| |
پنجشنبه ۰۱ آذر ۱۴۰۳ - ۱۶:۵۷
بروزرسانی ۱۸ ساعت پیش
به گزارش خبرداغ به نقل از روزنامه همدلی در گزارشی با اشاره به ارزیابی فعالان تاریخ و فرهنگ، یک سال حضور ضرغامی در وزارت میراث فرهنگی را بررسی کرده است.
گویی حضور عزت‌الله ضرغامی در رأس رسانه ملی، او را قانع کرده است که باید هر طوری شده به دیدن بیشتر خودش کمک کند؛ حتی اگر این دیده شدن با انتقاد و طعنه و کنایه همراه باشد. هنوز چندی از نحوه برخورد بی‌احتیاطانه‌اش با یک اثر ۴۵۰۰ساله ایرانی – که باعث نگرانی فعالان و دلسوزان تاریخ و میراث فرهنگی ایران شده بود – نگذشته بود که تصاویر از نحوه نگهداری جام زرین مشکین جنجال آفرید.
این‌ها را بگذارید در کنار اظهارات عجیبش درباره مجسمه هرکول در کرمانشاه و برخی اتفاقاتی که در حوزه تحت نظارتش روی می‌دهد؛ مانند فجایعی مثل از شکل افتادن گنبد مسجد جامع عباسی در اصفهان یا نحوه برخورد با سرقت نقاشی تاریخی کمال‌الملک از کاخ گلستان.
از نقاشی کمال‌الملک تا گنبد مسجد عباسی
در روزهای گذشته دو خبر شوکه‌کننده باعث نگرانی‌هایی درباره نحوه مدیریت آثار تاریخی و میراث فرهنگی کشور شد؛ یکی تغییر شکل گنبد مسجد جامع عباسی در اصفهان بر اثر اقدامات ناشیانه مرمتی و دیگری رسانه‌ای شدن سرقت پرتره مظفرالدین شاه اثر کمال‌الملک که در فاصله سال‌های ۱۳۱۷ تا ۱۳۶۱ از کاخ گلستان خارج و بعدها قاچاقی از کشور خارج و فروخته‌شده است. البته اتفاقات مشابهی درباره آثار تاریخی و میراث فرهنگی کشور بارها رخ‌داده است که کارشناسان معتقدند بخش عمده و مهمی از این موضوع به قرار گرفتن مدیران بی‌ربط در میراث فرهنگی مربوط میشود. عزت‌الله ضرغامی که حدوداً یک سال بر کرسی وزارت میراث فرهنگی نشسته به بارزترین نماد این قبیل افراد تبدیل‌شده است.
ناکامی در ریاست جمهوری؛ تصمیم‌گیری برای میراث فرهنگی
عزت‌الله ضرغامی فقط یکی از مردان ابراهیم رئیسی است؛ او هم مثل محسن رضایی یا رستم قاسمی سودای ریاست جمهوری داشت و پس از ناکامی در قامت وزیر به دولت رئیسی پیوست؛ حضوری که برای کسی که با حکم رهبری سال‌ها در رأس رسانه ملی حضور داشت، ظاهراً تناسب ندارد. بااین‌همه او پست وزارت را به فراموشی و گوشه‌نشینی ترجیح داد. ضرغامی در سال‌های گذشته با ظاهری یادآور محمود احمدی‌نژاد برای رسیدن به ریاست جمهوری راه و روش خاص خود را پیگیری می‌کرد؛ با افراد و شخصیت‌های مختلف حتی کسانی که در حال حاضر در رسانه‌های رسمی امکان حضور ندارد، به گعده می‌نشست و با آن‌ها عکس یادگاری می‌گرفت (کسانی مانند عادل فردوسی پور، حسین کروبی و...) برخی معتقد بودند هدف او، ارائه تصویری جدید از خود، با هدف پاک کردن تصویر گذشته‌اش در مدیریت صداوسیماست؛ اما بعدها مشخص شد هدف نشستن بر صندلی دیگری است.
او حتی برای مردمی نشان دادن خود گفت که شورت و لباس‌زیرش را از دست‌فروش‌های میدان انقلاب می‌خریده است. شاید اگر این جمله را به زبان نمی‌آورد، وحید یامین پور معاون وزیر ورزش در دفاع از حجاب به‌راحتی نمی‌توانست نام لباس‌زیر زنانه را در تریبون رسمی بر زبان بیاورد! به‌هرحال بعدازآنکه جریان اصولگرا روی اسب برنده ابراهیم رئیسی شرط‌بندی کرد، ضرغامی مثل رستم قاسمی و محسن رضایی به کابینه پیوست تا به‌نوعی به جامعه القا کنند که دولت سیزدهم پر از ژنرال است؛ اما کافی بود یک‌سال از این دولت بگذرد تا هوادارانی که به آن‌ها امید بسته بودند متوجه شوند، این ژنرال‌ها فقط از شهرت برخوردارند.
کپی برابر اصل در میراث فرهنگی
در دولت ابراهیم رئیسی انگار این ویژگی وجود دارد که اعضایش از روی همدیگر تکثیر شده‌اند. بسیاری از آن‌ها مثل خود ابراهیم رئیسی قبل از ریاست دولت حتی یک روز هم در قوه مجریه فعالیت نکرده و از جای دیگری بر صندلی تصدی‌گری آمده‌اند. اگر هم سخنان و اظهارات رئیس دولت با حاشیه و واکنش طنز روبه‌رو میشود، این اتفاق در مورد اعضای کابینه هم می‌افتد. این دو مورد دست‌کم در مورد عزت‌الله ضرغامی بسیار پررنگ است. او فعالیت مدیریتی و سیاسی‌اش را با حضور در جمع دانشجویان تسخیرکننده سفارت آمریکا در تهران آغاز و سپس لباس سپاه بر تن کرد. تا مدت‌ها لباس نظامی بر تن داشت و نهایتاً بر کرسی صداوسیما نشست. بااین‌حال حتی اگر تفکر نظامی‌اش در رسانه ملی جواب داده باشد، دلیل نمی‌شود ضرغامی در میراث فرهنگی نیز موفق عمل کند. او در همین یک سال اخیر وزارت خود در میراث فرهنگی حاشیه‌ها و جنجال‌های فراوانی به راه انداخته و موجب نگرانی‌های فعالان این عرصه میراث فرهنگی شده است.
از چاه زدن کنار مقبره کوروش تا برخورد با سفال ۴۵۰۰ساله
مدت زیادی از وزارت او بر میراث فرهنگی نگذشت که در اظهارنظری لرزه بر تن دغدغه‌مندان تاریخ ایران انداخت. او سال گذشته در آستانه روز بزرگداشت کوروش حریم تعیین شده برای آرامگاه کورش در شهرستان پاسارگاد را مخل فعالیت کشاورزان خواند و از لزوم آزاد شدن برج‌سازی و حفر چاه در حریم میراث بین‌المللی پاسارگاد سخن گفت. نهایتاً ضرغامی در پی واکنش‌ها این سخنان را تحریف‌شده خواند و گفت که منظورش حفر چاه در حریم آرامگاه کوروش نبوده است. اگر ضرغامی می‌خواست به‌رسم مدیران جنجال‌های پیش‌آمده خود را بر گردن خبررسانی رسانه‌ها بیندازد، انتشار فیلمی از برخورد او با سفال 4500شهر سوخته که این بار ظاهراً بدون تحریف! منتشر شد، بیگانگی او را با میراث فرهنگی به رخ همگان کشید.
او در مخزن موزه ملی کشور، جام سفالین ۴۵۰۰ساله شهر سوخته را با یکدست نگهداشته بود. این برخورد وزیر میراث فرهنگی در حالی بود که جام سفالین نه در موزه بلکه در مخزن نگهداری می‌شد که علت آن کمبود فضا برای نمایش 350اثر تاریخی عنوان‌شده است. کاربران در واکنش به ضرغامی نوشتند اگر این اثر تاریخی از دست وزیر می‌افتاد چه اتفاقی رخ می‌داد؟ کاربر دیگری نوشت: «اگر از دستش می‌افتاد هم ما باخبر نمی‌شدیم.»
ضرغامی نمی‌داند مجسمه هرکول در چه دوره‌ای ساخته شد!
در روزهای گذشته نیز فیلمی از اظهارات عجیب ضرغامی در محوطه بیستون منتشر شد که غریبه بودن او با تاریخ این کشور را نشان می‌داد. او در بازدید از کوه بیستون کرمانشاه و مشاهده تندیس هرکول می‌گوید: «لشکر اسکندر اومده اینجا، دیده کرمانشاه همه پهلوانن، اینم برای اینکه کم نیاره یه مجسمه هرکول زده گفته آقا ما هم هستیم.» اظهارنظر ضرغامی در حالی بود که آن مجسمه در دوران اشکانیان ساخته شده است. ضرغامی در ادامه نیز گفته: «اینو راهنماهای ما باید بگن که عمرا این چیزا رو بلد نیستن.» در واکنش به این سخنان، مهدی شادکام، پژوهشگر مطالعات ایرانشناختی و میراث فرهنگی نوشت: «بله بلد نیستند، چون این مجسمه برای دوره سلوکی-اشکانی است و حدوداً ۱۵۰سال بعد از حمله اسکندر ساخته شده است.»
جام زرین سه‌هزارساله در ظرف پلاستیکی نان
پس‌ازاین کرمانشاه اما نوبت به اردبیل رسید. انتشار تصاویر بازدید ضرغامی از جام زرین مشکین‌شهر حالا حاشیه دیگری است که او را با چالش مواجه می‌کند. در تصاویری که از بازدید او از جام زرین منتشرشده، جام زرین سه‌هزارساله درون ظرفی پلاستیکی شبیه جای نان قرار داده‌شده است.
کاربری در واکنش می‌نویسد: «از هر طرف که می‌بینی عکس زننده‌ای است. در شأن وزارت گردشگری و میراث فرهنگی نیست ... از شرایط نگهداری این آثار ملی ارزشمند تا هیات خود وزیر که انگاری همین‌الان کنار پایش مین منفجرشده باشد ... چرا این‌قدر بی اتیکت؟!» کاربر دیگری با عصبانیت می‌نویسد: «وزیری مثل ضرغامی شایسته میراث بود، چون این‌طور که معلومه سرتاپای کل میراث برازنده چنین وزیر ... است، یعنی خودش که کلاً سوتیه، هر جا هم بازدید رفته معلوم شده مدیران و کارشناسان میراث هم از جنس همین جانونی پلاستیکی هستند.»
تا امثال ضرغامی هستند حال میراث خوب نیست
گویا تا زمانی که ضرغامی در میراث فرهنگی است این جنجال‌ها قرار است آن‌قدر ادامه پیدا کند که به فاجعه‌ای ختم شود. شاید هم به قول یکی از کاربران ممکن است در این یک سال فجایعی هم رخ داده باشد که ما از آن‌ها بی‌خبریم! همان‌طور که یک روز از همین روزها چشم باز کردیم و ناگهان متوجه شدیم گنبد موزون و زیبای مسجد جامع عباسی ازریخت‌افتاده یا نقاشی کمال‌الملک از مظفرالدین شاه به سرقت رفته است؛ اما مسلماً تا زمانی که افراد بی‌ربط تصمیم‌گیری درباره میراث فرهنگی و تاریخی این سرزمین کهن‌سال را در دست بگیرند حال تاریخ‌دوستان خوب نیست.
