به گزارش
خبرداغ ، «سیدرضا صدرالحسینی» تحلیلگر مسائل
منطقه در تشریح دلایل برکنار شدن وزیر خارجه عربستان در گفت‌وگو با خبرنگار
ایلنا اظهار کرد: قبل از آنکه دلایل برکناری «عادل الجبیر» وزیر خارجه
پیشین عربستان را مورد تحلیل قرار دهیم باید نیم نگاهی به ثمره سیاست خارجی
عربستان در چند پرونده منطقه‌ای داشته باشیم. در روندشناسی حکومت قبیله‌ای
آل‌سعود، شاهد به وجود آمدن بن‌بست‌های ریز و درشت در سیاست خارجی این
کشور بودیم. نخستین مورد آن به نتیجه نرسیدن حمایت‌های مالی، ایدئولوژیک و
لجستیکی از تروریسم تکفیری در عراق و سوریه بود که داعش در راس آن قرار
داشت که نتیجه آن برچیده شدن خلافت خودخوانده این جریان تروریستی در منطقه
بود. دومین مساله، دخالت‌های ریاض در روند سیاسی و انتخابات لبنان و عراق
بود که سعودی‌ها در این بین تلاش داشتند تا بتوانند جریان متمایل به خود و
ایالات متحده را در انتخابات عراق وارد کانال اصلی هرم قدرت در پارلمان
کنند.
وی
ادامه داد: شکست عربستان در مهندسی انتخابات عراق باعث شد تا آنها برای
انتخاب رئیس پارلمان این کشور سناریوی جدید طرح‌ریزی کنند که آن هم با
بن‌بست مواجه شد و حتی تحرکات مخرب آنها در بحث تشکیل دولت هم کاملاً آشکار
است. سعودی‌ها به موازات این بحث به دنبال تفرقه‌افکنی میان کردها و اعراب
عراق بودند که این پروژه هم نتیجه خاصی نداشت. مشابه اقدام‌های عربستان در
عراق را می‌توانیم در بحث انتخابات پارلمانی و همچنین انتخاب نخست‌وزیر
این کشور نظاره‌گر بود. این روند تخریبی در پرونده یمن هم به صورت کامل
قابل مشاهده است اما ریاض در مقابل فشارهای بین‌المللی مجبور به قبول
آتش‌بس در بندر الحدیده شد و این به منزله پیروزی برای انصارالله است.
بنابراین با نگاهی گذرا به آمارها می‌توان به این مفهوم دست یافت که سیاست
خارجی اعمالی از سوی عربستان هیچ دستاوردی برای این کشور رقم نزده است.
این
پژوهشگر مسائل بین‌الملل با تاکید بر اینکه پادشاه عربستان برای حفظ
ولیعهد این کشور اقدام به قربانی کردن بسیاری از مهره‌های ساختار سیاسی
عربستان خواهد کرد، گفت: مجموعه شکست‌هایی که به آن اشاره شد تا حد زیادی
محصول سیاست‌ها و لجاجت ولیعهد سعودی در عرصه خارجی منطقه‌ای و بین‌المللی
است. باید توجه داشت آنچه که پادشاه عربستان را مجبور به تغییر برخی از
مهره‌های اصلی در عالم سیاست این کشور کرده است، رسوایی پرونده قتل جمال
خاشقجی بود. ریاض برای آنکه بتواند از زلزله چند ریشتری در حاکمیت خود
جلوگیری کند و چهره محمدبن سلمان را تا حدودی تطهیر کند، دست به تغییر
مهره‌هایی زده است که مهره‌های پیشرو به حساب می‌آیند. به عبارتی دیگر ملک
سلمان به عنوان تصمیم‌گیرنده نهایی در عربستان معتقد است که برای حفظ آبروی
فرزندش می‌توان بسیاری از نفرات را حذف کرد.
وی
در پایان تصریح کرد: بسیاری از تحلیلگران معتقدند که برکناری عادل الجبیر
از سمت وزیر خارجه عربستان به معنای تغییر ماهیت سیاست خارجی این کشور است
اما متاسفانه این برآورد تا حد زیادی نادرست قلمداد میشود. باید توجه داشت
که کنار گذاشتن وی از دستگاه دیپلماسی عربستان تغییری در جوهره و ماهیت
سیاست خارجی سعودی‌ها ایجاد نمی‌کند بلکه این قبیل عزل و نصب‌ها جنبه شکلی و
تاکتیکی در ادبیات سیاسی دارند و برای آرام‌سازی اوضاع و احوال داخلی مورد
استفاده قرار می‌گیرد. نکته دیگر اینکه انتصاب «ابراهیم عبدالعزیز العساف»
وزیر پیشین دارایی عربستان که چند روز پیش به عنوان وزیر خارجه جدید
سعودی‌ها نشان از آن دارد که رو نمای سیاست عربستان از محورهای امنیتی به
موضوعات اقتصادی تغییر شکل خواهد داد. باید توجه داشته باشیم که سعودی‌ها
هزینه‌های بسیار زیادی طی سال‌های گذشته در منطقه صورت دادند و بحران بودجه
همچنان در سال ۲۰۱۹ گریبان حاکمیت این کشور را خواهد گرفت. از این منظر
محور اقتصاد به عنوان تاکتیک جدید نسبت به گذشته برجسته‌تر خواهد شد و حتی
بحث جنگ اقتصادی مطرح خواهد شد اما ماهیت سیاست خارجی ریاض تغییر نخواهد
کرد.
ایلنا
