محیط زیست: تالاب «هامون» مثل بیماری است که از ICU به بخش منتقل شده / تنها حدود ۲۰ درصد مساحت تالاب آبگیری شده / آخرین‌باری که تالاب تا همین ۲۰ درصد هم آبگیری کرد، سال ۹۱ بود / آبگیری در هامون افغانستان بیشتر است اما هنوز کامل نیست

وحید پورمردان در گفتگو با ایسنا در مورد آخرین وضعیت آبی هامون تصریح کرد: در حدود ۴۵ روز گذشته، بارش برف و باران در بالادست هامون در افغانستان، سیلاب‌ها را به سمت هامون در بخش ایرانی هدایت کرد و باعث آبگیری این تالاب شد. در حال حاضر نیز این آب‌ها به سمت هامون ایران می‌آید، اما سرعت و حجم ورودی آب پایین است.

وی با اشاره به اینکه گنجایش آبی کل تالاب هامون در دو بخش ایران و افغانستان بالغ بر ۱۱ میلیارد متر مکعب است، گفت: در حال حاضر در بخش ایران به لحاظ مساحت، تنها حدود ۲۰ درصد مساحت کل تالاب آبگیری شده است که عدد بالایی نیست البته با توجه به اینکه در دو دهه اخیر هامون با خشکسالی مواجه است، همین قدر آب هم به‌شدت در اکوسیستم تالاب و نشاط اجتماعی تاثیرگذار بوده است. آخرین‌باری که تالاب هامون تا همین ۲۰ درصد هم آبگیری کرد، سال ۹۱ بود. بعد از آن دوره ورودی آب هامون به‌تدریج کم شده است.

مدیر کل حفاظت محیط زیست استان سیستان و بلوچستان در پاسخ به این پرسش که آیا آبگیری تالاب هامون در بخش افغانستان تکمیل شده است، با بیان اینکه هامون به سه قسمت هیرمند، صابوری و پوزک تقسیم می‌شود، تصریح کرد: آبگیری در هامون افغانستان به نسبت هامون ایران بیشتر است، اما هنوز کامل نیست. بخش هیرمند به‌طور کامل در ایران واقع شده است و تاکنون هامون ایران بیشترین آب را در بخش هیرمند گرفته است، اما بخش پوزک ایران اصلاً آب نگرفته است، ولی پوزک افغانستان آب دارد.

پورمردان با اشاره به اینکه بخش هامون صابوری بخش شمالی تالاب را تشکیل می‌دهد که نیمی از آن در ایران و نیمی در افغانستان است و آب خوبی دریافت کرده است، تاکید کرد: ورود آب هامون صابوری به دلیل مجاورت با کانون‌های گرد و غبار است، در کنترل این پدیده که به شدت سیستان را تحت تاثیر قرار می‌دهد، تاثیرگذار خواهد بود البته از آنجا که کانون‌های گرد و غبار بالاتر از سطح بستر است و به طور متوسط دو متر ارتفاع دارد، سعی داریم از طریق کانال‌هایی و رفع اختلاف ارتفاع، آب را به این نقاط برسانیم و آب وارد شده به هامون صابوری از این جهت اثر مثبتی داشته است.

وی در مورد میزان تاثیر آبگیری هامون در کنترل کانون‌های گرد و غبار با تاکید بر اینکه کم‌بارشی و خشکسالی در دو دهه گذشته باعث فقر در پوشش گیاهی و فرسایش شدید خاک در سیستان و بلوچستان شده گفت: سیستان و بلوچستان کم‌بارش‌ترین استان کشور است و امسال هم با وجود ترسالی و بارش بالای نرمال در تعدادی از استان‌ها سیستان و بلوچستان همچنان با کمبود بارش مواجه بوده است بنابراین با وجود آبگیری تالاب هامون، نمی‌توانم ادعا کنیم که امسال مشکل گرد و غبار در سیستان نخواهیم داشت. وضعیت هامون مثل بیماری است که از ICU به بخش منتقل شده است و تا بهبودی کامل فاصله دارد.

مدیر کل حفاظت محیط زیست استان سیستان و بلوچستان تاکید کرد: شاید اگر آبگیری هامون بر اثر ذوب شدن برف‌ها در بالادست ادامه یابد و ورودی آب به هامون بیشتر شود، تا حدی بتواند بر کاهش خیزش خاک در این منطقه اثر بگذارد.

به گزارش ایسنا، هامون یک تالاب مشترک بین ایران و افغانستان است که دو سوم آن در ایران واقع شده است. هامون ایران یک تالاب پایین‌دستی به حساب می‌آید که از بالادست یعنی از افغانستان تغذیه می‌شود. فراه‌رود و هیرمند دو مسیر ورودی آب به تالاب‌های هامون است. آب ورودی هامون از هیرمند ابتدا وارد چاه نیمه‌ها می‌شود که برای مدیریت آب شرب زابل و زاهدان مورد استفاده قرار می‌گیرد.