ایران زمانی سیاست «صبر استراتژیک» خود را کنار گذاشت که آمریکا معافیت نفتی ۸ کشور را تمدید نکرد / اهداف کنونی ایران بی اثر کردن تحریم ها، ترساندن آمریکا از درگیری نظامی و گرفتن امتیازات ‏بیشتر برای مذاکره احتمالی است / تصمیم اروپا برای ایجاد خط اعتباری ‏چند میلیون یورویی برای اینستکس، تصمیم ایران برای عبور از محدودیت برجامی «۳۰۰ کیلوگرم اورانیوم غنی شده» را ‏تغییر داد

لورا روزن در المانیتور ‏ نوشت: بعد از خروج ترامپ از توافق هسته ای، مقامات آمریکایی انتظار داشتند که ‏تحریم های اقتصادی فلج کننده رهبران ایران را برای بازگشت به میز ‏مذاکره و موافقت با لیست بلندی از خواسته های واشنگتن قانع کند. اما ‏تهران به طور ناگهانی سیاست صبر استراتژیک خود را تغییر داد و اخیرا ‏شاهد گام های جدید ایران در قبال توافق هسته ای برجام بوده ایم. ایران ‏دیگر استراتژی محتاطانه خود در گذشته را دنبال نمی کند.‏

به گزارش خبرداغ به نقل از انتخاب؛ در ادامه این مطلب آمده است: تهران در طول یک سال گذشته در واکنش به خروج آمریکا از برجام و ‏کارزار فشار حداکثری به استراتژی صبر استراتژیک روی آورده بود. اما ‏رهبران ایران در طول یک ماه گذشته رویکرد خود را تغییر داده اند. آن ها ‏تلاش های خود در حوزه مسائل هسته ای، منطقه ای و دیپلماتیک را ‏تشدید بخشیده اند. اهداف کنونی آن ها شامل بی اثر کردن تحریم های ‏اقتصادی، ترساندن آمریکا از درگیری نظامی و دست یابی به امتیازات ‏بیشتر برای مذاکره از موضع قدرت در گفت و گوهای احتمالی در آینده ‏هستند. ‏

مجید تخت روانچی، سفیر ایران در سازمان ملل متحد بعد از جلسه ‏شورای امنیت سازمان ملل گفت: «کمپین فشار آمریکا باعث افزایش تنش ‏ها در منطقه شده است. این سیاست به تشدید خشونت در خاورمیانه ‏کمک خواهد کرد».‏

البته روانچی به طور کامل احتمال گفت و گوی مستقیم با آمریکا را ‏رد نکرد. اما او فضای کنونی را برای دست یابی به یک توافق سازنده ‏نامناسب می داند. ‏

روانچی ادامه داد: «ما از گفت و گوهایی که به نتایج واقعی منجر ‏نشوند حمایت نمی کنیم. با توجه به شرایط کنونی به نظر نمی رسد که ‏مذاکره با آمریکا نتیجه ای به همراه داشته باشد. تا زمانی که واشنگتن ‏تحریم های خود علیه ما را لغو نکند، هیچ کس در ایران از مذاکره حمایت ‏نخواهد کرد». ‏

اما روی آوردن تهران به یک استراتژی تقابلی و پر ریسک تر در واکنش به ‏محاصره اقتصادی آمریکا و استقرار نیروها و تجهیزات نظامی آمریکا در ‏خلیج فارس باعث شده است که دو کشور نسبت به هر زمانی در دهه های ‏اخیر به جنگ نزدیک تر شده باشند. هفته گذشته سرنگونی یک پهپاد ‏جاسوسی آمریکا در تنگه هرمز دو کشور را تا مرز درگیری پیش برد. ‏مقامات ایرانی گفتند که این پهپاد وارد قلمرو هوایی ایران شده بود. اما ‏ستاد مرکزی نیروهای آمریکایی در منطقه این موضوع را رد کرد. مقامات ‏آمریکایی اعلام کردند که این پهپاد بر فراز قلمروی هوایی بین المللی در ‏تنگه هرمز در حال انجام عملیات تجسس بود.‏

اما تغییر رویکرد ایران اساسا در واکنش به لغو معافیت های هشت کشور ‏خریدار نفت این کشور در اوایل ماه مه رخ داد. آن ها در طول یک سال ‏گذشته می توانستند مقادیر محدودی از نفت ایران را خریداری کنند. ‏علاوه بر این، دولت ترامپ در اواخر ماه آوریل تصمیم گرفت که نیروی ‏سپاه پاسداران ایران را در فهرست گروه های تروریستی قرار دهد. این در ‏حالی است که پنتاگون هشدار داده بود که تصمیم دولت می تواند امنیت ‏نیروهای آمریکایی در منطقه را به خطر بیندازد. ایران نیز در واکنش ستاد ‏فرماندهی مرکزی نیروهای آمریکایی را یک گروه تروریستی نامگذاری کرد.‏

روانچی در این ارتباط گفت: «رویکرد آمریکا هیچ شباهتی به ‏دیپلماسی ندارد. آن ها یا باید به دنبال گفت و گو باشند یا اینکه سیاست ‏تقابلی و خصمانه خود را ادامه دهند. واقعیت این است که در حال حاضر ‏واشنگتن از یک سیاست خارجی منسجم پیروی نمی کند». ‏

الی گرانمایه، کارشناس مسائل ایران در شورای اروپایی روابط خارجی ‏در مصاحبه با المانیتور گفت: «به نظرم رهبران ایران تا ماه مه از سیاست ‏صبر استراتژیک خود پیروی می کردند. آن ها قصد داشتند که تاثیر ‏کمپین فشار حداکثری آمریکا را از لحاظ اقتصادی، سیاسی و امنیتی مورد ‏ارزیابی قرار دهند. اما بعد از لغو معافیت های تحریمی ایران در ماه مه، ‏رهبران ایران به این نتیجه رسیدند که صبر استراتژیک جواب نداده است. ‏آن ها در طول ماه گذشته تلاش کرده اند که مقداری انعطاف پذیری در ‏سیاست واشنگتن ایجاد کنند یا اینکه اروپایی ها را برای عملیاتی کردن ‏برخی مولفه های ساز و کار مالی اینستکس تحت فشار قرار دهند. ‏اینستکس یک مکانیزم مالی برای تهسیل تجارت غذا و دارو بین ایران و ‏اروپا است. به نظرم هدف ایرانی ها از تشدید تنش ها در خلیج فارس و ‏همچنین قضیه هسته ای تغییر دادن محاسبات سیاسی اروپا و ترامپ ‏است. آن ها قصد دارند این موضوع را به مقامات آمریکایی اثبات کنند که ‏کمپین فشار حداکثری برای آمریکا بدون هزینه نخواهد بود». ‏

حسن روحانی، رئیس جمهور ایران در ماه مه به دیگر طرف های ‏توافق برنامه جامع اقدام مشترک هشدار داد که ایران به زودی از سقف ‏‏300 کیلوگرم اورانیوم غنی شده و آب سنگین عبور خواهد کرد. او اعلام ‏کرد که چنانچه این قدرت ها مزایای اقتصادی وعده شده به ایران در ‏چارچوب توافق برجام را برآورده نکنند، تهران گام های بیشتری برای ‏خروج از این پیمان برخواهد داشت. او گفت که تهران به تدریج تعدادی از ‏تعهدات هسته ای خود را به حالت تعلیق در می آورد. ‏

قرار بود ایران روز 27 ژوئن از سقف 300 کیلوگرم اورانیوم غنی شده عبور ‏کند. اما رسانه ها با استناد به یک دیپلمات ناشناس در وین اتریش اعلام ‏کردند که ایران فعلا این محدودیت برجام را نقض نخواهد کرد. ‏

اسفندیار باتمانقلیچ، بنیان گذار وب سایت بورس و بازار در مصاحبه ‏با ما با گفت: «به نظرم ایرانی ها هنوز نسبت به اقدامات خود محتاط ‏هستند.»‏

روزنامه وال استریت ژورنال روز 26 ژوئن گزارش کرده بود که کشورهای ‏بریتانیا، فرانسه و آلمان در تاریخ 28 ژوئن راه اندازی یک خط اعتباری ‏چند میلیون یورویی برای اینستکس را راه اندازی کرده اند. ظاهرا این اقدام ‏اروپایی ها تصمیم ایران برای عبور از یکی از محدودیت های برجام را ‏تغییر داد.‏

در آستانه انتخابات ریاست جمهوری سال 2020، تشدید تنش ها بین ‏تهران و واشنگتن شاید هواداران ترامپ را نگران کرده باشد که کشورشان ‏دوباره وارد جنگ دیگری در خاورمیانه خواهد شد. ظاهرا هدف ایرانی ها از ‏تشدید تنش ها گرفتن امتیاز از آمریکا و مذاکره کردن از موضع قدرت ‏است.‏

ایرانی ها در صورتی وارد مسیر مذاکره خواهند شد که آمریکا جدیت خود ‏را برای دست یابی به یک راه حل دیپلماتیک نشان دهد. به این ترتیب، ‏لازم است که آمریکا برای نشان دادن حسن نیت خود باید از شدت تحریم ‏ها بکاهد. ‏