به گزارش
خبرداغ ، ندامتگاه شهر ری معروف به زندان قرچک
ورامین یکی از زندان‌هایی است که مخصوص نگهداری زندانیان زن با جرایم عمومی
است. زندان قرچک محل نگهداری حدود هزار زندانی زن با اتهاماتی از قبیل
قتل، جرائم خشن، دزدی مسلحانه و قاچاق مواد مخدر است. در این زندان کودکان
کمتر از دو سال نیز در کنار مادرانشان حضور دارند که در طی روز در مهدکودک
زندان زیر نظر کارشناسان و مربیان بهزیستی نگهداری می‌شوند.با مهدی محمدی
(رییس زندان زنان شهرری) در خصوص وضعیت زنان، نحوه نگهداری کودکان در این
زندان و زندانی‌های اتباع دیگر کشورها گفت‌وگو کردیم که مشروح آن را در زیر
می‌خوانید:
به طور متوسط روزانه چند نفر به زندان زنان وارد می‌شوند؟
زندان
شهرری از سال ۹۰ برای نگهداری از زنان زندانی در سطح شهر تهران راه‌اندازی
شد. در حال حاضر نیز از تمام توابع و تهران با همه عناوین مجرمانه زندانی
در این زندان داریم. تقریبا روزانه بین ۱۰ الی ۱۵ نفر به زندان زنان وارد
می‌شوند، البته به همین میزان نیز روزانه از زندان آزاد می‌شوند، از همین
رو چند سالی است که آمار در حدود هزار نفر باقی مانده است. در سال گذشته با
توجه به عفوی که به مناسبت ۲۲ بهمن شد، در حدود ۲۰۰ زن آزاد شده و همچنین
تخفیف مجازات شامل حال حدود ۱۵۰ نفر شده است. طبیعتا با وجود عفوی که سال
گذشته اعلام شد، آمار زندانیان کمتر شده، اما همیشه در زمستان آمار
زندان‌ها افزایش پیدا می‌کند، چرا که وقوع بسیاری از جرایم در فصل زمستان
باعث میشود که آمار زندان‌ها بیشتر شود.
مراحل پذیرش زندانی در زندان زنان به چه صورتی است؟
مراحل
پذیرش به این صورت است که بعد از اینکه زندانی به موجب قرار یا محکومیت
مرجع قضایی به زندان معرفی میشود، بعد از اقدامات اولیه پذیرش در زندان
یک پرونده شخصیت برای زندانی تشکیل میشود، پرونده شخصیت در قسمت پذیرش
دارای ۵ محور است که شامل بخش‌های روانشناسی، بهداشت و درمان، فرهنگی،
اشتغال و حرفه‌آموزی میشود. پرونده بهداشتی و درمانی یکی از مواردی است که
در پرونده شخصیت زندانی تشکیل میشود که چنانچه خانم زندانی در بدو ورود
به زندان دارای بیماری باشد، در همان بدو ورود مشخص شده و به بخش بهداشت و
درمان معرفی میشود. در واحد بهداری نیز در حال‌حاضر کلینیکی به عنوان
کلنیک مثلثی وجود دارد که یکی از اقدامات این این کلنیک مثلثی این است که
زندانیان را بر اساس بیماری‌های سل، هپاتیت و ایدز غربالگری می‌کند و
چنانچه به یکی از این بیماری‌ها مبتلا باشند در همان ابتدا مشخص خواهد شد و
اقدامات درمانی برای آنها صورت می‌گیرد. همچنین از تمام خانم‌هایی که در
بدو ورود به زندان شهرری معرفی می‌شوند، آزمایشات اولیه گرفته میشود.
طبیعتا اگر زندانی نیاز به درمان داشته باشد، اقدامات درمانی همان ابتدا
برای او انجام خواهد شد.
زنان زندانی براساس سن و جرم تقسیم می‌شوند
نحوه تفکیک زنان در زندان به چه صورتی است؟
زندانی
به مدت ۷ الی ۱۰ روز در قسمت قرنطینه یا تشخیص و پذیرش نگهداری میشود،
چراکه برخی از این زنان طی این ده روز با مداخلات مددکاری با قرار وثیقه یا
قرار کفالت آزاد می‌شوند و به بندهای ثانویه وارد نمی‌شوند.
زندانیان
براساس سن و جرمشان در سالن‌ها تقسیم می‌شوند. در این سالن‌ها که شامل
جرائم سرقت، مواد مخدر، خشن و سازمان یافته است، مجرمان و متهمان از هم
تفکیک شده‌اند، البته با توجه به اینکه بیشترین جرم در زندان شهر ری جرم
مواد مخدر و سرقت است، طبیعتا سالن‌های بیشتری به این دو جرم اختصاص داده
شده است و همچنین در دو سالن زندانیان جوان بین ۱۸تا ۲۵ سال بدون تفکیک جرم
نگهداری می‌شوند، البته در این سالن نیز متهمان از مجرمان تفکیک شده‌اند.
نحوه ملاقات زندانیان به چه صورتی است؟
در
این زندان دو سالن ملاقات وجود دارد که هر یک از زندانیان در طول هفته یک
بار می‌تواند یک نوبت ملاقات کابین داشته و در طول ماه نیز یک نوبت ملاقات
حضوری با خانواده داشته باشد. همچنین در سالن ملاقات خصوصی می‌توانند، دو
هفته یک بار با همسرانشان ملاقات کنند.
نگهداری ۱۴ کودک زیر دوسال در زندان زنان شهرری
آیا در این زندان کودکان نیز نگهداری می‌شوند؟
یک
سالن دیگر در این زندان وجود دارد که اصطلاحا به آن سالن مادران می‌گویند و
زنانی که باردار هستند و یا فرزند زیر دو سال دارند، نگهداری می‌شوند. در
حال حاضر نیز ۳۰ زن در این زندان وجود دارد که یا باردار هستند و یا فرزند
زیر دو سال دارند. همچنین در حال حاضر ۱۴ کودک زیر دوسال در اینجا حضور
دارند، البته قبل از عید آمار این کودکان کمی بیشتر بود، اما با عفوی که
شامل زنان زندانی شد، تعدادی از این زندانیان آزاد شده و طبیعتا کودکان
آنها نیز از زندان رفتند.
برنامه
غذایی و آشپزخانه زندانیان مادر با توجه به اینکه کودکانشان همراه آنها
هستند، از دیگر زندانیان جدا است. همچنین برای آنها مددکار و روانشناس مجزا
در نظر گرفته شده است و علاوه بر این‌ها مهدکودکی در زندان وجود دارد که
این کودکان از صبح تا ظهر از مادران جدا شده و در مهدکودک نگهداری می‌شوند.
در برنامه‌های آینده نیز قرار است این مهدکودک دو طبقه شود و در یک طبقه
کودکان حضور داشته باشند و در طبقه دیگر کلاس‌های مهارت‌های اساسی زندگی را
برای همین مادران برگزار کنیم.
تحویل کودکان بیش از دو سال به سرپرست یا سازمان بهزیستی
آیا تاکنون کودک در زندان متولد شده است؟
حدود
دو هفته پیش یکی از زنان باردار در زندان زمان زایمانش فرا رسید و آمار
کودکان در این زندان از ۱۳ به ۱۴ نفر رسید. البته این خانم برای وضع حمل به
بیمارستان منتقل شد. زنان باردار در طول مدت بارداری زیر نظر پزشک متخصص
هستند و برای کودکان نیز از پزشکان متخصص استفاده میشود و آنها به صورت
جلسه‌ای در طول ماه این کودکان را ویزیت و معاینه می‌کنند.بعد از اینکه
کودک به سن دو سالگی رسید، چنانچه خانواده و سرپرست داشته باشد به او
واگذار شده و در غیر این صورت کودک با نظر مرجع قضایی به سازمان بهزیستی
تحویل داده میشود.
مشکل کمبود پزشک نداریم
آیا در زندان با کمبود پزشک مواجه هستید؟
در
حال حاضر در زندان شهرری مشکل کمبود پزشک نداریم و ۶ پزشک به صورت شیفت در
زندان حضور دارند که هر کدام در ماه ۵ شب در زندان شیفت هستند. در واحد
بهداری اقدامات اولیه برای زنان صورت می‌گیرد و چنانچه نیاز به اعزام به
بیمارستان باشد، زندانی به بیمارستان‌های طرف قرارداد سازمان زندان‌ها
منتقل میشود. در بهداری زندان یونیت دندانپزشکی نیز وجود داشته و خدمات
دندانپزشکی به زندانیان ارائه میشود. همچنین پزشک زنان در ماه دو جلسه
زنان زندانی را معاینه می‌کند، علاوه بر آن خدمات دندانپزشکی و چشم‌پزشکی
نیز به زندانیان ارائه میشود. در حال حاضر در زندان با توجه به رویکرد
سازمان زندان‌ها و همکاری که از سوی وزارت بهداشت وجود دارد، خوشبختانه
مشکل خاصی وجود ندارد.
آیا بیماری خاصی در بین زنان زندان وجود دارد؟
با
غربالگری اولیه که در زمان ورود زندانیان انجام میشود، مشکل خاصی در خصوص
بیماری در زندان نداریم. چنانچه زندانی دچار یک بیماری باشد، اقدامات
درمانی برای او لحاظ میشود البته هستند، زنانی که به دلیل کهولت سن دچار
بیماری‌های باشند. همچنین ممکن است برخی از زندانیان به بیماری‌های
صعب‌العلاج مبتلا باشند، کمااینکه یکی از زندانیان که اخیرا به زندان وارد
شده، دچار یک بیماری صعب العلاج بوده و کارهای پزشکی این زن انجام شده و
مکاتبات لازم با مراجع قضایی صورت گرفته است. چنانچه بیماری این خانم در
کمیسیون پزشکی تشخیص داده شود، برطبق ماده ۵۰۲ قانون آیین دادرسی می‌تواند
از توقف اجرای حکم استفاده کرده و به مرخصی برود.
در زندان شهرری کف‌خوابی وجود ندارد
آیا در زندان زنان کف خوابی نیز وجود دارد؟
طراحی
سالن‌های زندان به صورتی است که با تعداد موجود زندانیان همخوانی دارد.
آمار زندانیان ما نیز در حال حاضر هزار نفر است، بنابراین ما کف‌خوابی
نداریم، مگر در مواقعی که ورودی برخی از جرائم مانند مواد مخدر زیاد شود،
چنانچه این آمار زیاد شود، چون سه سالن برای مجرمان مواد مخدر در نظر گرفته
شده است، نمی‌توانیم این افراد را در سالن‌های دیگر نگهداری کنیم،
بنابراین ممکن است در این مقطع تعداد ۱۰ الی ۱۵ نفر کف‌خواب داشته باشیم،
در غیر این صورت وضعیت زندان زنان قابل مقایسه با دیگر زندان‌ها نبوده و
آمار کف‌خوابی نداریم.
آمار زندانیان در زمستان افزایش می‌یابد
گفته
میشود که زنان بی‌خانمان به دلیل این که در زمستان جایی برای گذراندن
ندارند، مرتکب جرائم شده تا به زندان بیفتند و زمستان را در زندان سر کنند،
آیا شما این موضوع را تایید می‌کنید؟
عرض
کردم که در زمستان در همه زندان‌ها آمار زندانیان افزایش پیدا می‌کند و
بخشی از آن به دلیل همین موضوع افراد بی‌خانمان است. قاعدتا زنان یا مردانی
که سرپناه نداشته باشد، در این ایام مرتکب جرائمی شده تا به زندان معرفی
می‌شوند.
آیا معتادان متجاهر زن که دستگیر می‌شوند، برای نگهداری روانه زندان می‌شوند؟
کسی
در زندان صرفا به دلیل اعتیاد به مواد مخدر پذیرش نمی‌شود، مگر اینکه
افرادی باشند که در کنار اعتیاد اقدام به خرید و فروش مواد مخدر کرده
باشند.
آیا زنان زندانی با ویژگی خاص نیز در زندان زنان وجود دارند؟
در
این زندان، زنان زندانی از همه نوع جرائم از جمله قتل، مواد مخدر، سرقت و
مسائل اخلاقی نگهداری می‌شوند، اما از بین زنانی که در حال حاضر در زندان
حضور دارند، چنین زنانی نداریم، البته در گذشته دو زندانی به نام‌های (م.ز)
و (ف.ف) داشتیم و این زندانیان در زندان رجایی شهر نگهداری می‌شدند که با
ایجاد زندان زنان شهرری به اینجا منتقل شدند، البته این دو زن سال گذشته پس
از پایان دوره محکومیت آزاد شدند.
میانگین سنی زندانیان چقدر است؟
تا
قبل از عفو ۲۲ بهمن در سال گذشته زندانیانی با سن ۶۵ سال نیز در این زندان
حضور داشتند که تعدادی از این زنان با توجه به اینکه یکی از بندهای عفو
کبر سن بود، بر اساس آن مورد عفو قرار گرفته و آزاد شدند.
آیا در زندان، افرادی هستند که شرارت کنند؟
تمام
دوره‌هایی که در زندان ارائه میشود به صورت دلخواه توسط زندانیان گذرانده
میشود و هیچ اجباری برای حضور در کلاس‌های این دوره‌ها نیست، طبیعتا
تعدادی از زنان زندانی علاقه‌مند هستند، در این کلاس‌ها حضور پیدا می‌کنند و
طبیعی است، افرادی که به نوعی در طول روز در این کلاس‌ها مشغول هستند،
می‌توانند از امتیازات زندان مانند مرخصی، ملاقات، و... استفاده کنند، اما
زنانی هم هستند که از این فضاها و امکانات استفاده نکرده و در طول روز در
داخل بندها ساکن هستند. البته زندانیانی نیز داریم که جزو زندانیان ناآرام
بوده و مرتکب تخلف و درگیری می‌شوند، برای این زندانیان برابر آیین‌نامه
شورای عالی زندان کمیسیون تشکیل شده و چنانچه زندانی تخلف کرده باشد،
محرومیت‌هایی مانند عدم استفاده از ملاقات برای آنها در نظر گرفته میشود.
همچنین چنانچه تخلف زندانی مصداق مجرمانه داشته باشد، به مراجع قضایی معرفی
میشود.
حضور ۲۳ زندانی اتباع بیگانه در زندان زنان
آیا زندانیان اتباع دیگر کشورها نیز در زندان زنان حضور دارند؟
در
حال حاضر ۲۳ زندانی اتباع بیگانه داریم، بخشی از این زندانیان اهل کشور
افغانستان بوده و بخشی دیگر از کشورهای بولیوی، اندونزی و پاکستان هستند و
اغلب این زنان نیز به دلیل حمل مواد مخدر بازداشت شده‌اند.
در زندان زنان بیشتر چه نوع فعالیت‌هایی انجام میشود؟
در
کارگاه‌های حرفه‌آموزی زندان براساس تفاهم‌نامه‌ای که با سازمان فنی و
حرفه‌ای منعقد شده، تعداد ۵ مربی حضور دارند که هر کدام دو رشته را به
مددجویان آموزش می‌دهند، مددجویان علاقه‌مند براساس آنچه در پرونده
شخصیتی‌شان اعلام کرده‌اند، در رشته‌های مورد علاقه خود زیر نظر مربی در
واحد فنی و حرفه مشغول هستند. این زنان سه ماه زیر نظر مربیان آموزش
می‌بینند و پس از آن یک آزمون از آنها گرفته میشود و به زنانی که در این
آزمون موفق شوند، گواهینامه فنی و حرفه‌ای اعطا میشود. در این مدرک نیز
نامی از زندان برده نشده و مددجویان بعد از آزادی می‌توانند از طریق مرکز
مراقبت‌های پس از خروج زندانیان از این مدرک استفاده کرده و از مزایا و
امتیازات لازم برخوردار شوند. مواد اولیه در کارگاه‌ها توسط زندان تامین
میشود و پس از این که یک محصول تولید شد، از طریق خانواده زندانی یا از
طریق برگزاری بازارچه‌های خیریه در سطح شهر به فروش می‌رسد و بخشی از عواید
حاصل از فروش آن نیز برای تامین مواد اولیه و مابقی به زندانی به عنوان
دستمزد پرداخت میشود.
درباره اقدامات فرهنگی در زندان توضیحاتی ارائه دهید.
در
کتابخانه زندان حدود ۸ هزار جلد کتاب وجود دارد. همچنین علاوه بر واحد
کتابخانه در هر بند، یک کتابخانه سیار نیز وجود دارد و از هر سالن یکی از
خانم‌ها به عنوان رابطه فرهنگی معرفی شده‌اند و در طول هفته با حضور در
کتابخانه مرکزی تعداد ۱۵۰ جلد کتاب در داخل بند برده و پس از مطالعه هفته
بعد این کتاب‌ها در سالن های دیگر توزیع میشود. همچنین کلاس‌های
شاهنامه‌خوانی، حافظ‌خوانی و خاطره‌گویی در طول هفته بر اساس زمان‌بندی
مشخص برای زنان زندانی اجرا میشود. در باشگاه ورزشی نیز زنان زیر نظر
مربیان آموزش می‌بینند. همچنین مربیان تئاتر و سرود نیز در این زندان حضور
دارند. برخی زنان زندانی هم اقدام به حفظ قرآن می‌کنند. یک نفر حافظ کل و
یک نفر حافظ چهار جزء قرآن داشتیم که آزاد شدند. همچنین افراد بیسواد در
کلاس‌های نهضت حضور پیدا می‌کنند.
ایلنا
