| |
جمعه ۰۲ آذر ۱۴۰۳ - ۰۹:۴۸
بروزرسانی ۱ روز پیش
المانیتور نوشت: سفر حسن روحانی به عراق، یک موفقیت برای رییس‌جمهور ایران بود. در حوزه همکاری‌های اقتصادی و سیاسی، چندین یادداشت تفاهم به منظور تسهیل تجارت، سرمایه‌گذاری، ارتباطات لجستیکی و مسافرتی میان دو کشور همسایه به امضا رسید. به علاوه در بیانیه مشترکی، دو کشور خواهان پایبندی به توافق ۱۹۷۵ الجزایر و ضمایم الحاقی به آن شدند که به دقت مسایل مرزی میان دو کشور را پوشش می‌دهد. اما بزرگترین دستاورد سفر او را باید دیدار بی‌سابقه با مرجع تقلید شیعیان عراق، آیت‌الله سیستانی دانست. این نخستین بار است که رییس‌جمهور در قدرت ایران به دیدار این مرجع می‌رود.
به گزارش خبرداغ به نقل از «انتخاب»؛ در ادامه این مطلب آمده است: آیت الله سیستانی در این دیدار از هرگونه تلاش برای بهبود روابط با همسایگان براساس منافع دوجانبه، احترام به حاکمیت یکدیگر و عدم مداخله در امور داخلی استقبال کرد. همچنین وی بر اهمیت سیاست‌های معتدل و متوازن منطقه‌ای و بین‌المللی برای پیشگیری از فجایع و خسارات تاکید کرد.
برای درک اهمیت این دیدار باید به نفوذ آیت الله سیستانی در ایران نگاهی بیندازیم. طبق گزارش دفتر آیت‌الله سیستانی، در سال ۲۰۱۳ حدود ۴۹۰۰۰ طلبه از سیصد حوزه علمیه در شهرهای مختلف ایران از جمله ۳۵۰۰۰ نفر طلبه در قم، ۱۰۰۰۰ طلبه در مشهد و ۴۰۰۰طلبه در اصفهان، از او کمک هزینه تحصیلی دریافت کردند. طلبه‌های ایرانی از دفتر مراجع مختلف کمک هزینه دریافت می‌کنند. البته طلبه‌هایی هستند که هیچگونه کمکی از کسی دریافت نمی‌کنند. بنابراین به نظر می‌رسد تعداد زیادی از طلبه‌های ایرانی به طور مستقیم از آیت‌الله سیستانی مواجب دریافت می‌کنند که علی‌رغم اقامت بلندمدت در عراق، دارای تابعیت ایرانی است.
شیعیان برای هدایت زندگی خود در مسیری همسو با دین، به راهنمایی های مراجع دینی متوسل می‌شوند. به این روحانیون بلندمرتبه، مرجع تقلید گفته میشود.
با این حال چند برداشت کلی را می‌توان در مورد آیت الله سیستانی در نظر داشت:
_آیت الله سیستانی دارای پیروان قابل توجه و متعهدی داخل ایران است.
_هر کسی که بخواهد با موفقیت در عراق حکومت کند به حمایت آیت‌الله سیستانی نیاز دارد.
_هر کسی که بخواهد با موفقیت در عراق کار کند به حمایت آیت‌الله سیستانی نیاز دارد.
حکومت بغداد و مقامات ایرانی و آمریکایی در این کشور به خوبی می‌دانند که باید از جلب نظر مخالفت جویانه مرجع تقلید ساکن نجف، به شدت پرهیز کنند. نفوذ وسیع و فراتر از قانون آیت‌الله سیستانی در سیاست عراق، در فراخوان او برای شرکت مردم در انتخابات پس از سقوط حکومت صدام، نظر او درباره نخست وزیر انتخاب شده و مواضعش نسبت به داعش، قابل مشاهده است.
وقتی در سال ۲۰۰۸ رییس‌جمهور تندرو محمود احمدی‌نژاد از عراق دیدار می‌کرد، آیت الله سیستانی درخواست ملاقات او را رد کرد. اما برعکس وقتی آیت الله هاشمی رفسنجانی، سیاستمدار میانه‌رو و از حامیان حسن روحانی در سال ۲۰۰۹ به عراق رفت، موفق شد با آیت الله سیستانی دیدار کند.
ظریف رابطه نزدیکی با آیت الله سیستانی دارد. او از سال ۲۰۱۳ که متصدی وزارت امورخارجه شده، به دفعات به دیدار آیت‌الله رفته است. به گفته یکی از منابع آگاه، در یکی از نخستین دیدارها آیت‌الله سیستانی به ظریف گفته بود که بیشتر کتاب ظریف با عنوان آقای سفیر را مطالعه کرده و او را شایسته مقام وزارت می‌داند. پس از رسیدن به پست وزارت، عراق نخستین مقصد خارجی ظریف بود.
نشانه دیگری از نفوذ مرجعیت نجف را باید حضور تاثیرگذار نماینده شخصی آیت‌الله سیستانی در ایران، یعنی آیت‌الله جواد شهرستانی دانست.
با داشتن این زمینه، اجازه دیدار دادن از طرف برترین مقام مذهبی عراق به روحانی و ظریف، حامل این پیام برای بغداد است که باید با دولت روحانی تعامل کنند. به علاوه دستاوردهای سفر این هفته روحانی باید برای دولت ترامپ و متحدان عرب آن روشن کرده باشد که ایران نه عراق را رها خواهد کرد و نه از آن بیرون خواهد شد. البته این را نباید به معنای جبهه گیری بغداد در کنار تهران علیه واشنگتن دانست.
در انتها و از همه مهم‌تر این است که ملاقات با آیت‌الله سیستانی به حسن روحانی که در داخل با بحران مواجه است، سرمایه سیاسی به شدت مورد نیاز او را در اختیارش قرار می دهد. روحانی تحت حملات شدید تندروها و مخالفان خود قرار دارد که با خروج ترامپ از برجام، بار دیگر به تکاپو افتاده‌اند. در حالی که سفر روحانی به بغداد یک شبه برنامه‌ریزی نشده بود، دستور کار او در این سفر اما بی‌تردید تحت تاثیر شرایط داخلی ایران و حمایت آشکار آیت االله سیستانی از اعتدال بوده است. پوشش گسترده اخبار دیدار روحانی با آیت‌الله نشان می‌دهد که این دیدار و پیام آن از چشم رقبای روحانی نیز دور نمانده است.
