تامل حقوقی بر شبهه‌های ضدقصاص باران کوثری

به گزارش خبرداغ به نقل از روزنامه صبح نو: حرف درباره قصاص زیاد است. اشتباهی که درباره قصاص در ادبیات حقوقی ما وجود دارد از ادبیات حقوقی غرب نشأت گرفته است. فکر می‌کنند قصاص برای زمانی بوده که تمدن وجود نداشته است و مردم به‌صورت قبیله‌ای زندگی می‌کردند. بر مبنای این فرضیه در آن زمان خشونت وجود داشته و همدیگر را می‌کشتند و بعد قصاص را به‌وجود آوردند که بگویند اگر یک نفر کسی را کشت یا آسیبی وارد کرد، همان یک نفر آسیب ببیند.

 

بعد هم که جامعه تغییر کرد و گفتند متمدن شدیم و قصاص را کنار می‌گذاریم. در حالی که اصل بحث این نیست. مطابق قرآن، حکم قصاص بعد از اتفاقی که میان هابیل و قابیل اتفاق افتاد بر بنی‌اسرائیل و یهود حاکم و جاری شد و بر ادیان دیگر هم این حکم آمد. این حکم آنقدر اهمیت داشت که خداوند در قرآن پس از اعلام حکم قصاص، انکارکنندگان آن را در واقع به کفر منتسب می‌کند و در آیه بعد آنها را فاسق و در آیه بعدی ظالم می‌خواند و در واقع سه صفت کفر، فسق و ظلم را به آنها نسبت به می‌دهد. دلیل این کار اهمیت این حکم است. خداوند می‌داند که ممکن است این حکم با انکار مواجه شود. خداوند در آیه دیگری، قصاص را مایه حیات می‌داند. این به آن معنا نیست که هر وقت قصاص را اجرا کنیم حیات به‌وجود می‌آید زیرا خداوند به عفو هم توصیه کرده است.

 

قصاص جای خودش را دارد و عفو هم جای خودش را، بلکه به این معناست که وجود این حکم در قانون و احکام جاری در جامعه مایه حیات می‌شود و مردم می‌ترسند و عمل خطایی نمی‌کنند. خانم آمنه بهرامی که از حکم قصاص عفو کردند الان پشیمان هستند و می‌گویند شاید اگر عامل اسیدپاشی خود را نبخشیده بودم، اسیدپاشی‌های دیگر صورت نمی‌گرفت. غربی‌ها با حکم قصاص مخالف هستند. اعدام را می‌پذیرند اما قصاص را خیر. غربی‌ها به 2 دلیل با قصاص مخالفت می‌کنند:

 

اول آنکه در آن عفو وجود دارد و ولی دم می‌تواند گذشت کند و دلیل دیگر اینکه قصاص بر اعضا هم وجود دارد و فقط در قصاص نفس نیست. ممکن است در این باره ما مشکل حقوق بشری هم داشته باشیم اما باید محکم بایستیم چون آیه صریح قرآن است.

 

بعید می‌دانم مواردی که درباره قصاص و قرآن گفته شد را خانم کوثری بدانند. به هر حال ایشان اطلاعات فقهی و حقوقی ندارند اما دوست دارند در هر حوزه‌ای اظهار نظر کنند. البته این یک آسیب است که هرکسی تریبون داشت بتواند راجع به همه‌چیز حرف بزند. مثل اینکه من درباره کارگردانی و بازیگری صحبت کنم. باید کار را به متخصص آن واگذار کرد.