| |
يکشنبه ۰۱ مهر ۱۴۰۳ - ۰۴:۳۹
بروزرسانی ۱۴ ساعت پیش
یک تحلیلگر مسائل بین‌الملل در تحلیل خود از وضعیت فعلی احیای برجام، بیان می‌کند که اظهار نظرات تقریبا مشخص کرد که تنها مسئله باقی‌مانده، مسئله پادمان است. چراکه به این شکل مطرح بود که در در بندهای 12 و 13 و 14 متن نهایی که در 8 اوت نماینده اتحادیه اروپا داد، به مشکل پادمان میان ایران و آژانس پرداخته شده بود. اینطور که الان به نظر می‌رسد، گویا ایران در پاسخ آخر خود به مسئله پادمان برگشته است.
به گزارس خبرداغ به نقل از انتخاب ، کوروش احمدی درمورد وضعیت احیای برجام، باتوجه به توصیفاتی که طرف مقابل از پاسخ ایران به پاسخ امریکا داشته است، گفت: «در صحبت‌های اولیه سخنگوی وزارت خارجه امریکا و بیانیه‌ای که فوری و بعد از پاسخ ایران منتشر کردند، که این خود در گذشته زیاد معمول نبوده است، مدعی شدند که پاسخ ایران سازنده نیست. چند ساعت بعد از صحبت‌های سخنگوی وزارت خارجه امریکا، این بار سخنگوی کاخ سفید هم یک بیانیه‌ای داد و در آن صحبت از این کرد که اجرای مجدد برجام نمی‌تواند به وضعیت پادمان و تحقیقات آژانس درمورد برنامه هسته‌ای ایران مشروط شود.»
این کارشناس سیاست خارجی اضافه کرد: «این اظهار نظرات تقریبا مشخص کرد که تنها مسئله باقی‌مانده، مسئله پادمان است. چراکه به این شکل مطرح بود که در در بندهای 12 و 13 و 14 متن نهایی که در 8 اوت نماینده اتحادیه اروپا داد، به مشکل پادمان میان ایران و آژانس پرداخته شده بود.»
احمدی با بیان اینکه در جواب دومی که ایران به پاسخ آمریکا داد، بین کارشناسان و ناظران اتفاق نظر وجود داشت که ایران مسئله پادمان را مسکوت گذاشته است، افزود: «به این ترتیب این فرض قوت گرفت که ایران با همان سه بندی که در متن نهایی درباره مسئله پادمان گنجانده شده، موافق است. البته یک احتمال دیگر این بود که ممکن است ایران موافق نباشد و مسائل دیگری از جمله تضمین‌ها، تحریم‌ها را در آن پاسخ مطرح کرده باشد و ممکن است مجددا به مسئله پادمان برگردد. اینطور که الان به نظر می‌رسد، گویا ایران در پاسخ آخر خود به مسئله پادمان برگشته است.»
وی در این خصوص ادامه داد: «با توجه به اینکه آقای رئیسی در نشست خبری خود خیلی قوی به مسئله پادمان اشاره کرد و همچنین آقای امیرعبداللهیان هم در نشست مطبوعاتی که همراه با وزیر خارجه روسیه داشت، هم به تضمین و هم به پادمان اشاره کرده بود و از سوی دیگر با توجه به اظهار نظر سخنگوی کاخ سفید، به نظر می‌رسد که الان مسئله اصلی باقی‌مانده مسئله پادمان است. البته اگر از بحث تضمین، مسئله جزئی باقی نمانده باشد.»
این تحلیلگر مسائل بین‌الملل خاطرنشان کرد: «سخنگوی کاخ سفید بسیار قاطعانه صحبت از این می‌کند که قابل قبول نیست که بین احیای برجام و مسئله پادمان ربط ایجاد شود. این است که فکر می‌کنم در وضعیتی قرار داریم که مسئله اصلی و باقی‌مانده، بحث پادمان است.»
احمدی همچنین درخصوص احتمال تعویق توافق احیای برجام تا انتخابات میان‌دوره‌ای کنگره امریکاف گفت: «واقعیت این است که مبارزات مربوط به انتخابات میان‌دوره‌ای امریکا تقریبا دارد اوج می‌گیرد و میتینگ‌ها، گردهمایی‌ها و سخنرانی‌ها دارد شروع میشود. به خصوص اینکه دو روز پیش بایدن سخنرانی مهمش را کرد که می‌توانیم آن را نقطه شروع قطعی مبارزات انتخاباتی در نظر گیریم. در این شرایط و طی چند هفته گذشته، موقعیت دموکرات‌ها هم بهتر شد.»
وی درباره علت بهتر شدن موقعیت دموکرات‌ها برای انتخابات، عنوان کرد: «به این معنا که در گذشته پیش فرض این بود که دموکرات‌ها حتما در انتخابات بازنده می‌شوند و اکثریت مجلس سنا و نمایندگان را از دست می‌دهند، ولی با تقویت موضع ظرفیت دموکرات‌ها در چند هفته گذشته، به خصوص با موجی که علیه رای دیوان عالی امریکا در ارتباط با سقط جنین در امریکا بالاگرفت، نارضایتی افزایش پیدا کرد. چراکه این موضع دیوان رای عالی همسو با نظر جمهوری‌خواهان درمورد سقط جنین است. بر این اساس این رای به موقیعت جمهوری‌خواهان در انتخابات لطمه وارد کرد و این است که نرخ تایید کار بایدن هم ظرف چند هفته گذشته افزایش داشته است.»
دیپلمات سابق ایران در سازمان ملل، ضمن بیان اینکه با توجه به دو دلیل یاد شده، به نظر می‌رسد که دموکرات‌ها شانسی برای حفظ سنا یا انیکه اگر نتوانند هر دو مجلس را حفظ کنند، دست‌کم سنا را بتوانند حفظ کنند، پیدا کرده‌اند، گفت: «به این ترتیب دموکرات‌ها یک مقدار تحرک بیشتری پیدا کرده‌اند. افزون بر این مسئله اسناد کشف شده در ویلای ترامپ هم در میان است که این موارد در مجموع باعث شده است که این انتخابات میان دوره‌ای حساسیت بیشتری پیدا کند. با توجه به حساس شدن قضیه، ممکن است دموکرات‌ها، یعنی کاخ سفید و رئیس جمهور، بیش از پیش به سمت سخت‌گیری نسبت به برجام سوق داده شده باشند چراکه اگر به نظر بیاید که امتیازی به ایران داده شده باشد، جمهوری‌خواهان می‌توانند از این شرایط حساس سیاسی امریکا استفاده کنند و این منجر به لطمه وارد شدن به دموکرات‌ها شود. در نتیجه اگر بتوانند بدون دادن امتیازی، همین یکی دو هفته آینده، برجام را نهایی کنند، ممکن است در این جهت پیش بروند. اما اگر قرار باشد امتیازات بیشتری به ایران بدهند، این احتمال وجود دارد که کار را برای بعد از انتخابات به تعویق بیاندازند.»
احمدی در ادامه خاطرنشان کرد: «یک فاکتور مهم دیگر هم وجود دارد و آن موضعی است که عربستان حدود چهار پنج روز پیش در ارتباط با قیمت نفت گرفت و اشاره کرد که اگر مشکل برجام بر طرف و نفت ایران وارد بازار شود، اوپک پلاس تصمیم می‌گیرد که تولید و صادراتش را با هدف حفظ سطح فعلی قیمت‌ها، کاهش دهد.»
وی ادامه داد: «این مسئله هم فاکتور مهمی بود چراکه یک انگیزه‌ای که اروپا و امریکا داشتند، این بود که در صورت احیای برجام، نفت ایران وارد بازار میشود، قیمت‌ها کاهش پیدا می‌کند و درنهایت در مشکل انرژی و قضیه جنگ اوکراین ممکن است یک امتیازی برایشان باشد. ولی با این صراحتی که عربستان و اوپک پلاس_ که روسیه هم در اوپک پلاس عضو و با عربستان در این رابطه همسو است_ عنوان کردند، شانس نهایی شدن برجام و به دنبال آن بازگشت نفت ایران به بازار وکاهش قیمت‌ها، تا حد زیادی از بین رفت و ممکن است که انگیزه امریکا و اروپا در این رابطه هم ازبین رفته باشد. در این صورت دیگر عجله‌ای برای احیا برجام و بهره‌مندی از مزایای آن دربازار انرژی نخواهند داشت. بر این اساس این دو فاکتور ممکن است که غرب را تشویق به این امر کرده باشد که تنها درصورتی که ایران کوتاه بیاید و امتیاز دهد، به دنبال احیای برجام بروند و در غیر اینصورت آن را به تعویق بیاندازند.»
احمدی درمورد اینکه به باور برخی از کارشناسان مشکل گاز اروپا و در پیش بودن زمستان به عنوان عاملی اثرگذار در تسریع مذاکرات یاد میشود اما به باور برخی از کارشناسان دیگر، ایران در کوتاه مدت امکان فرستادن گاز به اروپا را ندارد و نیاز به فراهم شدن شرایطی است، تصریح کرد:
«من با هر دو نظر موافق هستم؛ چراکه اگر توافق حاصل شود، صرفا خود توافق، در وهله اول یک جو روانی ایجاد می‌کند و تنشی که در منطقه خلیج فارس وجود دارد، به شدت کاهش پیدا می‌کند که این خود به عنوان یک فاکتور مستقل می‌تواند در کاهش قیمت نفت و گاز تاثیر داشته باشد. همچنین با این نظر هم موافق هستم که طول می‌کشد که نفت ایران به بازار برگردد اما این را هم باید در نظر داشت که صحبت از این است که حدود صد میلیون بشکه نفت ایران در شناورها ذخیره شده است که این ذخایر بلافاصله می‌توانند وارد بازار شوند.»
این کارشناس سیاست خارجی افزود: «افزون بر این گفته میشود که حدود 50 میلیون بشکه نفت هم در منابعی که در خشکی است، ذخیره شده است که منابع ذخیره شده در منابع شناور یا خشکی، به سرعت می‌توانند وارد بازار شوند. در مجموع این موارد می‌تواند به کاهش قیمت نفت کمک کند. هر چند این نظر هم که بازگشتن روزانه یک میلیون نفت ایران به طور ثابت به بازار، زمان‌بر است و تدریجی خواهد بود. اما فاکتور موضع عربستان، مبنی بر اینکه درصورتی که نفت ایران به بازار برگردد ما تولیدمان را کاهش می‌دهیم برای اینکه قیمت را حفظ کنیم، باید به عنوان یک فاکتور مهم در این معادله در نظر گرفته شود. این مهم می‌تواند همه این معادلات را برهم زند و حتی شاید برهم زده باشد.»
