«بررسی نقاط قوت و ضعف، فرصتها و تهدیدهای انتقال پایتخت به مکران از بعد اقتصادی و امکان سنجی»اختصاص یافت

در این جلسه که به ریاست محمد صادق مشایخ برگزار شد، اعضای شورای مرکزی کمیسیون به
قرار ذیل شرکت داشتند:
1. دکتر معصومه آقاپور علیشاهی-مشاور اقتصادی رئیس جمهور
2. دکتر علی اصغر مونسان-وزیر میراث فرهنگی و گردشگری در دولت تدبیر و امید
3. دکتر رضا امرالهی-رئیس اسبق سازمان انرژی اتمی
4.مهندس سید محمد هاشمی اصفهانی-نایب رئیس کمیسیون
5. مهندس ناصر نوبری-آخرین سفیر ایران در شوروی سابق
6. مهندس ایرج حسابی-رئیس بنیاد پروفسور حسابی
7. دکتر محسن بهرامی ارض اقدس-معاون اسبق وزیر بازرگانی و عضو شورای رقابت
8. دکتر حیدر مستخدمین حسینی-معاون اسبق وزارت اقتصاد و بانک مرکزی
9. دکتر افسانه توکلی-جامعه شناس و استاد دانشگاه الزهرا
همچمین اعضای کمیسیون نیز به قرار ذیل شرکت داشتند:
10. دکتر فائزه توکلی-محقق پژوهشگاه علوم انسانی ایران
11. مهندس محمد طاهر آهنگری-مشاور حوزه انرژی اتاق بازرگانی تهران
12. دکتر رقیه حاتمی پور-مدیرعامل هلدینگ فلامینگو
13. دکتر مهدی خسروی-مشاور امور مالی و حوزه بورس
14. مجتبی زینلی-فعال اقتصادی بخش خصوصی
15. فائزه توکلی-خبرنگار روزنامه صمت

در این جلسه، محمد صادق مشایخ، رئیس کمیسیون توسعه بازرگانی بنیاد امید ایرانیان
تاکید کرد:
1.با توجه به آمایش سرزمینی صورت گرفته طی سالهای 1368 تا 1392 ، مطلوبست
دولت وفاق به توزیع امکانات اقتصادی و شغلی در کلیه استانها به طور متوازن بپزدازد و
با اختصاص مشوقهای مالی و معیشتی برای آحاد مردم، در شهرهای محل تولدشان ، تلاش
در جهت کاهش مهاجرات به پایتخت نموده و سپس به مرور ، مهاجرت معکوس از پایتخت
به شهرهای مرجع مهاجرین پایتخت بطور جدی دنبال کند.
2.دولت به ترمیم پایتخت به ویژه از طرق ذیل بپردازد:
الف: تلاش در راستای رفع آلاینده های زیست محیطی با قید اولویت.
ب:کاهش حجم ترافیک با افزایش اعتبار در توسعه حمل و نقل عمومی و مترو.
ج:افزایش بودجه های عمرانی و بهسازی ساختمانها.
د:محدودیت در ورود اتباع بیگانه به پایتخت.
ه: کلیه صنایع و کارخانجات را از پایتخت و حومه آن ، به بخشهای ساحلی جنوب کشور
بخصوص در مکران منتقل کند.
3.با توجه به هزینه نجومی انتقال پایتخت ، مطلوبست دولت از یک سو ، با اختصاص
حداکثر 20 درصد هزینه انتقال پایتخت، به ترمیم و احیای تهران پرداخته و از سوی دیگر
صنایع و اداراتی که امکان انتقال دارند را به سواحل مکران منتقل کند.
4.طول ساحل مکران 1000 کیلومتر است که پتانسیل کلانی را جهت جذب سرمایه گذاری
خارجی و نیز توسعه صنایع مولد و توریسم دارد ، لذا دولت باید با اتخاذ مشوقهای سرمایه
گذاری به توسعه صنعت توریسم و استقرار صنایع با مصرف آب بالا در مکران بپردازد.
علی اصغر مونسان گفت:
1.برای دولت از نظر مالی امکان انتقال پایتخت وجود ندارد.قیمت تقریبی تهران 4000 تا
4500 میلیارد دلار است، بنابراین مطلوبست دولت تنها به رفع مشکلات پایتخت بپردازد.
2.تهران دارای 300 نقطه گردشگری است و از ریشه فرهنگی غنی برخوردار است،لذا
حفظ آن به عنوان پایتخت از اهمیت بالایی برخوردار است.
3.مکران از جایگاه ویژه اقتصادی در منطقه برخوردار است و در طراحی شهری آن جذب
جمعیت 2.5 میلیون نفری دیده شده است.

4.مکران ریشه فرهنگی غنی ندارد و از آن مهمتر از باب زندگی چندین ماه سخت گرمایی
دارد.
در مقابل تهران ضمن داشتن ریشه فرهنگی غنی، از آب و هوای معتدل برخوردار است.
5.مکران به لحاظ سیاسی و امنیتی، از موقعیت نامناسب ژئوپلیتیکی برخوردار است.
6.هزینه پروژه شهری مکران برای ایجاد شهری با جذب جمعیت 2 میلیون نفر حدود 70 تا
140 میلیارد دلار است که قویا باید در این رابطه دولت به بهینه سازی هزینه ها دقت نظر
داشته باشد.
7.انتقال پایتخت به دلیل هزینه افسار گسیخته آن عملا غیر ممکن است، بنابراین مطلوبست
دولت با اختصاص بودجه ای کارشناسی شده تهران را بویژه در حوزه های ترافیک و حمل
و نقل شهری احیا کند.
8.دولت باید با برقی کردن شبکه حمل و نقل و توسعه آن به کاهش آلودگی و ترافیک
پایتخت بپردازد.

محسن بهرامی ارض اقدس گفت:
1.موضوع انتقال پایتخت از دهه 60 بارها مورد بحث در دولتها قرار گرفته است،اما با
مخالفان و منتقدان جدی همیشه مواجه بوده و هست.
2.دولت تنها باید به احیای تهران (پایتخت) و رفع معضلات آن بپردازد.
3.دولت باید صنایع آب بر را از پایتخت جدا کرده و به سواحل جنوبی بخصوص مکران
منتقل کند.
4.اهالی مکران با انتقال پایتخت به مکران بشدت مخالفند، چه بسا به دلیل شایع شدن انتقال
پایتخت به آنجا، به دلیل گرانی باور نکردن زمینهای مکران و دیگر آیتمهای معیشتی،
زندگی بر اهالی مکران سخت شده است.
5.باید پارادایم خردگرایی را تغییر داد، نه پایتخت را!
6.در توسعه سواحل مکران شاهد ساخت صنایع پتروشیمی در جوار سواحل هستیم و
شهرها با فاصله 30 کیلومتری از ساحل در حال ساخت هستند و این خطایی فاحش است ،
چرا که این مساله باید برعکس باشد و مساله انتقال آب به پتروشیمی ها را می توان با
عملیات پایپینگ به راحتی انجام داد.

افسانه توکلی گفت:
1.از بعد دانشگاهی و نگاه جامعه شناسان، انتقال پایتخت با مخالفتهای فراوان مواجه شده
است.
2. در مدل جهانی، اتفاقا عموما پرجمعیت ترین شهرها را به عنوان پایتخت انتخاب می
کنند.
3.ضعف نظارت و کنترل در مدیریت شهری، سبب ایجاد بحرانهای عدیده در پایتخت شده
است
که آنها باید مرتفع گردند، نه آنکه با پاک کردن صورت مساله، اقدام به انتقال پایتخت کنیم.
ایرج حسابی گفت:
1.مدیریت پایتخت باید همانند کشورهای توسعه یافته، منطبق بر ایده های دانشگاهی باشد و
مدیریت شبکه حمل و نقل و آبرسانی باید با مدیریت روز جهانی مطابقت داشته باشد.
2.جابجایی پایتخت ابربحرانهای عدیده ای را با خود به همراه می آورد . جدی ترین آنها
فراری دادن سرمایه گذاران و فعالان اقتصادی است.
3.تجربه جابجایی پایتخت در کشورهای مختلف ثابت کرده است باانتقال پایتخت نه تنها
مشکلات شهری پایتخت مرتفع نمی شود بلکه بیشتر میشود. نمونه بارز آن شهر استانبول
ترکیه است.
4.پالایش و رفع آلودگی هوای تهران با سرمایه گذاری و استفاده از مشاوران مطرح جهانی
در این حوزه بالفور اجرایی می شود.
رضا امرالهی تاکید کرد:
1.منطقه مطلوبی که در دولتهای سازندگی و اصلاحات برای پایتخت در نظر گرفته
شد،مکانی در حد فاصل شاهرود تا گرگان بود.
2.مطابق بررسیهای جهانی، جمعیت شهرهایی که به عنوان پایتخت انتخاب میشوند حداقل
باید یک میلیون نفر باشد.
3.مدیریت جمعیت در پایتخت از مهمترین المانهاست. فاکتور بعدی بحث آب و کیفیت
هواست که باید به درستی از آنها حفاظت شود و بحث دیگر حائز اهمیت ، امنیت پایتخت
از بعد لرزه خیزیست که باید از گسلهای پر خطر دور باشد.

4.زمینهای اطراف پایتخت باید غیر قابل خرید باشند تا پایتخت از مهاجرت به پایتخت و
افزایش تصاعدی جمعیت و... صیانت شود.
5.قدرت بلع تهران باید حذف شود و از سوی دیگر باید به توزیع جمعیت از تهران به دیگر
شهرها اقدام کرد.

سید محمد هاشمی اصفهانی گفت:
1.بحران جمعیت پایتخت به دلیل وجود دو گسل در آستانه فعال شدن مشا-کن و نیز ری
است که باید برای آن با بهسازی و مقاوم سازه ها ، بخصوص در بخش فرسوده تهران
اقدامی عاجل صورت داد.
2.پیشنهاد میگردد بجای انتقال پایتخت، سیستمهای اداری قابل انتقال را به دیگر استانها
بطور متوازن منتقل نمود.
ناصر نوبری عنوان کرد:
1.موضوع انتقال پایتخت از ابعاد جغرافیایی و سیاسی به مکران غیر ممکن است.
2.لذا باید با بررسی کارشناسانه به جای انتقال پایتخت ، سرمایه مطلوب جهت رفع
مشکلات پایتخت، به تهران اختصاص داده شود.
3. سواحل مکران قطعا باید در حوزه اقتصادی و صنعتی توسعه یابد و موقعیت کشور در
بخش سواحل خلیج فارس و دریای عمان به دلیل پتانسیل بالای ساحلی تقویت شود.
دکتر معصومه آقاپور علیشاهی تشریح کرد:
1.بزرگترین اولویت دولت، رفع ناترازی انرژی است، بخصوص در حوزه برق.

2.اطلس باد-آفتاب مورد بررسی دقیق برای اجرا توسط قرار گرفته است.
3.توسعه انرژی خورشیدی-بادی و ترکیبی با تکنولوژی جدید به دلیل توجیه بالای اقتصادی
مورد توجه و تاکید رئیس جمهور محترم قرار دارد.
4.در شرایط کنونی 30 هزار مگاوات کسری برق تا خرداد 1404 داریم که در اولویت
برنامه های حوزه تامین انرژی، ایجاد مزارع خورشیدی با کیلووات های پایین برای
خانوارها قرار دارد.
5.دولت ایجاد نیروگاههای خورشیدی با خطوط اعتباری چینی را در دستور کار قرار داده
و برای تضمین سرمایه گذاری، بانک مرکزی اقدام می کند.
6.اولویتهای بعدی دولت، رفع ناترازیهای حوزه اجتماعی و فرهنگیست.
7.دکتر پزشکیان شرافتمندانه و حکیمانه، در تلاش برای رفع ناترازیها ، نیز رفع تحریمها
و رفع ابرچالشهای اقتصادی است.
8.باید مشکلات نسل آلفا و بتا و زد را به دقت رصد کرد و برای رفع بحران آینده شغلی،
تحصیلی و معیشتی آنها اقدام کنیم.
9.در بحث اقتصاد دریا محور ، دولت هفته ای 2 جلسه بخصوص در حوزه توسعه سواحل
مکران دارد و آن را مجدانه پیش می برد.
10.دکتر پزشکیان نگفتند پایتخت به مکران انتقال پیدا کند، بلکه تنها پیشنهاد دادند در مسیر
توسعه اقتصادی و بنادر مکران و رقابتی شدن آن با کشورهای منطقه ، مطلوبست گاها
جلسات دولت در این منطقه هم برگزار گردد.
11.بناست کریدور شمال-جنوب، از پارس آباد تا چابهار و مکران و نیز کریدور اوراسیا
ایجاد و توسعه یابد.

12. باید تاکید کرد تهران دیگر ظرفیت توسعه ندارد و دکتر پزشکیان بر مدیریت دانش
محور تهران در جهت رفع مشکلات آن تاکید دارند.
13.توسعه تجارت با 19 کشور همسایه در دستور کار است تا ایران به هاب اقتصادی
منطقه
مبدل شود.
14.روسیه توسط سوآپ به به ایران گاز می دهد و لازم است تاکید شود، ناترازیها به مرور
و با جدیدیت در مسیر کاهشی شدن قرار دارند و تلاش می شود تا آنها با خرد جمعی و
استفاده
از دانش روز جهانی مرتفع گردند.
عابد مشایخ، نیز در ابتدای جلسه ضمن توضیحاتی پیرامون دستور جلسه و روند برنامه
های کمیسیون توسعه بازرگانی بنیاد امید ایرانیان گفت:
1.مساله انتقال پایتخت به سواحل مکران تنها در حد گمانه زنیست.
2.لازم است در زمینه ارائه نظرات کارشناسی به امکانات و پتانسیلهای واقعی کشور دقت
کرد و مطابق با آمار و اطلاعات علمی و تحقیقی به موضوع ورود کرد ، چرا که بناست
مورد استفاده
دولت قرار گیرد.
3.از بعد اقتصادی و وجود کریدور شمال-جنوب، مکران منطقه ای ژئو استراتژیک برای
توسعه همه جانبه است که دولت به درستی در راستای سیاست توسعه دریا محور به آن
ورود کرده است.

4.تاکید می شود موقعیت ژیوپلیتیکی پایتخت از مهمترین اولویتها جهت تحلیل و بررسی
قرار دارد.