مطهرنیا: لبه‌های اصطکاک بین ایران و جبهه غرب افزایش می‌یابد

ابوالفضل خدائی: روز گذشته هجدهم خردادماه سازمان انرژی اتمی با صدور بیانیه‌ای از قطع فعالیت‌ دوربین‌های فراپادمانی دستگاه اندازه‌گیری بر خط سطح غنا OLEMو فلومتر آژانس در ایران خبر داد. به گفته سخنگوی سازمان انرژی اتمی کشورمان این تعهدات در فراتر از پادمان بوده و جمهوری اسلامی ایران از روی حسن نیت تا به امروز موارد را اجرا کرده است. این اقدام در حالی صورت گرفت که شب گذشته قطعنامه پیشنهادی ایالات متحده آمریکا و تروئیکای اروپا علیه ایران در نشست فصلی شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، به تصویب رسید.

مهدی مطهرنیا کارشناس مسائل بین المللی در گفتگویی با خبرآنلاین با اشاره به تصمیم اخیر سازمان انرژی اتمی ایران در قطع فعالیت تعدادی از دوربین های فراپادمانی آژانس بین المللی انرژی اتمی گفت: ایران در مواجهه با اقدامات ایالات متحده آمریکا و کشورهای اروپایی در شورای حکام، اعلام کرد که برخی از تعهدات فراپادمانی مانند حذف دو دوربین از دوربین‌های نظارتی آژانس انرژی اتمی را متوقف می کند و فعالیت هایی را به منظور پاسخگویی به بیانیه آژانس در دستور کار خواهد داشت.

با توجه به مدیریت فشارهای بین المللی بر ایران در باب پرونده هسته ای و با توجه به موضع گیری های دولت سیزدهم در قبال مذاکرات وین، اکنون لبه های اصطکاک میان ایران و کشورهای ۱+۵ به ویژه جبهه غربی در چارچوب مذاکرات هسته ای در حال افزایش است. با توجه به گزارش رافائل گروسی در ارتباط با عملکرد جمهوری اسلامی ایران در خصوص پاسخگویی به پرسش های آژانس، می توان گفت که در وضعیت کنونی زمینه های تصمیم گیری علیه ایران در نشست شورای حکام فراهم شده است.

مطهرنیا با اشاره به قطعنامه آژانس علیه ایران با اشاره به اینکه قطعنامه ای غیرالزام آور اما تهدید کننده است گفت: هدف از این اقدام آماده سازی افکار عمومی به منظور برخورد با ایران و ارجاع پرونده هسته ای به شورای امنیت سازمان ملل متحد است و از این منظر می بینیم که بیانیه آژانس از طرفی جهت گیری تند را کاهش و از طرف دیگر اخطارهای جدی را متوجه تهران می کند.

تهران نیز برای پاسخگویی به این اخطارها و در عین حال فشارهای بین المللی در مذاکرات وین، به دنبال ایجاد زمینه هایی است تا بتواند از اهرم های فشار خود استفاده کند. به همین جهت است که دوربین ها خاموش می شود و یکی از نمایندگان مجلس آمادگی دولت را برای غنی سازی ۹۰ درصدی درخواست می کند و موضع گیری هایی در خصوص خروج ایران از NPT مطرح می شود.
همه این مسائل نشان دهنده نوعی پاسخگویی به افکار عمومی در ارتباط با نوع موضع گیری ایران، در قبال فشارهای بین المللی است.

این کارشناس مسائل بین الملل با اشاره به اینکه عقب نشینی از مواضع جمهوری اسلامی ایران در امضای توافق برجام، اتهامی بود که دولت رئیسی علیه دولت روحانی بیان می کرد و نگاه غالب در دولت سیزدهم علیه این توافق منفی بود گفت: بازگشت به همان برجام به عنوان یک چالش بزرگ برای دولت کنونی مطرح است و حتی ایالات متحده آمریکا و متحدانش، حاضر نیستند آنچه را که در ۱۴ ژوئیه ۲۰۱۵ به عنوان توافق یا برنامه جامع اقدام مشترک در باب پرونده هسته ای ایران از آن یاد شد را بار دیگر احیا کنند. در واقع دولت بایدن گستره برنامه جامع اقدام مشترک را از پرونده هسته ای، به پرونده های دیگر مربوط به ایران دنبال می کند.

از این رو اگر ایران نشستن پای میز مذاکره را بپذیرد، به برجام بازگردد و امتیازاتی کمتر از توافق سال ۲۰۱۵ را بدست آورد به طور طبیعی با چالش مواجه خواهد شد. از این رو به نظر می رسد که پاسخگویی به افکار عمومی در چارچوب اقداماتی صورت می گیرد که ایران نشان دهنده این امر باشد که جمهوری اسلامی ایران در حال رودرویی و پاسخگویی به فشارهای بین المللی است.

مطهرنیا با تاکید بر اینکه برجام برای طرف ها توافق مهمی به شمار می رود که حداقل هزینه ها را در مسیر اصطکاک به دنبال دارد و در صورت عدم احیای آن، اصطکاک از وضعیت سیاسی به وضعیت امنیتی ـ نظامی گرایش پیدا می کند و عمق استراتژیک تحریم های حداکثری را افزایش می دهد گفت: این وضعیت تأثیر بسزایی را بر روی اقتصاد، کسب و کارها، حوزه حیات اجتماعی و امنیت فکری و سایر موارد می گذارد. از طرف دیگر ایالات متحده آمریکا با توجه به انتخابات میان دوره ای کنگره بر آن نیست تا لبه های اصطکاک را افزایش دهد و به همین دلیل روند تدریجی طی می شود تا در آستانه انتخابات در ماه نوامبر یعنی آبان ماه، دولت بایدن یا به یک توافق با ایران دست یابد و یا اینکه اعلام فشار بیشتر و برخورد شدیدتر با ایران بر مسیر انتخابات میان دوره ای آمریکا تاثیر بگذارد.