علی پاکدامن: ما مثل قماربازها هستیم!

سپهر ستاری: یکی از بهترین نفرات تیم ملی شمشیربازی ایران علی پاکدامن است که در سال‌های اخیر توانسته عملکرد خوبی را از خودش نشان دهد. پاکدامن در این چند سال بارها تا آستانه کسب مدال در المپیک و مسابقات مختلف جهانی رفته بود اما همیشه در آخرین گام بدشانسی مانع از رسیدن او به افتخار کسب مدال می‌شد. با این حال در بازی‌های کشورهای اسلامی قونیه موفق شد طلسم ناکامی‌های خود را بشکند و دست پر به ایران برگردد. پاکدامن در بخش انفرادی به مدال نفره رسید و در کنار دیگر نفرات تیم ملی در بخش تیمی مدال خوشرنگ طلا را کسب کرد. او که حالا به بزرگ‌ترین هدف دوران ورزشی خود یعنی مدال المپیک فکر می‌کند، در گفت و گو با خبرآنلاین صحبت‌های جالبی را مطرح کرد که در ادامه می‌خوانید:

از بازی‌های کشورهای اسلامی آغاز کنیم؛ بالاخره مدال گرفتی، طلا هم گرفتی. البته در انفرادی نقره گرفتی ولی در تیمی به طلا رسیدید. بخشی از منتقدان می‌گویند شمشیربازهای ما تا قبل از نیمه‌نهایی خوب هستند. انقدر اشک پیمان فخری را در مسابقات مختلف درآوردید که باورمان نمی‌شد دو مدال خوب بگیرید ولی امسال در بازی‌های کشورهای اسلامی که انصافا هم با توجه به برگزاری در ترکیه و لغو بازی‌های آسیایی سطحش بالاتر بود و تیم‌های بیشتری مشارکت داشتند موفق شدید. اول بگو چی شد طلا نگرفتی و بعد هم درباره طلای تیمی بگو. فقط نگو که اشتباه داوری بود!

من یک هفته قبل از مسابقات کرونا گرفتم و خودم هم فکر نمی‌کردم بتوانم عملکرد خوبی داشته باشم. در فینال که بازی را باختم اصلا اشتباه داوری نبود و در پخش مستقیم گزارشگر محترم گفت ۲-۳ ضربه اشتباه شد ولی من به همه گفتم که این طبیعی است. به خصوص که رقیب در کشور خودش بود و وقتی فیلم بازی را دیدم اصلا داوری اشتباه نداشت و بازیکن ترکیه‌ای حرفه‌ای‌گری کرد که توانست فینال با اختلاف یک ضربه مرا شکست دهد. خدا را شکر یک هفته بعد در جام بین‌المللی اصفهان دوباره بازی کردیم که ۱۵-۸ او را بردم.

در خصوص عملکردت در مسابقات قهرمانی جهان هم بگو.

فشار مسابقات ما زیاد است و در این مسابقات من هدفم مدال گرفتن بود ولی پای مدال در ۸ نفر باختم و کمی غم و درد آن را داشتم که چرا هر دفعه تا ۸ تا می‌آیم و مدال نمی‌گیرم. در المپیک، دو دوره قهرمانی جهان و بازی‌های آسیایی این اتفاق رخ داد و هر سری هم ۱۵-۱۴ با اختلاف یک ضربه بود. در قهرمانی جهان تیمی هم نتیجه خوبی نگرفتیم و نهم شدیم ولی خدا را شکر همه این‌ها را با مدال طلای قونیه جبران کردیم.

چی شد که امسال در مسابقات قهرمانی جهان نتیجه خوبی نگرفتید؟

خب این اتفاق در قهرمانی جهان برای همه تیم‌ها در همه رشته‌ها رخ می‌دهد. مثلا فوتبال ایتالیا در یورو ۲۰۲۰ قهرمان شد ولی به جام جهانی صعود نکرد. ترکیه که ما را در قهرمانی جهان برد یک ماه قبل در قهرمانی اروپا ایتالیا و فرانسه و اوکراین را برد و برای اولین بار در تاریخش به مدال برنز رسید. آن‌ها واقعا در دوره طلایی بودند و از نمایش آن‌ها سورپرایز شدیم و خودمان هم بد بازی کردیم.

اتفاق بدی که درباره شمشیربازی وجود دارد و مشابه آن را در بوکس هم داریم این است که مردم هر سری قبل از المپیک برای مدال شما برانگیخته می‌شوند ولی آن اتفاق نمی‌افتد؛ شاید لازم است این سد شکسته ‌شود و خودت هم می‌دانی مهم‌ترین رویداد پیش روی تو که عیارت را مشخص می‌کند المپیک ۲۰۲۴ پاریس است. یعنی اگر این بار هم به موفقیت نرسی چهار سال بعد ۳۸ ساله هستی و خیلی سخت است چون چابکی‌ات را نداری. خودت فکر می‌کنی بتوانی این سد را بشکنی؟ نفرات کنار خودت هم همین هستند و المپیک مهمی برای شماست.

خود من برنامه‌ریزی کردم که اول در بازی‌های آسیایی و قهرمانی جهان پیش رو و قهرمانی آسیا بتوانم نتیجه خوبی بگیرم و بار روانی کمتر شود. اگر در این مسابقات نتیجه بگیرم سهمیه المپیک را کسب می‌کنم. بعد از آن وارد مرحله المپیک می‌شویم. مدال المپیک هم شرایط خاص خودش مثل تدارکات و تمرین و حریف تمرینی خوب را نیاز دارد. با حلواحلوا دهان شیرین نمی‌شود. من در این المپیک هم خیلی آماده بودم و قرعه سختی به من خورد و به قهرمان سه‌دوره اخیر المپیک خوردم. اگر یک مرحله بالاتر به او می‌خوردم مدالم قطعی بود. در مورد سن هم بازیکن کره‌ای در ۳۸ سالگی مدال گرفته است. امید دارم که بتوانیم شرایط را حفظ کنیم و آن را بهتر کنیم اما به خصوص با رفتن آقای فخری سخت می‌شود.

پیمان فخری برای شما مخصوصا تو یبیشتر از مربی ک حالت برادری داشت. حتی این یک سال آخر که مربی تیم نبود ولی کنار شما بود و تمرینات را زیر نظر داشت. حتی به نظرم الآن هم که اینجا نیست باز هم پیگیر شما خواهد بود و دلش اینجاست و سخت بیخیال شود. فکر نمی‌کنی به او مدال بدهکاری؟

چرا خب، من کل زندگی و ورزشم را به ایشان بدهکارم. من اگر ورزشکار شدم و علی پاکدامن شدم به خاطر پیمان فخری است که خیلی من را حمایت کرد و راه درست را به من نشان داد.

تو فکر کنم کلا با پیمان وارد سالن شمشیربازی شدی؟

نه من برادرم شمشیرباز بود و او من را آورد که خدا را شکر خودش شاگرد آقای فخری بود و من هم شاگرد ایشان شدم. من قبلا حد فاصل سال‌های ۸۱ تا ۸۴ تکواندوکار بودم و هادی ساعی را که می‌دیدم عشق می‌کردم و دوست داشتم مثل او شوم. من شاگرد آقای یوسفی بودم که با آقای مغانلو کار می‌کرد. جالب اینکه دنیا انقدر کوچک است من المپیک ۲۰۱۶ به عنوان شمشیرباز استاد تکواندوی خودم را در دهکده دیدم. قبلش هم همدیگر را می‌دیدیم که به من می‌گفت خوب شد رفتی شمشیربازی. برادر من شمشیرباز بود یک روز رفتم سالن که بعد باهم برویم پلاسکو لباس بخریم. آنجا دیدم مبارزه است و لذت بردم و گفتم می‌خواهم بیایم که خدا را شکر شاگرد آقای فخری شدم. کلا هم در تکواندو هم شمشیربازی استادهای خوبی داشتم.

پس اینکه مدال به او بدهکاری را قبول داری؟

من خدایی به او مدال بدهکارم. حتی بعد از المپیک هم گفتم شرمنده مربی‌ام و مردم ایران هستم که آن ضربه آخر را نتوانستم بزنم. من اصلا خودم دلم نمی‌خواست مدال بگیرم فقط دلم می‌خواست این مدال را گردن آقای فخری بیاندازم و آن حس را تجربه کنیم.

چند بار تا آستانه این رفتید و سر ضربه‌های آخر اشک او را درآوردید. ۷-۸ بار که من یادم است.

برای خود من که ۵-۶ باری شد و بقیه بچه‌ها هم بودند. بعضی وقت‌ها انقدر حرص می‌خورد من می‌گفتم آقاپیمان بیخیال تمام صورتت قرمز شده است. هم از دست داوران حرص می‌خورد، هم از اشتباهات بچه‌گانه ما که امتیاز از دست می‌دادیم و مربیگری واقعا کار سختی است. چقدر حیف که ما چنین افرادی را در مملکت خودمان از دست می‌دهیم.

روی حساب فامیل بودن با او که نمی‌گویی؟!

نه خدایی، الآن شما به کمیته ملی المپیک بروید خب با ایشان کار کرده‌اند و رزومه‌شان مشخص است. سجاد گنج‌زاده، بهمن عسگری، حسن تفتیان یا هر کسی من را می‌بیند می‌گوید حیف شد پیمان رفت.

واقعا پیمان فخری سرمایه بزرگی بود که از دستش دادیم و سخت جای او پر می‌شود. تو خیلی وقت‌ها از داوری‌ها گلایه کردی. الآن یک سالی از المپیک می‌گذرد و اگر برگردی عقب می‌گویی داوری نگذاشت به جمع چهارتا بروی و مدال بگیری؟

آره خب من ضربه را زدم ولی اگر برگردم عقب و ذهن و تجربه الآن را داشته باشم می‌دانم که ضربه آخر باید جوری بزنم که دیگر آنالیز آن از دست داور خارج باشد و حتی اگر دو چراغ هم شد مشهود باشد که داور نگوید نمی‌توانم امتیاز بدهم. مثلا دفاع را بزنم. البته هر دو داور به خاطر آن اشتباه محروم شدند و از پارسال تا الان هیچ مسابقه‌ای در هیچ رده‌ای نرفتند.

ولی تو هم می‌توانستی نگذاری به ۴۴-۴۴ برسد.

من بازی را ۴۰-۳۲ تحویل گرفتم و وقتی روی پیست رفتم ۸ امتیاز عقب بودیم. بازیکنی که با او بازی کردم نفر پنج رده‌بندی بود و امید مدال انفرادی ایتالیا بود که به هم‌تیمی‌اش باخت و مدال نگرفت. خاطره‌ای هم از بازی مجارستان و ایتالیا دارم. ژیلاگی که در تیم مجارستان است خیلی غرور دارد و کلا هیچوقت با من حرف نمی‌زند. ما سه فعه باهم بازی کردیم ولی اصلا با من حرفی نمی‌زد. او بازی ما را دید که باختیم و بعد ایتالیا به مجارستان خورد. ۴۵-۴۳ مساومجارستان باخت و زمانی که ۴۳-۴۳ بودند دو ضربه آخر برای ژیلاگی بود که داور به ایتالیا داد. به خاطر کرسی است دیگر. بعدش آمد من را فالو کرد که تعجب کردم چون همه می‌گویند مغرور است. ما خب همه شمشیربازها همدیگر را می‌بینیم و درباره مسائل مختلف حرف می‌زنیم ولی او همیشه گوشه سالن تنهاست و خیلی کم فقط با بچه‌های تیم خودشان حرف می‌زند. اولین مسابقه‌ای که آمد به من گفت همان بلایی که داوران سر تو آوردند را سر من هم آوردند. واقعا همین بود و مشکل رشته ما این است ولی اگر برگردم عقب ریسک می‌کنم. مشابه کاری که شمشیرباز آمریکایی با مجتبی کرد. درست است مجتبی تصمیم اشتباهی نگرفت ولی آمریکایی ریسک کرد که ضربه دوچراغ شد ولی امتیاز را دادند. البته در همان بازی هم حق مجتبی را خوردند.

اگر آن اتفاق در ریو نمی‌افتاد و مدال می‌گرفتیم شاید شما هم در مسابقات بعدی و المپیک توکیو راحت‌تر بازی می‌کردید و استرس نداشتید.

آره من خودم خیلی امیدوار بودم بتوانم در این المپیک دو مدل بگیرم ولی دست خالی برگشتم. ما زندگی‌مان را می‌گذاریم. یک فوتبالیست یا والیبالیست به خاطر رشته‌اش که خیلی مخاطب دارد، لیگ خوبی دارد و درآمدش خوب است. در رشته ما شمشیربازهای خارج کشور از فدراسیون‌ها و اسپانسرها کمک می‌گیرند. در ایران لیگ ما آنقدر قوی نیست و مثل قماربازها می‌مانیم که زندگی‌مان به المپیک و بازی‌های آسیایی و قهرمانی جهان وصل می‌شود.

همین تک‌ضربه‌هایی که هر سری نزدی می‌دانی چقدر به تو ضربه مالی زده است؟

من بازی‌های آسیایی در ۲۰۱۸ یک ضربه می‌زدم ۳۰۰ میلیون سال ۹۸ را بیشتر می‌گرفتم که معادل سه میلیارد الآن است. قهرمانی جهان دو بار در ۸ نفر باختم دوتا ۱۰ هزار دلار از دست دادم. المپیک در ۸ نفر باختم یک ۱۰ هزار دلار دیگر و مدال المپیک را از دست دادم. یک مدال تیمی هم بود در المپیک من تازه برنز را می‌گویم. فکر کنم در همین تک‌ضربه‌ها حدود ۱۵-۲۰ میلیارد را از دست دادیم. هر کدام این‌ها کلی سرمایه می‌شد.

اینکه گفتی زندگی‌ات را می‌گذاری یادم است بعد از المپیک هم مصاحبه ناراحت‌کننده‌ای داشتی که گفتی همه زندگی‌ام را باختم و معلوم بود از نظر روحی خیلی به هم ریختی. الآن شرایطت بهتر شده است؟

ما باید ریکاوری کنیم. من از ۲۰۱۶ تا ۲۰۲۱ تمام زندگی‌ام را گذاشتم و همه تلاشم این مدال بود. خب ما بیرون از ورزش یک سری دوست و آشنا داریم که سوال می‌پرسند مثلا این المپیک حتما مدال می‌گیری ولی نمی‌دانند حریفان ما چه کسانی هستند و خیلی دلم می‌خواست مدال بگیرم تا هم خودم به هدفم برسم، هم اطرافیانم را خوشحال کنم که افتخار کنند و با خانواده‌ام لذت ببریم. منظورم از همه چیزم را باختم این بود همه امیدم را هم باخته بودیم.

قبول داری گاهی اوقات این انگیزه و فشاری که برای مدال گرفتن داری روی عملکرد خودت و بقیه تاثیر منفی می‌گذارد؟

ببینید این فشار برای همه هست. برای ژیلاگی که پرچم‌دار کشورش بوده و قبلا دوتا طلای المپیک گرفته حتما بیشتر است. وقتی انفرادی طلا گرفت همه حتما گفتند خب تیم ما هم طلا می‌گیرد چون او را داریم و این برای همه وجود دارد. فرق آدم حرفه‌ای و غیرحرفه‌ای اینجا مشخص می‌شود که بتواند خودش را مدیریت کند و با ریکاوری از این فضا جدا شود. یعنی بسنجد این فضا وجود دارد ولی من باید بهترین عملکرد خودم را انجام دهم.

الآن اوضاع لیگ شمشیربازی چطور است؟ آیا قراردادهایی می‌بندید در حدی هست که زندگی شما را تامین کند؟ این مدت خب با نتایجی که گرفتید تا حدی توجهات به شمشیربازی جلب شده است.

قراردادهای ما میلیاردریالی است! ما ۱۰ سطح از تورم عقب‌تریم. فکر کنم اگر تورم را به لیگ شمشیربازی می‌دادند می‌توانست به خوبی آن را حفظ کند. الآن اعداد قرارداد ما پایین است و جا دارد خیلی بیشتر شود. اگر لیگ خوب نباشد انگیزه بچه‌های تازه‌وارد هم از بین می‌رود. ما اگر بخواهیم شمشیربازی ساخته شود این اتفاق با لیگش می‌افتد.

در کشورهای دیگر اوضاع چطور است؟ آیا لیگ آن‌ها هم یک‌روزه برگزار می‌شود؟

ما به خاطر کرونا اینطوری برگزار کردیم ولی نه جای دیگه اینطور نیست. ما اگر بتوانیم ۴-۵ هفته دور رفت و ۴-۵ هفته دور برگشت برگزار کنیم و پخش زنده داشته باشیم خب خیلی جذاب‌تر است و استقبال می‌شود.

همین برگزاری یک‌روزه روی اسپانسرها متاثیر می‌گذارد چون برای آن‌ها نمی‌صرفد در لیگ یک‌روزه هزینه کنند.

من تصمیم‌گیرنده نیستم ولی موافقم که اگر بیشتر باشد برای همه بهتر است.

اطلاعی داری که شمشیربازهای بزرگ دنیا چقدر دستمزد دارند؟

می‌دانم که همه اسپانسرهای خیلی خوبی دارند و اگر لیگ هم نداشته باشند خوب ساپورت می‌شوند. اسپانسر هم دارند و در تورنمنت‌ها هم می‌روند. اگر هم مدالی بگیرند دولت حمایت می‌کند.

به لژیونر شدن فکر نکردی؟

اگر لیگش باشد چرا ولی چون مسابقات ما مثل تنیس است بیشتر همه در رده ملی شرکت می‌کنند و اسپانسر می‌گیرند.

اینجا به خاطر محدودیت‌ها و تحریم‌ها نمی‌توانی اسپانسر بین‌المللی بگیری.

نه نمی‌توانیم و اسپانسر داخلی هم خیلی راغب نیست. ولی شمشیربازی جای رشد زیادی دارد.

شاید یه یک مدال در المپیک نیاز دارید که توجهات جلب شود.

به نظرم الان دکتر باقرزاده تنهاست و قبلا فقط با پیمان فخری بودند و محسن مدنی آمده که کمک می‌کند و انصافا این سه نفر خدمت می‌کنند. نگاه من به وزیر و رییس کمیته ملی المپیک است. البته آقای صالحی‌ امیری خیلی کمک می‌کردند. امیدوارم بتوانند یک سالن خوب به شمشیربازی بدهند یا با تیم‌های صنعتی صحبت کنند در رشته‌هایی مثل ما، وزنه‌برداری و کاراته هزینه کنند. یک تیم صنعتی در فوتبال ۲۵۰ میلیارد هزینه می‌کند. من نمی‌گویم نکند ولی بخشی از پول خودش را وارد رشته‌های دیگر کنند. مثلا با ۱-۲ میلیارد اتفاقات خیلی خوبی در شمشیربازی می‌افتد.

درباره کمیته ملی المپیک گفتی، خب در بحث کمیسیون ورزشکاران شاهد یک سری اختلافات بین ورزشکاران بودیم. ماجرا چه بود؟ به نظرت این کمیسیون چقدر می‌تواند کمک کند؟

من آنجا نیستم و نمی‌دانم چه اتفاقی افتاده و از بیرون نمی‌توانم نظر دهم ولی اعضای کمیسیون همگی ورزشکاران و قهرمانان هستند و به شرایط واقف‌اند. همگی دوستان ما هستند و هرچه بوده درون خودشان حل شده است.

کمی هم درباره فوتبال صحبت کنیم چون خودت هم خیلی فوتبالی و استقلالی هستی؛ امسال با جدایی مجیدی و حضور ساپینتو اوضاع چطور است؟ ساپینتو هم منتقدانی بین پیشکسوتان دارد.

درباره ساپینتو بعد نیم‌فصل می‌توان نظر داد. استراماچونی هم اوایل نتیجه خوبی نگرفت ولی تیمش فوتبال خوبی بازی می‌کرد. من بازی با نساجی را ندیدم ولی گفتند استقلال خیلی خوب بازی کرد. این نشان می‌دهد در مسیر درستی است و به این استقلال خیلی خوشبین هستم. فکر می‌کنم بتواند قهرمانی را تکرار کند. به نظرم یا استقلال قهرمان می‌شود یا سپاهان.

پرسپولیس چی؟

پرسپولیس هم تیم خوبی دارد و فوتبال خوبی بازی می‌کند ولی به نظرم پرسپولیس دوتا مساوی بیاورد یا باخت بیاورد باید ببینیم بعدش شرایط چطور می‌شود. الان شرایط خوب است ولی با اولین باخت فکر کنم کارشان سخت شود. استقلال بازی اول جای خوب به تیم خوبی باخت و چون مربی تازه آمده بود کسی فشار نیاورد. مثلا پرسپولیس اگر ببازد مثلا در دربی باخت بدهد فشار مضاعفی با کادر و بازیکنان وارد می‌شود.

نظرت درباره تغییر و تحولات تیم ملی و بازگشت کی‌روش چیست؟ کلا عملکرد اسکوچیچ را چطور دیدی؟

عملکرد ایشان به غیر از تیم‌های بزرگ جلوی تیم‌های دیگر خوب بوده است. فرق اسکوچیچ و ویلموتس غیبت مهدی طارمی بود. زمان ویلموتس طارمی مصدوم بود و دوره اسکوچیچ دیدیم چقدر تاثیر گذاشت. زمان اسکوچیچ در ۲-۳ بازی مثل بازی با امارات هم خدا کمک کرد که مثلا اخراج شجاع با VAR برگشت یا بازی با لبنان که دقیقه ۹۰ دوتا گل زدیم. بازی با کره خیلی بد بود و ما ۹۰ دقیقه دنبال توپ می‌دویدیم و کره‌ای‌ها هر کار دل‌شان می‌خواست کردند. فکر کنم بازگشت کی‌روش اتفاق خوبی بود و می‌توانیم آبرومندانه از جام جهانی برگردیم.

از وقتی سریال یاغی پخش شده مردم خیلی بیشتر از قبل پیگیر این رشته هستند و توجهات را به کشتی جلب کرده است. فکر کنم لازم است یک سریال مشابه درباره شمشیربازی هم بسازند!

من خودم از طرفداران پر و پا قرص این سریال هستم و واقعا از آن لذت بردم. به نظرم بهترین کار را کردند که برای کشتی سریال ساختند. من خودم که ورزشکار رشته دیگری هستم وقتی مسابقات کشتی برگزار می‌شو با هیجان و لذت نگاه می‌کنم و خونم به جوش می‌آید. تمرینات کشتی را دیده‌ام و واقعا عشق می‌کنم.

صحنه‌های مربوط به کشتی آن چقدر طبیعی ساخته شده است؟ حس می‌کنی داری کشتی می‌بینی یا فیلمی است؟

من قشنگ انگار کشتی واقعی می‌بینم. البته خب درست است که کمی فیلم و قاطی آن است. مثل سریال‌های بوکسی که خارج می‌سازند و صحنه‌های اکشن دارند. در فیلم تروی هم یک سکانش شمشیربازی دارد خب همین رشته ماست و ۹ مربی بردند که به آن‌ها آموزش بدهند و حرکات ما را انجام می‌دهند و یک سری اکشن هم دارد. یاغی واقعا سریال خوبی است و همین بهتر که درباره کشتی ساختند.

الآن برای شما مشکلی هم ایجاد کرده است؟ از فرودگاه که می‌آیی شما را که نمی‌گردند؟

همیشه به ایران که برمی‌گردیم ما را در فرودگاه می‌گردند ولی با توجه به سریال یاغی احتمالا از سری بعد سخت‌گیری بیشتر شود. اما ما این‌کاره نیستیم و نه بهمن‌خان داریم، نه طلا و رحمان. ما اصلا این‌کاره نیستیم. فکر کنم از این سری خودمان را هم داخل دستگاه ایکس‌ری ببرند!