ضرورت بازتعریف نسبت رسانه ملی با فضای مجازی

به گزارش خبرداغ به نقل از روزنامه رسالت ،ورود اینترنت به زندگی بشری در چند دهه گذشته همه‌چیز را عوض کرده است. وقتی با فعالان صنایع مختلف در کشور صحبت می‌کنید بدون شک دوره کنونی را با قبل غیرقابل مقایسه می‌دانند. این امر را می‌توان به صنعت رسانه نیز تعمیم داد. هرچند که نمی‌شود و نباید به رسانه و فرهنگ نگاه صنعتی داشت اما می‌توان برای فهم روندی دربرشی معرفتی صنعت رسانه را در کنار دیگر صنایع موردمطالعه قرارداد. در مقام مطالعه زنجیره ارزش صنایع مختلف که تا پیش‌ازاین تک‌خطی و دارای اجزای محدودی بود با ورود اینترنت به‌طورکلی دگرگون‌شده است و زنجیره ارزش صنعت رسانه هم دیگر به‌سادگی قبل نیست. بنابراین اگر بخواهیم با همان دید سنتی رسانه داری کنیم حتماً و قطعاً به سرمنزل مقصود نخواهیم رسید.
 اولین نکته‌ای که در نگاه جدید به فضای مجازی باید به آن توجه کرد رسیدن به شناخت راهبردی، عمیق و دقیق از وضع موجود و روندهای فعلی است. برای ایجاد تحول و اصلاح در چیزی اول باید آن چیز و عواملی که روی آن مؤثرند را بشناسیم. متناسب با شرایط کشور و روندهای ملی و جهانی باید به یک بازتعریف در ماهیت و عملکرد از عملکرد رسانه ملی در فضای مجازی برسیم. وضع موجود فضای مجازی و عملکرد مدیران و متولیان آن نسبت چندانی با آرمان‌های امام و رهبری ندارد. هویت محوری و عدالت‌گستری هندسه محیطی و آدم‌های خاص خودش را می‌خواهد. انقلابی‌نماها و لیبرال‌ها نمی‌توانند هویت محوری و عدالت‌گستری را پیاده کنند. ازنظر ماهیت رسانه ملی یک رسانه نخبگانی صرف با مخاطبانی متحدالشکل با نگاه‌های قالبی و یکسان نیست. هدف رسانه ملی از ورود به فضای مجازی تقویت بازیگران مسلط برای ایجاد بازار انحصاری نیست. از دل چنین رسانه‌ای دانشگاه عمومی بیرون نمی‌آید. عملکرد صداوسیما در فضای مجازی باید به‌گونه‌ای باشد که راه برای فعالان با دغدغه و خلاق فراهم شود. در شرایط فعلی فقط افرادی که ازنظر مالی دارای توانمندی‌های خاص هستند می‌توانند از دالان‌های سازمان‌های متولی فضای مجازی برای اخذ مجوز عبور کنند. این مدل نسبتی با انتظاراتی که مقام معظم رهبری و حضرت امام(ره) از رسانه ملی دارند، ندارد. رسانه ملی یکی از ابزارهای عموم مردم برای نظارت و تذکر به مسئولین و هوشیار کردن آنان است. تغییر رویکردی که به‌درستی تاکنون در بخش‌های خبری رسانه ملی شاهد آن بودیم. باید تنوع را در چارچوب ارزش‌های کشور به رسمیت شناخت.
اولین و مهم‌ترین اقدام ضروری صداوسیما در فضای مجازی تسهیلگری در جهت ورود استعدادها و دغدغه‌های جوان به این حوزه است. در کنار این کار و همزمان با آن رسانه ملی می‌تواند با هدایت استعدادهای جوان محتواهای متناسب با فضای مجازی ایجاد کند. خاصیت اهرم گون محتواهای خوب این است که با خودش مخاطب می‌آورد. اگر لازم باشد در رسانه ملی همه کارها تعطیل شود و یک کار پیگیری و عملیاتی شود آن کار تولید محتوای جذاب، مفید، سلامت و اثرگذار است. تفاوت یک رسانه با یک اداره نیز همین‌جا نمایان می‌گردد. محتواهای خوب هرکجا که باشد مخاطبش را پیدا می‌کند و دیده می‌شود. تولید محتوای زیاد و متناسب با فضای مجازی می‌تواند خیلی از تهدیدهای فعلی را به فرصت مبدل کند.
در کنار تولید محتوا به‌صورت فعال به نظر می‌رسد که مدل تنظیم گری  و ورود به فضای سیاست‌گذاری در فضای مجازی نیز می‌تواند راهگشا باشد. یکی از مشکلات موجود در کشور این است که ما در نظام حکمرانی ملی رسانه‌ای در کشور بلاتکلیف هستیم. شوراهای بالادستی متعدد و متکثر در عرصه فرهنگ و رسانه نه‌تنها توفیقی در ایجاد همگرایی بین دستگاهی نداشته‌اند بلکه شرایط را پیچیده‌تر کرده‌اند. بودجه‌ای که همه‌ساله برای اقدامات رسانه‌ای و فرهنگی در کشور صرف می‌شود باید به‌صورت اصولی و علمی – عملیاتی هدایت شود. نظام تنظیم گری در فضای رسانه‌ای کشور به شرطی که با رویکرد هویت محوری و عدالت‌گستری و به‌صورت اصولی اعمال شود می‌تواند برایمان راهگشا باشد.

محمدحسن خلعتبری