درگیری آذربایجان و ارمنستان: چرا ترکیه جنگ‌هایش را برون سپاری کرده است؟

کریستوفر فیلیپس در «میدل ایست آی» نوشت: گزارش‌ها مبنی بر اینکه ترکیه مزدوران سوری را برای کمک به آذربایجان یعنی متحد خود در جنگ قره باغ اعزام کرده، در کنار مأموریت قبلی این نیروها در لیبی، بدان معنی است که آنکارا طی دو سال گذشته دوبار از این نیروها در خارج از جنگ سوریه استفاده کرده است.

به گزارش خبرداغ به نقل از  انتخاب ؛ در ادامه این مطلب آمده است: با به ظاهر بهره مندی آنکارا از این رویه یعنی استفاده از نیروهای نیابتی، تعجب آور نخواهد بود اگر سایر قدرت‌های منطقه‌ای هم این روش را دنبال کنند.

در حالی که ترکیه طی ماه‌های اخیر تلاش کرده تا از آخرین شورشیان باقی مانده سوریه در برابر نیروهای اسد محافظت کند، اکنون از این نیروها برای افزایش قدرت منطقه‌ای‌اش استفاده می‌کند. در اصل، ترکیه از جنگجویان سوری برای پیروزی در جنگ‌های نیابتی منطقه‌ای استفاده می‌کند.

نقش دقیق جنگجویان سوری در قره باغ کوهستانی مشخص نیست، اما گزارش‌های متعدد حاکی از آن است که اکنون بین 1000 تا 1500 نفر از این نیروها در آذربایجان مستقر هستند. برخی از آنها را شبه نظامیان ارتش آزاد سوریه که توسط ترکیه برای مبارزه با بشار اسد و یگان های کرد(YPG) تجهیز شده بودند، تشکیل می‌دهند. برخی دیگر نیز به طور مستقل در شرکت‌های خصوصی امنیتی ترکیه استخدام شده‌اند.

بیشتر این نیروها سوری‌های فقیر و اغلب آوارگان فراری از اسد هستند که تلاش می‌کنند تا زندگی خود را در نوار باریک شمال غربی سوریه ادامه دهند. بر اساس گزارش‌ها این نیروها پیش‌تر 1500 دلار حقوق ماهانه و 7800 دلار بیمه عمر را در جریان جنگ لیبی دریافت کرده بودند.

بسیاری برای جنگ با اسد اسلحه به دست گرفتند، اما حالا برای گذران زندگی در کشور دیگری می‌جنگند.

استفاده از مزدوران مزایای زیادی به آنکارا می‌بخشد. اگرچه جنگجویان اجاره‌ای ارزان نیستند و حقوق آنها از حقوق متوسط ​​یک سرباز ترک بیشتر است، اما هزینه سیاسی آن برای رئیس جمهور، رجب طیب اردوغان بسیار کمتر از اعزام مشمولان خدمت ترک به جنگ است. به عنوان مثال 50 کشته سوری که تاکنون در این جنگ گزارش شده اگر ترک می‌بودند، انتقادات بسیاری در ترکیه می‌شد.

استفاده از مزدوران همچنین این امکان را برای اردوغان فراهم می‌کند تا مسئولیت اقدامات خود را نپذیرد، آنکارا هنوز به اعزام نیرو اعتراف نکرده است. آنکارا همچنین برای اعزام این نیروها نیازی به صدور مجوز از سوی مجلس ندارد. جنبه‌های سیاسی حمایت از آذربایجان از جنبه‌های نظامی آن پررنگ‌تر و نشان دهنده حمایت از متحد اصلی آنکارا و تلاش برای هشدار به متحد اصلی ارمنستان یعنی روسیه است.

نبردهای نیابتی

استفاده ترکیه از جنگجویان سوری متناسب با الگوی جدید جنگ‌های نیابتی در خاورمیانه است. اگرچه حمایت از گروه‌های مختلف در جنگ‌های داخلی خاورمیانه، چیز جدیدی نیست، اما تعداد درگیری‌ها در منطقه که منجر به حمایت مالی خارجی‌ها شده از زمان خیزش‌های عربی در سال 2011 به طرز چشمگیری افزایش یافته است.

از آن زمان، ترکیه، عربستان سعودی، قطر، امارات متحده عربی، روسیه و کشورهای مختلف غربی به طور متفاوتی از جنگجویان محلی در سوریه، لیبی، یمن، عراق و اکنون درگیری ارمنستان و آذربایجان حمایت می‌کنند.

ترکیه در ابتدا متحدان سوری را برای جنگ با کردها در سوریه مستقر کرد، اما بعداً آنها را به لیبی و اکنون نیز به آذربایجان فرستاد.

روند هشدار دهنده

این یک روند نگران کننده است. ترکیه ای ها توانسته‌اند با استفاده از ابزارهای غیرمتعارف و با پرداخت هزینه به جنگجویان خارجی در کشور‌های ثالث، قدرت خود را در برابر رقبا افزایش دهند. آنها این جنگجویان را از گروه‌های ناامید و فقیر و آوارگان جذب کرده‌اند.

در حالی که به نظر می رسد آنکارا از این رویه بهره مند شده، تعجب آور نخواهد بود اگر سایر قدرت‌های منطقه‌ای نیز از این الگو پیروی کنند.

در حال حاضر، روسیه مزدوران عمدتاً روسی خود را که در لیبی می‌جنگند، تکمیل کرده و سوری‌ها نیز با یک وضعیت ناامید کننده در اقتصاد ورشکسته اسد روبرو هستند. سایر قدرتهای منطقه‌ای مانند امارات متحده عربی از مزدوران غربی در لیبی و یمن در گذشته استفاده کرده و ممکن است مزیت تغییر نیروهای محلی و ارزانتر را ببینند.

با میلیونها پناهجوی سوری، یمنی، افغانی و لیبیایی و آوارگان داخلی که هنوز در اردوگاههای محروم زندگی می‌کنند و امید چندانی به بازگشت به خانه ندارند، باید پرسید که آیا دیگر قدرتهای منطقه‌ای می‌توانند آنها را به عنوان نیروهایی ارزان قیمت در جنگهای نیابتی خود ببینند؟

تکرار این مدل جنگ مزدورانه ترکی، همراه با تعداد زیادی پناهجوی فقیر، ممکن است خونریزی بیشتری را در منطقه‌ای مملو از درگیری موجب شود.