ سال از بین برد، نه بعد از ۱۵ سالی که برای آن توافق شده بود. این آژانس همچنین حق جمعآوری نمونه خاکها را به ایران داد به جای اینکه ناظران خودشان این حق را داشته باشند که به پایگاه نظامی پارچین رفته و نمونه خاکشان را بردارند.
در مبارزات انتخاباتی سال گذشته ترامپ وعده داده بود که با ایران سختگیرانهتر عمل کند و به روشنی از توافق هستهای ایران و دولت وقت آمریکا انتقاد کرد و هفته گذشته نیز تحریمهایی را علیه برنامههای موشکی ایران اعلام کرد. این تحریمهای جدید ادامه محدودیتهایی است که دولت اوباما برای تنبیه ایران به واسطه برنامههای موشکیاش تدوین کرده بود. دولت ترامپ با این حال از رویارویی مستقیم با تهران در توافق هستهای خودداری کرد.
به گفته «شان اسپایسر» سخنگوی کاخ سفید، تحریمهای اوباما، «ایران ایر» و بانکهای بزرگ ایرانی را شامل نشده و معلوم نیست چطور آنها ثابت میکردند که این تحریمها ماهیت بازدارندگی دارد.
هنوز تحلیلگران و نمایندگان محافظهکار نظیر «باب کورکر» رییس کمیته امور خارجی سنا بر این باورند که رویکرد ترامپ در مورد روابط ایران و آمریکا راسختر است و از این رو این کشور را زمانی که در مورد مذاکره مجدد توافق هستهای صحبت میشود در موقعیت بهتری قرار خواهد داد.
ترامپ روز یکشنبه با ملک سلمان صحبت کرد و در نشست خبری در کاخ سفید گفت: سران دو کشور اهمیت اجرای دقیق برجام را پذیرفتهاند و در مورد نقش بیثباتکننده ایران در منطقه نیز گفتوگوهایی داشتند.
«بنطالبلو» از بنیاد دفاع از دموکراسی نیز گفته دولت جدید آمریکا در موقعیت خوبی در مقابل ایران قرار دارد و آژانس باید همه اسناد مربوط به مذاکرات را افشا کند. اگر ترامپ میخواهد توافق را بازنگری کند، باید واقعا پای ایران را در آتش نگه دارد و این کار را با اجرای مشتاقانه توافق کنونی انجام دهد.