اطلاعاتی کامل درباره بیماری ایدز/ آیا افراد مبتلا به ایدز می توانند ازدواج کنند؟

آیا مثبت بودن تست ایدز به معنای مرگ است؟

باید بدانید که هر کسى با ویروس‌ HIV‌ آلوده شد و تست HIV  مثبت پیدا کرد، مبتلا به ایدز محسوب نمى‌شود. هنگامى تشخیص ایدز در یک فرد آلوده به HIV  داده مى‌شود که یا تعداد مطلق سلول‌هاى CD4 (گروهى از سلول‌هاى دفاعى بدن) به کمتر از ۲۰۰عدد در هر میلى‌متر مکعب خون رسیده باشد یا عفونت‌هاى فرصت‌طلب (ناشى از عواملى که نمى‌توانند در افراد سالم بیمارى ایجاد کنند) در فرد به‌وجود آمده باشد.

ویروس ایدز از چه راههای منتقل می شود؟
ویروس‌HIV از سه طریق عمده از فردی به فرد دیگر انتقال می‌یابد. اولین راه انتقال ویروس ‌HIV از طریق تماس جنسی است که هر نوع تماس جنسی که همراه با دخول باشد امکان انتقال بیماری ایدز را ممکن می‌کند. راه بعدی انتقال ویروس‌HIV از طریق آسیب پوستی و انتقال از طریق خون است. خونی که آلوده باشد اگر با پوست آسیب‌دیده در تماس باشد، امکان انتقال دارد. منظور از پوست آسیب دیده، زخم و باز شدن پوست است. کارهایی مثل تزریق با سرنگ آلوده، خالکوبی با وسایل آلوده، فرو رفتن سوزن آلوده در دست، تزریق خون یا بعضی فرآورده‌های خونی آلوده، دندانپزشکی با وسایل آلوده و... همگی شامل این مورد می‌شود.

راه سوم انتقال ویروس ایدز از مادر باردار به فرزند است. این نوع انتقال می‌تواند در زمان بارداری، حین زایمان یا حتی دوران شیردهی اتفاق بیفتد. جز این موارد راه انتقال دیگری برای ویروس‌HIV وجود ندارد. تماس‌های روزمره، دست دادن، روبوسی، تماس با اشک یا بزاق مبتلایان به ایدز، استخر مشترک، حمام یا دستشویی مشترک، زندگی در یک خانه، نیش پشه و عواملی از این دست هیچ کدام راه‌های انتقال ویروس‌HIV نیستند.

هر کسى با ویروس‌ HIV‌ آلوده شد و تست HIV  مثبت پیدا کرد، مبتلا به ایدز محسوب نمى‌شود

مدت زنده ماندن ویروس ایدز چقدر است؟
گفته می‌شود که ویروس ایدز در خون خشک شده تا سه ساعت زنده است اما توصیه می‌کنیم برای اطمینان بیشتر از تماس با هر نوع خونی که آلوده به ویروس ایدز است، پرهیز شود. اینکه ویروسHIV فقط چند ساعت خارج از بدن، زنده می‌ماند به این معنی نیست که اگر چند ساعت از تزریق یا استفاده از وسایل برنده گذشته باشد، می‌توانید از این وسایل استفاده کنید. حتما باید سرنگ، تیغ و دیگر وسایل را فقط یک‌بار آن‌هم به‌طور شخصی استفاده شود. علاوه بر ویروس ایدز، چندین ویروس خطرناک دیگر هم وجود دارد که تا مدت‌ها روی وسایل زنده می‌ماند و منتقل می‌شود که باید مراقب ابتلا بود.

حتی اگر آلوده به ویروس ایدز شده باشید، می‌توانید مبتلا نشوید
حتی اگر با سرنگ آلوده به خون بیمار ایدزی بدن‌تان زخمی شد هم می‌توانید در یک دوره‌ای تحت‌درمان قرار بگیرید تا به این ویروس مبتلا نشوید. خیلی از پزشکان هستند که از وحشت ابتلا به بیماری ایدز از معاینه بیمار مبتلا به ویروسHIV امتناع می‌کنند، این درحالی است که شمار مبتلایان به بیماری ایدز از این طریق‌ بسیار پایین است.

علائم ایدز را بشناسید
در‌ واقع ایدز نشانگانی شامل بیماری‌های مختلف از‌ جمله عفونت‌های فرصت‌طلب، سرطان‌های نادر و... است و علائمی که در مرحله انتهایی بیماری ایدز ایجاد می‌شود علائم این بیماری‌هاست؛ مثل تب، کاهش وزن، بزرگ شدن غدد لنفاوی و... این علائم غیر‌اختصاصی است و در بیماری‌های دیگر نیز دیده می‌شود. بیماری‌های عفونی نادر، اسهال‌های شدید و مزمن، تب طولانی، کاهش وزن، بیماری‌های پوستی، مغزی و شخصیتی از علائم ایجاد بیماری است. علائمی که شخص مبتلا به ایدز ممکن است نشان دهد عبارتند از: بزرگ شدن غدد لنفاوی گردن، سینه و پهلو، ابتلا به سل و لاغری شدید، عفونت قارچی دهان (برفک) و اسهال طولانی.

علائم بیماری ایدز چه زمانی ظاهر می شوند؟
از زمانی که یک فرد به ویروس ایدز مبتلا می‌شود تا زمانی که علائم آن را نشان دهد زمان متفاوتی طول می‌کشد. در بعضی افراد این مدت کوتاه‌تر است و علائم زودتر بروز می‌یابد، در بعضی دیگر از افراد حتی ممکن است تا 10سال هم به طول بینجامد. این موضوع به عوامل بسیار از‌ جمله وضعیت سلامت و رفتارهاى فرد بستگى دارد.

راه تشخیص بیماری ایدز چیست؟
تنها راه تعیین اینکه فردى به HIV  آلوده شده است، انجام آزمون تشخیص مخصوص آن است. بسیارى از افرادى که به HIV  آلوده مى‌شوند تا سال‌ها علامتى ندارند و از طرف دیگر بسیارى از علائمى که براى ایدز ذکر مى‌شود با بیمارى‌هاى دیگر مشترک است، بنابراین از روی علائم چندان نمی‌توان به وجود ایدز پی برد و باید حتما آزمایش داد.

اولین راه انتقال ویروس ‌HIV از طریق تماس جنسی است

آیا مثبت بودن تست ایدز به معنای مرگ است؟
مثبت بودن تستHIV به این معناست که شما ویروس عامل ایدز را در بدن خود حمل مى‌کنید. مثبت بودن این تست به این معنا نیست که در حال حاضر ایدز دارید و نیز به معنای این نیست که شما دیگر نمی‌توانید به زندگی ادامه دهید. گرچه درمان قطعی براى ایدز وجود ندارد، بسیارى از عفونت‌هاى فرصت‌طلبى که در بیماران مبتلا به ایدز به‌وجود مى‌آید را مى‌توان کنترل یا برطرف یا از آنها پیشگیرى کرد. از طرفی درمان‌هاى موجود برای بیماری ایدز مى‌تواند تکثیر ویروس را مهار کند. در حال حاضر به طول عمر و کیفیت زندگى مبتلایان به ایدز به میزان قابل‌توجهى افزوده شده است.

بارداری در زنان مبتلا به ایدز
اگر اقدامات خاصی برای مراقبت و کنترل بیماری در مادران باردار انجام نشود 20 تا 30 درصد  نوزادانی که از مادران مبتلا به ایدز به‌دنیا می‌آیند، امکان ابتلا به بیماری ایدز را دارند. گاهی این رقم ممکن است بالاتر رفته و تا 40 یا 50درصد هم برسد. اما باید بدانید که اگر مادر تحت مراقبت‌های خاص قرار گیرد، دارو مصرف کند و بیماری او تحت کنترل قرار گیرد، امکان تولد نوزاد سالم از مادر مبتلا به ایدز هم وجود دارد.

یکی از مراقبت‌های بارداری برای مادران مبتلا به ایدز غیر از دارو هم برای مادر و هم برای نوزاد، در صورت لزوم توصیه به انجام عمل سزارین به جای زایمان طبیعی است. این مراقبت‌ها می‌تواند امکان ابتلا به  ویروس HIV را حتی تا 2 درصد کاهش دهد.

شیوع بیماری ایدز چقدر است؟
هر سال موارد جدید ابتلا به بیماری ایدز گزارش می‌شود اما شیب افزایش این بیماری کند شده است. برخلاف آنچه برخی افراد می‌گویند؛ آمارهای رسمی و غیر‌رسمی درباره شیوع این بیماری با هم همخوانی دارد و گفته می‌شود حدود 80‌هزار نفر در ایران به ویروسHIV مبتلا هستند. حدود 20هزار نفر از مبتلایان شناسایی شده و بقیه در حال شناسایی هستند. حدود 6هزار نفر از مبتلایان به ایدز هم تحت‌درمان هستند.

درباره بیماری ایدز در ایران وضعیت کنترل و پیشگیری خوب است اما باید میزان شناسایی و درمان مبتلایان به ایدز را افزایش دهیم. در زمینه پیشگیری از طریق تزریق بسیار خوب عمل شده و اطلاع‌رسانی‌ها کافی است اما در زمینه پیشگیری از انتقال از طریق تماس جنسی هنوز جای کار وجود دارد.

آیا راهی برای درمان بیماری ایدز وجود دارد؟
ایدز برخلاف تصور عموم بیماری غیرقابل درمان نیست و در حال حاضر درمان‌های مفیدی برای بیماری ایدز شناخته شده که در ایران هم بیماران از این درمان‌ها استفاده می‌کنند. البته درمان‌ها به ریشه‌کنی کامل ویروس از بدن منجر نمی‌شود، اما باعث می‌شود ویروس در خون غیرقابل شناسایی شود. روش‌های درمان بیماری ایدز تا حد زیادی بیماری را کنترل کرده، باعث بهبود سیستم ایمنی بدن می‌شود و طول عمر را نسبت به کسانی که درمان انجام نداده‌اند، بیشتر می‌کند. به‌علاوه داروها جلوی تکثیر ویروس را گرفته و باعث می‌شود بیماری به دیگران هم منتقل نشود، یعنی ویروس ایدز در سلول‌های بدن وجود دارد اما تکثیر نمی‌شود. همین که ویروس‌ها تکثیر نمی‌شوند ایمنی بدن بالا می‌رود.

درمان بیماری ایدز را چه زمانی باید شروع کرد؟
خوشبختانه درمان ایدز در ایران رایگان است و وزارت بهداشت داروهای بیماران مبتلا به ایدز را تامین می‌کند. چندین مرکز در سطح کشور داروها را برای بیماران و تحت‌نظر پزشک ارائه می‌دهند. درمان‌ها هرچه زودتر و در مراحل اولیه بیماری شروع شوند به‌نفع بیمار است اما توصیه می‌کنیم حتی اگر زمان زیادی از بیماری گذشته است اما باز هم برای درمان اقدام شود. در گذشته گفته می‌شد بیماران صبر کنند تا بیماری کمی پیشرفت کند، اما الان گفته می‌شود احتمالا هرچه درمان بیماری ایدز سریع‌تر آغاز شود، بهتر است. 

مراقبت‌های داخل منزل برای مبتلایان به ایدز
توجه داشته باشید که هنگام تماس با خون یا دیگر مایعات بدن که ممکن است خون قابل مشاهده در آن دیده شود، مانند ادرار، مدفوع، استفراغ، ‌بریدگی‌ها، زخم‌ها یا ترک‌های پوستی مراقبت‌کننده و بیمار باید با پانسمان پوشش داده شود. دست‌ها و دیگر نقاط بدن باید پس از تماس با خون یا دیگر ترشحات بدن سریعا شسته شوند و سطوحی که روی آن را خون پوشانده باید به‌درستی ضد‌عفونی شوند.

برای پیشگیری از ابتلا به ایدز باید از کارهایی که احتمال تماس با خون در آن وجود دارد، مانند استفاده از تیغ صورت تراشی یا مسواک مشترک، دوری شود. از سوزن و دیگر اشیای برنده در صورت ضرورت پزشکی استفاده شود (غلاف سرسوزن را مجدد با دست روی آن قرار ندهید یا سر سوزن را از سرنگ جدا نکنید. سرسوزن را با استفاده از ظرف‌های مخصوص محافظ دور ریخته و دور از دسترس کودکان و مهمانان قرار دهید). به‌طور کلی رعایت احتیاط استاندارد انجام شود. به‌علاوه از تماس‌های جنسی مشکوک و پرخطر دوری کرده و حتما در روابط زناشویی از وسایل پوششی مثل کاندوم استفاده کنید.

کسی که به بیماری ایدز مبتلاست برای ازدواج باید با پزشک مشورت کند

آیا مبتلایان به ایدز می‌توانند ازدواج کنند؟
ما کسی را که به بیماری ایدز مبتلاست، از ازدواج منع نمی‌کنیم اما برای این موضوع حتما باید با پزشک مشورت کند و موضوع با فرد مورد نظر در میان گذاشته شود و با اطلاع از این قضیه، ازدواج انجام شود. پزشک راه‌های جلوگیری از انتقال بیماری را به فرد آموزش می‌دهد تا همسر هم به این بیماری مبتلا نشود. پایبندی به روابط جنسی شرعی و با یک شریک جنسی و کاندوم روش‌های خوبی برای جلوگیری از انتقال این بیماری از طریق ارتباط جنسی است.

اتوبوس ایدز و اطلاع رسانی درباره بیماری ایدز
اتوبوس‌هایی با عنوان «اتوبوس ایدز» در سطح شهرها  راه‌اندازی شده که اطلاع‌رسانی درباره بیماری ایدز را انجام می‌دهند. راه‌های انتقال، پیشگیری، درمان و... در آنها به مردم ارائه می‌شود. به‌علاوه افراد می‌توانند به‌صورت رایگان تست ایدز بدهند و در همان لحظه پاسخ دریافت کنند. به‌هرحال این اقدامات، اطلاع‌رسانی از کانال‌های مختلف است و می‌تواند آگاهی مردم را افزایش دهد. با چنین اقداماتی حداقل ترس مردم از بیماری ایدز کمتر شده و باعث می‌شود که اگر کسی لازم است حتما آزمایش این بیماری را بدهد. رسانه‌ها، تلویزیون، رادیو، روزنامه و... همگی می‌توانند در اطلاع‌رسانی نقش داشته باشند. طرح‌هایی مثل همین اتوبوس ایدز هم در کنار رسانه‌ها گام برمی‌دارد.