| |
جمعه ۰۲ آذر ۱۴۰۳ - ۰۳:۳۱
بروزرسانی ۱ روز پیش
حسن لافی در المیادین نوشت: رئیس جمهور ایالات متحده که دوره ریاستش به پایان خود نزدیک میشود، از آمادگی مغرب برای برقراری روابط عادی با اسرائیل خبر داد.
به گزارش خبرداغ به نقل از «انتخاب»، در ادامه این مطلب آمده است: البته اعلام این عادی سازی امری مورد انتظار بود، ریشه روابط بین مغرب و اسرائیل، عمیق بوده و بر دو عنصر اصلی متمرکز است:
اول، رابطه یهودی مغربی که بیش از ۲۰۰۰ سال طول کشید، یعنی طی دوره حضور اغلب یهودیان سفاردیم در اندلس و مغرب و زندگی مرفهی که یهودیان در مراکش داشتند، امری که نمود آن حمایت پادشاه محمد پنجم از یهودیان مغرب در حین حکومت فیشی فرانسوی وابسته به آلمان نازی بود و بر همین اساس، بیش از ۲۵۰ هزار یهودی از چنگ نازی‌ها نجات پیدا کردند، از این رو، بیش از یک میلیون یهودی در اسرائیل، نژاد مغربی دارند و همچنان فرهنگ مغربی یهودی را جزئی از هویت اسرائیلی یهودی می‌دانند، ضمن اینکه رابطه آن‌ها با مغرب قطع نشد و حجم گردشگری اسرائیلی در مغرب، به ۴۵ هزار گردشگر در سال می‌رسد.
عنصر دوم، همکاری امنیتی و اطلاعاتی بین دو طرف است، که در اواخر دهه پنجاه آغاز شد و همچنان ادامه دارد، افزون بر اینکه اسرائیل در اوایل دهه شصت به مغرب سلاح فروخت و در زمینه‌های کشاورزی نیز به مغرب کمک‌هایی ارائه کرد.
رابطه متمایز بین اسرائیل و مغرب در طول سالیان گذشته، شرایطی را فراهم کرد تا مغرب نقش مهمی را در عادی سازی بین اسرائیل و دولت‌های عربی داشته باشد، همانطور که در تلاش‌ها برای وساطت بین اسرائیل و مصر در جریان توافق کمپ دیوید در سال ۱۹۷۹ و همچنین در میانجی گری بین اسرائیل و فلسطینی‌ها برای دست یابی به صلح نقش داشت.
مساله عجیب آن است که مغرب در این زمان بندی سیاسی حساس به نسبت واشنگتن و تل آویو، قبول کرد که عادی سازی روابط خود با اسرائیل را علنی کند. در واقع باید پرسید چرا مغرب یک برگه سیاسی مهم را به نتانیاهو و ترامپ داد؟
نتانیاهو از یک بحران داخلی خفقان آور رنج می‌برد، بویژه آنکه در آستانه انتخاباتی قرار دارد که احتمالا باعث سرنگونی اش میشود، به همین دلیل تلاش کرد از عادی سازی با مغرب بعنوان یک موفقیت سیاسی داخلی علیه مخالفان خود بهره گیرد.
ترامپ نهایتا در انتخابات ریاست جمهوری شکست خورد و تا چند روز دیگر از صحنه سیاسی آمریکا کنار می‌رود. مراکش در محاسبات خود روی این فرضیه حساب کرده است که در مقابل این عادی سازی روابطش با اسرائیل، به رسمیت شناختن حاکمیت مغرب بر صحرای غربی پلیساریو از سوی دولت آمریکا را به دست آورَد، تا به این شکل، مغرب از برگه عادی سازی نهایت استفاده را ببرد، اما به نظر نمی‌رسد جو بایدن چنین تصمیمی برای مراکش داشته باشد.
در آغاز، مغرب وعده ترامپ برای امضای توافقی در خصوص به رسمیت شناختن حاکمیت مغرب بر صحرای غربی را امتیاز بزرگی برای خود دانست، اما شرایط سیاسی آمریکا در سال ۲۰۲۱ تغییر می‌کند و جو بایدن به راحتی می‌تواند تصمیم ترامپ را لغو کند، بویژه آنکه توافق مذکور مورد تصویب و تایید کنگره قرار نگرفته و حتی مجامع جمهوری خواه نیز با این مساله مخالفند.
در این میان، انگیزه اصلی که ترامپ را به سمت عقد قرار داد با مغرب سوق می‌دهد، تکمیل دیدگاه فراگیر مبتنی بر تحرک سیاسی بر اساس محور عادی سازی آمریکایی صهیونیستی است، که هدف از آن تجدید موضع گیری و زمینه سازی برای یک اتفاق بزرگ در خاورمیانه، تا پایان دوره ریاست ترامپ است.
