تحول اقتصادی احیای نگاه به شرق

به گزارش خبرداغ به نقل از روزنامه رسالت ، پس از استقرار دولت آقای رئیسی، گمانه‌زنی‌های فراوانی درباره جهت‌گیری سیاست خارجی این دولت وجود داشته است. در این میان نخستین سفر خارجی شخص رئیس‌جمهور به مقصد شرق و شرکت در نشست سازمان همکاری‌های شانگهای است تا نشان دهد پس از 8 سال بی‌توجهی دولت روحانی به دنیای شرق و اتکای صرف به غرب، اکنون شرق در اولویت سیاست خارجی دستگاه اجرایی است.
سازمان همكاری‌های شانگهای(SCO)، سازمانی ميان دولتی است كه در تاريخ ۱۵ ژوئن ۲۰۰۱ توسط 6 كشور جمهوری خلق چين، روسيه و جمهوری های ازبكستان، قرقيزستان، قزاقستان و تاجيكستان و بر پايه گروه پنج شانگهای تأسیس‌شده است. جمهوری اسلامی ايران نيز در تاريخ ۱۴ تير ۱۳۸۴، در جريان نشست سران سازمان همكاری شانگهای در شهر آستانه پايتخت قزاقستان، به عضويت ناظر در سازمان شانگهای پذيرفته شد و از آن زمان تاكنون، در تمامی نشست‌های ساختاری سازمان در بالاترين سطح شركت داشته است. 
سازمان همکاری‌های شانگهای با اقدامات و تصميمات مهم سياسی، اقتصادی و امنيتی درصدد است جايگاه بين‌المللی برجسته‌تری پيدا كند. به‌خصوص كه از یک‌سو قرار گرفتن كشورهای عضو شانگهای در منطقه موسوم به «هارت لند»(قلب زمين) بر اهميت اين سازمان افزوده است و از سوی ديگر حضور روسيه و چين به‌عنوان دو عضو دائم شورای امنيت، توان سياسی اين سازمان را نيز دوچندان كرده است.
 در حال حاضر جمعيت اعضای اصلی و ناظر كشورهای حاضر در سازمان شانگهای بالغ‌بر ۲ ميليارد و 600 ميليون نفر می‌شود كه معادل یک‌سوم جمعيت كل دنيا است. همچنين سازمان شانگهای مساحتی بيش از ۳۵ ميليون کیلومترمربع يا سه‌پنجم اوراسیا را نيز در برمی‌گیرد. بی‌شک برخورداری از قريب به يك‌سوم جمعيت جهان و بخش‌ اعظم منطقه اوراسیا با منابع فراوان انرژی و قرار گرفتن در یک موقعيت ژئواستراتژيک ميان دو قطب پيشرفته اقتصادی جهان يعنی شرق آسيا و غرب اروپا، سازمان همكاری های شانگهای را از منظر عناصر زيربنایی توسعه بسيار قدرتمند و توانا ساخته است.
همچنين برخورداری چهار عضو از ده عضو اصلی و ناظر سازمان از توانمندی هسته‌ای، اين سازمان را ازلحاظ سخت‌افزار نظامی نيز در مرتبه بالایی قرار می‌دهد.
در این میان آقای رئیسی در مقام ریاست‌جمهوری اسلامی ایران به‌عنوان اولین سفر خارجی خود در نشست آتی سازمان شانگهای در تاجیکستان شرکت می‌کند، نشستی که هم از بعد پیگیری برای عضویت دائم ایران در این سازمان و هم از جهت مذاکرات حاشیه آن مهم است. ما در حال یک تغییر روند انتقال مرکز ثقل قدرت در سطح جهانی از غرب به شرق هستیم و آمارها نشان می‌دهد شرق آسیا کانون اصلی اقتصاد جهانی در دهه‌های آتی خواهد بود و همراهی اقتصادی ایران با این سازمان کمک بسیاری به توسعه دیپلماسی اقتصادی جمهوری اسلامی ایران می‌کند. تبدیل ایران به هاب انرژی در منطقه، جایگاه مهم‌تر ایران در ترانزیت و کریدورهای حمل‌ونقل از مهم‌ترین دستاوردهای اقتصادی ایران در پیوستن به سازمان شانگهای است که جلوی انزوای کشورمان در برابر فشارهای بیرونی را می‌گیرد.
از بعد سیاسی نیز باید توجه داشت که عضویت ایران در سازمان شانگهای و توسعه سیاست نگاه به شرق به معنای عدم ارتباط با غرب نیست، بلکه دولت جدید از این طریق می‌تواند در روابط خارجی خود توازنی به وجود آورد که متضمن توسعه همزمان روابط با کشورهای مختلف باشد.به‌ویژه ازاین‌جهت که عضویت دائم جمهوری اسلامی ایران در سازمان همکاری شانگهای که دو عضو شورای امنیت(روسیه و چین) و چهار قدرت هسته‏‌ای جهان (روسیه، چین، هند و پاکستان) در آن حضور دارند به‌منزله تکمیل شکست پروژه انزوای جمهوری اسلامی ایران توسط آمریکا است.

مجتبی توانگرعضو کمیسیون اقتصادی مجلس