اروپا در این مرحله پیشبرد سریع «مکانیسم حل اختلاف» را در دستور کار ندارد/ شرایط آینده برایمان قابل پیش‌بینی نیست

به گزارش خبرداغ، کوروش احمدی در گفت‌وگو با  ایلنا، با اشاره به اعلام زمان برگزاری کمیسیون مشترک برجام در ماه فوریه، در خصوص اهداف تروئیکای اروپایی در فعال‌سازی «مکانیسم حل اختلاف» در این مقطع زمانی گفت: به نظر نمی‌رسد که اروپا در این مرحله پیشبرد سریع «مکانیسم حل اختلاف» را در دستور کار داشته باشد؛ با توجه به اینکه علاوه بر شواهدی که از قبل وجود داشت، در روزهای گذشته  نیز جوزف بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، اعلام کرده که عجله‌ای برای پیشبرد این سازوکار وجود ندارد، ولی این مکانیسم فعال خواهد بود. 

وی ادامه داد: نباید فراموش کنیم که مطابق بند ۳۶ برجام دوره ۱۵ روزه بررسی شکایت هر عضوی در سطح مدیران سیاسی  در صورت اجماع اعضا، بصورت نامحدود قابل تمدید است؛ در نتیجه طبیعی است که اگر نظر سه کشور اروپایی و اتحادیه اروپا بر تمدید باشد، چین و روسیه هم مخالفت نخواهند کرد. همین قابلیت تمدید نامحدود در مرحله بعدی که نشست کمیسیون در سطح وزرای امور خارجه برگزار می‌شود نیز همچنان می‌تواند ادامه داشته باشد. در نتیجه این سی روز در مرحله کمیسیون می‌تواند بصورت نامحدود تمدید شود که البته به عوامل متعددی از جمله نحوه پیشرفت مذاکرات در کمیسیون و مهم‌تر از آن گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در مورد نحوه اجرای گام پنجم ایران بستگی خواهد داشت. در نتیجه ما فعلا در وضعیتی هستیم که خیلی شرایط آینده برایمان قابل پیش‌بینی نیست.

این تحلیلگر ارشد مسائل سیاست خارجی در خصوص اظهارات مقام‌های سه کشور اروپایی و مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا مبنی بر اینکه «مکانیسم حل اختلاف» برای حفظ برجام فعال شده است و اینکه آیا ایران قرار است تنها تحت فشار قرار بگیرد یا در نهایت هدف ارجاع پرونده به شورای امنیت سازمان ملل است، گفت: این دو حالت ترسیم شده تناقضی با هم ندارند؛ یعنی برداشت من این است که اروپا با هدف تشویق ایران به خودداری از پیشبرد سریع و نامحدود برنامه هسته‌ای خود در همه حوزه‌ها این سازوکار را فعال کرده و هدفش می‌تواند این باشد که وضعیت فعلی یعنی برقرار ماندن برجام و محدود ماندن برنامه هسته‌ای ایران و ادامه عضویت سه کشور اروپایی در برجام همچنان ادامه یابد و ایران بصورت نامحدود برنامه خود را گسترش ندهد.

وی افزود: البته این اقدام سه کشور اروپایی متضمن نوعی تهدید هم هست که اگر غیر از این باشد اروپا با نهایی کردن مکانیسم حل اختلاف در کمیسیون، موضوع را به شورای امنیت سازمان ملل ارجاع می‌دهد. لذا این دو حالت ترسیم شده به نوعی می‌تواند مکمل یکدیگر باشند. 

این دیپلمات پیشین همچنین در پاسخ به این سوال که‌ آیا با فعال شدن این مکانیسم، همچنان امیدی برای حصول توافق با اروپا در قالب کمیسیون مشترک برجام وجود دارد یا اروپا اساسا در مسیر دنباله روی بی‌چون و چرا از ایالات متحده برای تحت فشار قرار دادن ایران قرار گرفته است، گفت: این سوال که آیا اروپا در حال دنباله‌روی از آمریکاست به لحاظ سیاسی سوال درستی نیست؛ تفاوت مواضع اتحادیه اروپا در طیفی از موضوعات با مواضع دولت ترامپ کاملا واضح است و ما می‌توانیم به طیف وسیعی از موضوعات شامل موافقتنامه پاریس، مساله محیط زیست و علاقه دو کشور آلمان و فرانسه به حفظ اتحادیه اروپا به رغم خروج انگلیس را به عنوان مصادیق این تفاوت جدی مواضع اشاره کنیم.

وی ادامه داد: در خصوص برجام نیز اروپا خروج ایالات متحده از این توافق را به شدت مورد انتقاد قرار داد و این کشورها در نزدیک به دوسال گذشته بارها از سوی دولت ایالات متحده تحت فشار قرار داشته و همچنان به خواسته آمریکا برای خروج از برجام گردن ننهاده‌‌اند؛ در نتیجه سیاست خارجی اتحادیه اروپا را نمی‌توانیم در قالب دنباله‌روی از آمریکا تعریف کنیم. 

احمدی تاکید کرد: البته در حوزه اقتصادی باید بدانیم که اقتصاد اروپا خصوصی و در کنترل شرکت‌ها بوده و این شرکت‌ها نیز تابع مجامع عمومی خود هستند؛ آنها از همکاری با ایران خودداری کردند چرا که نگران هستند که منافع خود را در بازار آمریکا از دست بدهند و این واقعیتی است که باید به آن توجه داشته باشیم.