چه ارتباطی بین سفر داماد ترامپ و رآکتورهای هسته ای عربستان وجود دارد؟

ویكتور شلهوب در العربی الجدید نوشت: جرد کوشنر، مشاور رئیس جمهور آمریکا به همراه هیئت همراهش، از تور سفرهای خلیج فارس و ترکیه در حالی به کشور خود بازگشت که تلاش هایش برای اجرایی شدن معامله قرن در راستای زمینه سازی برای اعلام آن پس از انتخابات اسرائیل با شکست مواجه شد. در همین رابطه، ریچارد هاس معتقد است که در حال حاضر، شاخصهای موجود اجازه اجرایی شدن این طرح را نمی دهد.

به گزارش خبرداغ به نقل از  «انتخاب»، در ادامه این مطلب آمده است: در این بین، مساله جالب توجه همزمانی سفر کوشنر با بازگشت صحبت در ایالات متحده در خصوص احتمال راه اندازی زرادخانه های هسته ای عربستان با کمک های ایالات متحده و با هدفهای شهری و صلح آمیز است. سه هفته پیش و در شامگاه سفر کوشنر، رئیس جمهور آمریکا در کاخ سفید نشستی داشت با مسئولان بخش صنعت هسته ای، تا موضوع مجهز کردن عربستان به تکنولوژی هسته ای را بررسی کنند.

این همزمانی تردیدهایی را برانگیخت مبنی بر اینکه در جریان سفر کوشنر، از مساله هسته ای به عنوان برگه ای برای معامله با ریاض استفاده شده است تا سعودیها از موضع «هر آنچه فلسطینی ها بپذیرند می پذیریم» به موضع گیری عملی «واداشتن فلسطینیها به پذیرش آنچه عربستان قبول کند»، منتقل شوند.

در همین راستا، سناتور دموکرات، جف مرکلی می گوید:«برای من غافلگیر کننده است اگر کوشنر در سفر خود به عربستان با ولی عهد سعودی در مورد نیروگاههای هسته ای صحبت نکرده باشد».

این اظهار نظر در واقع دربردارنده این تفسیر است که موضوع مذکور مطرح شده است، و لو اینکه با هدف گرفتن نبض عربستان و اطلاع از مزاج آن در این خصوص بوده باشد.

لازم به ذکر است که ترامپ پیش از این گفته بود:«اگر آمریکا از فروش رآکتور به عربستان امتناع کند، سعودیها آن را از دیگر دولتها خریداری می کنند». تا به این شکل زمینه احتمال حصول معامله بین آمریکا و عربستان را فراهم کند.

این پرونده به سال 2011 باز می گردد؛ زمانی که عربستان از عزم جدی خود برای خرید 16زرادخانه آمریکا با هزینه 80میلیارد دلار و با هدف تولید انرژی، صحبت کرد. در ادامه، اظهارات ولی عهد سعودی نشان می داد که این طرح با هدف ایجاد توازن هسته ای آینده با ایران-در صورت دست یافتن این کشور به بمب اتمی-صورت می گیرد.

طبق قانون انرژی هسته ای آمریکا، در این حالت بهتر است توافق هسته ای با عربستان منعقد شود و سپس این توافق، برای تایید به کنگره واگذار شود، تا در صورتی که طی 90 روز کنگره با ان موافقت نکرد، اجرایی شود.

افزون بر این، عربستان باید به پروتکل آژانس بین المللی انرژی اتمی پایبند باشد تا این آژانس اجازه بازدید از تاسیسات هسته ای در عربستان را داشته باشد. با این شروط، آمریکا 23 توافق بین المللی از این نوع امضا کرد. اما برخی مسئولان بلند پایه در دولت ترامپ به دنبال آن هستند تا این شروط را از طرح خارج کنند.

اما طبق قانون، توافق هسته ای صورت نگرفته و به کنگره ابلاغ نشده است؛ حتی در این باره با طرفهای آمریکایی مانند وزارت انرژی و کمیسیون سازماندهی امور هسته ای، مشورتی انجام نگرفت. تنها این موضوع مطرح شد که 40 زرادخانه به عربستان فروخته شود.

اما پس از تنش زایی در روابط با عربستان به دنبال ترور وحشیانه خاشقجی، کنگره در صدد مجازات عربستان برآمد تا مانع از مجهز شدن این کشور به تکنولوژی هسته ای شود. انچه بر اعتراض ها افزود، این بود که ریاض خواهان تولید سوخت ویژه هسته ای، به جای خرید آن شد؛ امری که باعث ایجاد شک و تردیدهای زیادی در واشنگتن شد، تا در ادامه دغدغه و حساسیت آمریکا و بویژه کنگره در مورد شریک سعودی اش بیشتر و بیشتر شود.

با این پیشینه و در سایه بدبینی ایجاد شده در رابطه با ریاض در کنگره و مطبوعات آمریکا، تصور اینکه دولت ترامپ بتواند با موافقت پارلمان و مجلس سنا در مورد واگذاری رآکتورهای هسته ای به عربستان، مواجه شود، دشوار است؛ حال چه کوشنر برای تحقق این هدف تلاش کند و چه نکند.