نشست نقب؛ اسراییل و متحدان عربش پدافند هوایی هماهنگ علیه پهپاد‌های ایران تشکیل می‌دهند

هاارتص نوشت: حملات اخیر ایران و نیروهای نیابتی آن در منطقه، ائتلافی متشکل از اسرائیل، امارات، بحرین، مراکش و مصر را - که این هفته در نقب ملاقات کردند - بر آن داشت تا مکانیزمی برای شناسایی و رهگیری تهدیدات هوایی ایران ایجاد کنند.

به گزارش خبرداغ به نقل از انتخاب؛ در ادامه این مطلب آمده است: به گفته مقامات دفاعی اسرائیل، وزرای خارجه این کشورها که این هفته در اجلاس نقب در اسرائیل شرکت کردند به تفاهم رسیدند تا هماهنگی های امنیتی را به منظور دفاع از حریم هوایی خود در برابر تهدیدات ایران در خاورمیانه تقویت کنند.

به دعوت یایر لاپید وزیر امور خارجه اسرائیل، همتایان وی از امارات متحده عربی، بحرین، مراکش و مصر و همچنین آنتونی بلینکن وزیر امور خارجه ایالات متحده طی دو روز در شهر سده بوکر در جنوب اسرائیل با یکدیگر دیدار کردند.

در روز یکشنبه، ایده هایی برای همکاری دفاعی علیه ایران موسوم به "معماری امنیت منطقه ای" مطرح شد. هدف از این طرح ایجاد بازدارندگی در برابر تهدیدات هوایی و دریایی است.

حملات اخیر ایران و گروه‌های نیابتی آن علیه زیرساخت‌های سعودی و سایر اهداف در خاورمیانه، ائتلاف اسرائیل و تعدادی از کشورهای عربی منطقه را بر آن داشته تا مکانیزم هماهنگی برای کشف و رهگیری موشک‌ها و هواپیماهای بدون سرنشین ایجاد کنند.

قبلاً نیز هماهنگی امنیتی در این زمینه بین تشکیلات دفاعی اسرائیل و همتایانش در این کشورها وجود داشته است. این همکاری شامل هماهنگی عملیاتی، تبادل اطلاعات مربوطه در مورد تهدیدات، بازدید هیئت‌ها و آموزش مشترک نیروهای هوایی اسرائیل و خارجی است.

نیروهای دفاعی اسرائیل این هماهنگی هوایی را یک دارایی راهبردی نامیده اند که تا چند سال پیش در دسترس نبود. کشورهای متحد اسرائیل از نظر جغرافیایی به ایران و عراق - که تعدادی از شبه‌نظامیان مورد حمایت ایران در آنجا فعالیت می‌کنند - نزدیک‌ترند که این باعث می شود نیروی هوایی اسرائیل تهدیدات قریب‌الوقوع را زودتر شناسایی کند.

اسرائیل عمق این هماهنگی را به تفصیل بیان نکرده است. در گفتگوهای غیرعلنی، مقامات ارشد دفاعی گفته اند که پدافند هوایی هماهنگ تشکیل شده است.

نهادهای دفاعی معتقدند که پهپادهای شناخته شده ایران به عنوان ابزاری موثری برای این کشور عمل می کنند. در نتیجه، تهران در سال‌های اخیر تلاش کرده است تا همه کشورها و گروه‌های مورد حمایتش را به توانایی پهپادی مسلح کند. پهپادها را در اختیار حزب الله، حوثی های یمن، سوریه و عراق قرار می دهد و همچننن در تلاش است تا آنها را به حماس منتقل کند.

ارتش اسرائیل همچنین متوجه تغییر تاکتیک‌های حزب‌الله لبنان شده است که تلاش می کنند موشک‌های ضدهوایی را به سمت پهپادهای اسرائیلی که در حریم هوایی لبنان پرواز می‌کنند شلیک کند.

برای سیستم دفاع هوایی نیروی هوایی اسرائیل، این هماهنگی نوید بهبود توانایی اسرائیل برای مقابله با موشک‌های کروز و پهپادهای ایرانی را می دهد. ایران و دستیارانش از این ابزارها  به صورت موفقیت آمیز علیه سایر کشورهای خاورمیانه در منطقه استفاده کرده اند.

چالش های ایرانی ها

نیروی هوایی اسرائیل طی سال‌های گذشته در مقابل پهپادهای انفجاری ایران با چالش هایی مواجه شده است. در فوریه 2018، یک هلیکوپتر ارتش اسرائیل یک پهپاد ایرانی را در دره اردن سرنگون کرد. پهپاد دیگری در اوت 2019 در بلندی‌های جولان سرنگون شد. این پهپاد به منظور انجام یک حمله انتقام‌جویانه پس از حمله ادعایی اسرائیل به کشته شدن پرسنل ایرانی پرتاب شده بود.

در مارس 2021 یک هواپیمای جنگنده F-35 دو پهپاد ایرانی را که به سمت اسرائیل در حرکت بودند رهگیری کرد و در ماه می 2021 در جریان نبرد با غزه، نیروی هوایی با استفاده از سامانه دفاع موشکی گنبد آهنین یک پهپاد حماس را رهگیری کرد.

با توجه به این تهدیدات از سوی ایران، شورای امنیت ملی در ماه‌های اخیر به ارتش اسرائیل دستور داد تا طرحی برای حمله به تاسیسات اتمی ایران آماده کند. نیروی هوایی از حدود 12 سال پیش شروع به تدوین برنامه های احتمالی حمله کرد، اما با امضای توافق هسته ای ایران در سال 2015، این برنامه ها متوقف شد.

اکنون که ایران به سمت توسعه تسلیحات هسته‌ای پیش می‌رود، نخست‌وزیر نفتالی بنت و وزیر دفاع بنی گانتز به ارتش گفته‌اند که برنامه‌های عملیاتی جدیدی ارائه کنند که بر اساس آن اسرائیل به تنهایی در برابر این تهدید وارد عمل شود. با وجود این، ارزیابی‌های کنونی از سوی تشکیلات دفاعی می‌گوید که این سناریو بعید بنظر میرسد و نمی توان تخمین زد که چنین حمله‌ای در بلندمدت چقدر مؤثر خواهد بود.

ارزیابی کنونی این است که سامانه‌های دفاع هوایی اسرائیل توانایی مقابله با تهدیدات موجود را دارند. نیروی هوایی دارای 10 سامانه ضد موشک گنبد آهنین است که با سایر سامانه های دفاع موشکی - پاتریوت، دیوید اسلینگ و پیکان- تکمیل می شود. تا پایان سال جاری، اسرائیل قصد دارد یک سیستم دفاع موشکی مبتنی بر لیزر را در امتداد مرز غزه آزمایش کند. امید است که این سامانه تا پایان سال 2024 به بهره برداری برسد.

مقامات دفاعی می گویند سه سال پس از آن، امکان نصب سیستم های حفاظتی در هواپیماها وجود خواهد داشت. این امر به نیروی هوایی مزیت قابل توجهی در حفاظت از آسمان اسرائیل و سایر نقاط منطقه می دهد.

نگاهی به سوریه

ارتش اسرائیل همچنین سیاستی را که در سال 2013 برای جلوگیری از حضور بیشتر ایران در سوریه و ارتقاء موشک ها و پهپادهای شرکای خود در منطقه آغاز کرده بود، ادامه می دهد. بین سال‌های 2017 تا 2021، 408 عملیات در سوریه به عنوان بخشی از این سیاست انجام شد.

در این عملیات از بیش از 5580 موشک و بمب برای حمله به زیرساخت ها و کاروان های تسلیحاتی استفاده شد. ده ها عملیات مشابه در طول سال گذشته انجام شده است که طی آن شبکه پدافند هوایی سوریه به هواپیماهای اسرائیلی موشک پرتاب کرده است. با این حال، توانایی های رهگیری سوریه محدود است.

ترس تشکیلات دفاعیاسرائیل از این است که ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه و متحد ایران و سوریه، پس از حمله به اوکراین در ماه گذشته، رویکرد خود را درباره هماهنگی با اسرائیل در قبال موضوع سوریه تغییر دهد. این امر آزادی عمل نیروی هوایی اسرائیل در آنجا را کاهش می‌دهد، اما این امر تا این لحظه به وقوع نپیوسته است.

یک منبع ارشد دفاعی گفت: «هیچ تغییری در رویکرد روس‌ها نسبت به آزادی عمل اسرائیل و هیچ تغییری در مکانیسم هماهنگی که دو کشور در سال‌های اخیر ایجاد کردند، وجود ندارد».

با این وجود، نیروی هوایی اسرائیل به رصد ورود سامانه‌های پیشرفته‌تر به منطقه، به‌ویژه سامانه‌های روسی خریداری شده توسط سوریه ادامه می‌دهند. یکی از نگرانی ها این است که سوریه استفاده از سامانه اس-300 روسیه را آغاز کند. ارتش سوریه قبلاً سامانه های اس-300 را در اختیار داشته، اما هنوز از آنها استفاده نکرده است. اگر سوریه چنین سامانه‌هایی را به دست آورد و از آن‌ها استفاده کند، این  امر می‌تواند برای نیروی هوایی اسرائیل چالش جدیدی ایجاد کند.