به گزارش
خبرداغ :
سروین آقاجانی
تجزيه، تحليل و ارزيابي عوامل كليدي چون میزان عرضه و تقاضا در بازار جهاني نفت همواره يكي از عناوین مهم مورد بحث بوده است. شناخت و بررسی درست اين عوامل براي دولت‌ها، توليد/ مصرف‌کننده‌ها، شرکت‌های ملي و بین‌المللی فعال در بازار جهاني از چالش‌های اساسي محسوب می شود.
ازاین‌رو با توجه به توافق تاریخی اخیر اعضای غیر عضو بر کاهش حدود ۵۵۸ هزار بشکه در روز و کاهش یک میلیون و ۲۰۰ هزار بشکه‌ای اوپکی‌ها، بازار نفت را با تحولات جدیدی روبرو ساخته است. آشفتگی و عدم تعادل میزان تولید و تقاضا در بازار نفت طی چند سال اخیر موجب شد، بهای نفت خام از حدود بشکه‌ای ۱۱۰ دلار در سال ۲۰۱۴ میلادی به ۲۶ دلار در ژانویه سال ۲۰۱۶ میلادی برسد. با وجود کاهش مازاد عرضه نفت و ایجاد تعادل حاصل از توافقات صورت گرفته، بهای نفت در هر بشکه بین ۵۰ تا ۶۵ دلار پیش‌بینی میشود که برای کشورهای تولیدکننده با توجه به ارزش نفت در سال جاری، رضایت‌بخش می‌باشد. البته با توجه به برآورد عرضه و تقاضاي نفت از سوي سازمان اوپك و آژانس بین‌المللی انرژي می‌توان انتظار داشت كه از نيمه دوم سال ۲۰۱۷ وضعيت بازار ازلحاظ عرضه و تقاضا به تعادل برسد و مازاد عرضه كاهش يابد.
حال اگر بخواهیم اقتصاد ایران را در سطح کلان مورد تجزیه و تحلیل قرار دهیم، مهم‌ترین مؤلفه‌ای که در این بررسی باید مدنظر قرار گیرد تحلیل وضعیت جهانی نفت است. نفت در اقتصاد ایران اثری دو سویه بر رشد اقتصادی دارد. نخست به‌عنوان یکی از منابع درآمدزای اصلی، تأمین‌کننده بخش قابل توجهی از درآمدهای دولت در بودجه است. دیگر اینکه به‌عنوان کالای استراتژیک اثر غیر مستقیم بر سایر تولیدات کشور دارد.
البته نمی‌توان تأثیرات نفت بر اقتصاد ایران را محدود به دو حوزه ذکرشده دانست. سیاست‌های پولی در اقتصاد ایران طی ادوار گذشته به شدت متأثر از تحریک قیمت نفت بوده است به طوری که در مقاطعی موجب افزایش حجم نقدینگی در جامعه شده و بازارهای مالی را از این حیث دچار نوسان ساخته است.
با توجه به اینکه در بودجه سال آینده درآمدهای نفتی جایگاه قابل توجهی در تحقق درآمدهای دولت دارند، بررسی و تحلیل عوامل مؤثر بر آن حائز اهمیت است. به‌طورکلی برای قیمت نفت در سال آینده دو سناریو می‌توان متصور بود:
سناریوی اول عدم تغییر اساسي قيمت نفت و سناریوی دوم افزایش قیمت می‌باشد.
در سناريوي اول كه قيمت نفت در سطح ۴۰ تا ۵۰ دلار در بشكه در نظر گرفته شده است. عمده عوامل مؤثر بر تحقق این سناریو را می‌توان در عدم پایبندی تولیدکنندگان بزرگ نفت (کشورهای عضو و غیر عضو اوپک) به توافق وین برای کاهش تقریبی ۸/۱ میلیون بشکه‌ای تولید و دوم رشد تولید نفت شیل دانست. از دیگر عوامل مؤثر بر قیمت نفت در بازه یاد شده می‌توان به کاهش تقاضای جهانی با توجه به رشد اقتصادی کشورها و بهبود شرایط امنیتی در کشورهای تولیدکننده دانست.
در سناريوي دوم پيش‌بيني مي‌شود كه قيمت نفت در سطح ۵۰ تا ۶۵ دلار در هر بشكه در نوسان باشد. عمده‌ترین شرایط شکل‌گیری این فرضیه منوط به تحقق عواملی چون پایبندی بر توافق فریز نفتی توسط کلیه کشورهای عضو و غیر عضو اوپک است. از دیگر عوامل اثرگذار بر رشد قیمت نفت که می‌توان بهئآن اشاره کرد، افزايش بيش از مقادير پیش‌بینی شده تقاضاي جهاني نفت در سال آتی می باشد. همچنین تشديد بحران‌های سياسي در خاورميانه و گسترش تنش‌های موجود در این منطقه را از دیگر محرک‌های قیمت نفت می‌توان دانست.
در پایان با توجه به توافق تاریخی اخیر در خصوص فریز نفتی، به نظر می‌رسد بازیگران این عرصه در منتفع شدن از فروش نفت به واسطه مدیرت عرضه و نهایتاً افزایش قیمت‌ها پایبند باشند. لذا با توجه به ضوابط و هنجارهایی که در نشست مذکور تدوین شد، به نظر می‌رسد تخطی از قوانین وضع شده برای کشورهای عضو و غیر عضو دور از انتظار باشد؛ بنابراین با این تفاسیر به نظر می‌رسد وقوع سناریوی دوم محتمل‌تر باشد.
دغدغه‌های فعالان اقتصادی در مورد چشم‌انداز بازار نفت در سال آینده و همچنین تأثیرات نوسانات قیمتی بر حوزه‌های گوناگون کسب‌وکار، ما را بر آن داشت تا با حضور سرمایه‌گذاران و فعالان اقتصادی از یک‌سو و تصمیم گیران در حوزه‌های کلان اقتصادی از سویی دیگر امکانی بی‌بدیل برای ارتباط این عناصر کلیدی را فراهم آوریم.
اخباربانک
