ظهور و سقوط «جوان‌ترین زن میلیاردر خوساخته»/ شروع ۱۱ سال زندان بیوتکنولوژیست دروغگو

در سال ۲۰۱۵ پس از اینکه وی ادعا کرد روش جدیدی را در زمینه آزمایش خون ابداع کرده و تنها با یک قطره خون می‌تواند تمام اطلاعات راجع به سلامت فرد را در اختیار پزشکان قرار دهد ارزش شرکت استارتاپی وی موسوم به ترانوس(Theranos) سر به فلک کشید و میلیاردها دلار تخمین زده شد.

نشریه فوربس در همان سال وی را به عنوان جوانترین و ثروتمندترین زن میلیاردر خودساخته در آمریکا معرفی و ارزش دارایی‌های وی را ۹ میلیارد دلار تخمین زد، اما یک سال بعد و پس از مشخص شدن کلاهبرداری و دروغگویی‌های این شرکت، برآورد خود را اصلاح و دارایی‌ خالص وی را صفر اعلام کرد و همچنین نشریه فورچون نیز وی را در زمره «مایوس کننده‌ترین کارآفرینان جهان» قرار داد.

«ترانوس» مدعی بود بوسیله یک فناوری اختصاصی و با استفاده از مقدار اندکی خون از نوک انگشت فرد، می‌تواند برای شناسایی بیماری‌هایی از جمله سرطان یا کلسترول بالا استفاده کند.

الیزابت هولمز وقتی در دوران دبیرستان بود سه دوره‌ی دانشگاهی زبان ماندارین(رایج ترین زبان در چین) را با موفقیت گذراند و مدتی بعد برای تحصیل در رشته‌ی مهندسی شیمی به دانشگاه استنفورد رفت. وی در سال اول دانشگاه موفق شد یک بودجه‌ ۳ هزار دلاری را برای پروژه‌های تحقیقاتی دریافت کند. هولمز هنوز به سال دوم دانشگاه نرسیده بود که استنفورد را ترک و شروع به تمرکز روی ایده‌های خلاقانه و البته جاه‌طلبانه کرد.

برای این کار نزد «چانینگ رابرتسون» یکی از استادان خود رفت و او را به تأسیس یک شرکت دعوت کرد. آنها شرکت «Real-Time Cures» را تأسیس کردند و بعدها نام این شرکت را به Theranos(ترکیب Therapy به معنی درمان و Diagnose به معنای تشخیص) تغییر دادند.

افول ترانوس از زمانی شروع شد که یک سری از روزنامه‌نگاران و بازرسان تردیدهایی را درباره ادعاهای این شرکت و اینکه وی سرمایه‌گذاران و دولت آمریکا را با حرفهایش فریب داده است، مطرح کردند.

روزنامه وال استریت، مشکلات عظیمی که ترانوس با آنها مواجه بود را فاش شد. این رسوایی ضربه‌ای شدید به پیکر شرکت بود و خبر از سقوط شرکت در آینده می داد. این روزنامه فاش کرد دستگاه آزمایش خون ترانوس که «ادیسون» نام داشت خروجی‌هایی با دقت پایین را ارائه می‌داد.

در سال ۲۰۱۸ کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا(SEC) شرکت ترانوس، هولمز و رامس سانی بالوانی مدیرعامل سابق این شرکت را به کلاهبرداری ۷۰۰ میلیون دلاری و جذب سرمایه از مردم از طریق کلاهبرداری گسترده و دروغگویی درباره فناوری‌های این شرکت متهم کرد. هولمز این اتهامات را با پرداخت ۵۰۰ هزار دلار جریمه و بازگرداندن ۱۸.۹ میلیون سهم به شرکت و واگذاری کنترل سهام شرکت و پذیرش ۱۰ سال ممنوعیت از مشاغل دولتی حل و فصل کرد.

در سال ۲۰۱۸ یک دادگاه فدرال در آمریکا هولمز و بالوانی(نامزد سابق وی) را به تقلب و کلاهبرداری متهم کرد. این دادگاه سرانجام در سال ۲۰۲۲ به پایان رسید و این دو در خصوص اتهام کلاهبرداری از سرمایه گذاران محکوم شدند. الیزابت هولمز به ۱۱ سال و سه ماه حبس که از امروز شروع می‌شود و همچنین پرداخت ۴۵۲ میلیون دلار جریمه به افراد متضرر محکوم شد. بالوانی نیز به ۱۲ سال و ۱۱ ماه حبس محکوم شد.