در آستانه دیدار «ترامپ» و «اون»؛ چگونه ۱۱ رییس‌جمهور آمریکا از دستیابی به صلح با کره‌ شمالی ناکام ماندند؟

به گزارش خبرداغ به نقل از آفتاب نیوز ،  شبکه خبری «الجزیره» با انتشار گزارشی به علل ناکامی روسای جمهوری سابق امریکا در دستیابی به توافق با کره شمالی پرداخته است:

برخلاف تصور عموم، مسئله محوری در جلسه ۱۲ ژوئن و هرگونه جلسه پس از آن میان دونالد ترامپ رییس جمهوری آمریکا و کیم جونگ اون رهبر کره شمالی، خلع سلاح هسته‌ای یا کره شمالی نیست. آشکار است که پیونگ یانگ خود مایل به خلع سلاح هسته‌ای است. این موضوعی آشکار است. آنچه مشخص نیست این است که آمریکا چگونه آماده است به کره شمالی تضمین‌های امنیتی لازم را که پیونگ یانگ خواستار آن است ارائه دهد. تردیدی نیست که پیونگ یانگ قادر است زرادخانه‌های اتمی خود را نابود کند. موضوع اصلی بر سر چگونگی فرایند آن است.

اما چنین کاری بدون تعهد متقابل از سوی آمریکا امکان‌پذیر نیست. در اینجا خوب است به نقل قولی از «جورج کنان» دیپلمات آمریکایی بپردازیم: او می‌گوید مفهومی از امنیت ملی و درکی از آن که نیازهای امنیتی طرف مقابل را برسمیت می شناسد و مشروع نمی داند سبب می شود تا شما مورد سرزنش اخلاقی و نکوهش از جانب سایر بازیگران قرار گیرید. با استناد به این موضوع شکست آمریکا در تامین و تضمین صلح و امنیت در شبه جزیره کره در طول تاریخ دلسردکننده بوده است. دولت‌های مختلف آمریکا از ارائه تضمین امنیتی در مورد درخواست پیونگ یانگ ناکام بوده‌اند و همواره فرصت‌های دستیابی به توافق با کره شمالی را از دست داده‌اند. نمونه اخیر آن اظهارات «جان بولتون» مشاور امنیت ملی ترامپ و «مایک پنس» معاون ترامپ بود که واکنش‌های تندی را از جانب کره شمالی به همراه داشت و از احتمال تعلیق موقت مذاکرات برنامه‌ریزی‌شده میان مقام‌های ارشد آمریکایی و کره‌ای سخن به میان آمد. این موضوع نشان می‌دهد که دیدگاه و نگرش قبلی در دولت‌های پیشین امریکا کماکان در مورد مسئله کره شمالی ادامه دارد. این نوع تفکر است که مذاکره کنندگان امریکایی با زبان زروگویی، ژست ایدئولوژیک و تقابل به جای سازش در ۶۴ سال گذشته وارد مذاکره با کره شمالی شده‌ و شکست خوردند.

در سال ۱۹۵۴ میلادی، زمانی که نمایندگان شوروی، چین، آمریکا، بریتانیا و فرانسه جمع شده بودند تا درباره سرنوشت شبه جزیره کره و آنچه در آن زمان به عنوان هندوچین شناخته می‌شد تصمیم‌گیری کنند، «جان فاستر دالس» وزیر امور خارجه وقت آمریکا در دولت آیزنهاور موضعی ستیزه‎جویانه و متمردانه درباره خواسته‌های مطرح شده از سوی طرفین مقابل اتخاذ کرد. اگرچه توافق موقت ۱۹۵۳ میلادی میان تمام طرفین در جنگ کره امضا شده بود و برنامه‌ریزی برای مذکرات سیاسی بعدی انجام شد با این حال، آمریکایی‌ها حاضر به مذاکره مستقیم با طرف چینی نشدند. دالس اما «ژو انلای» نماینده چین را مقصر دانست و سرزنش کرد و اعلام کرد که او از دست دادن خودداری کرده و کنفرانس را خیلی زود ترک کرده است.

پس از آن در سال ۱۹۵۷میلادی، امریکا به طور یکجانبه بند ۱۳ (دی) از توافق ترک مخاصمه را لغو کرد؛ زمانی که موضوع ارائه تسلیحات هسته‌ای به شبه جزیره کره را مطرح کرد. یک سال پس از آن موشک‌های مسلح به تسلیحات هسته‌ای «هانست جان» امریکا در کره جنوبی مستقر شدند. در نتیجه، این موضوع نقش کمیته نظارتی بیطرف ملل متحد برای جلوگیری از استقرار و تولید تسلیحات اضافی در شبه جزیره تضعیف شد و آن توافق به هم خورد.

در طول دهه ۶۰ میلادی، در دوران ریاست جمهوری کندی و جانسون روابط میان آمریکا و کره شمالی خصمانه بود. در سال ۱۹۶۸ میلادی، کره شمالی «یو اس اس پوئبلو» یک کشتی جاسوسی امریکایی را رهگیری و مصادره کرد. در سال ۱۹۶۹ میلادی، یک هواپیمای جاسوسی آمریکایی توسط میگ-۲۱ کره شمالی بر فراز دریای ژاپن سرنگون شد و در جریان آن ۳۱ نفر از کارکنان امریکایی کشته شدند.

در دهه ۷۰ میلادی، کره شمالی سیاست متفاوتی را اتخاذ کرد که تاکنون ادامه داشته است. کره شمالی از سال ۱۹۵۴ میلادی تاکید کرده بود که یک معاهده صلح برای تامین امنیت شبه جزیره کره ضروری است. در سال ۱۹۷۴ میلادی، پیونگ یانگ در نامه‌ای به کنگره امریکا از واشنگتن به طور رسمی برای پیوستن به مذاکرات صلح به جای افزایش تسلیحات دعوت کرد. در آن زمان نه نیکسون و نه فورد روسای جمهوری وقت امریکا، هیچ‌گونه پاسخی به این پیشنهاد پیونگ یانگ ندادند.

پس از آن «کیم ایل سونگ» رهبر وقت کره شمالی ایده توافق صلح را با «جیمی کارتر» رییس جمهوری وقت امریکا مطرح کرد اما نتیجه‌ای حاصل نشد. اگرچه سیاست کلی کارتر کاهش تعداد نیروهای امریکایی مستقر در کره جنوبی بود با این حال، وزارت دفاع امریکا با این ایده مخالفت کرد.

هنگامی که «رونالد ریگان» رییس جمهوری وقت امریکا در سال ۱۹۸۱ میلادی به قدرت رسید تعداد نیروهای امریکایی را در خارج از مرزهای آن کشور به خصوص در شبه جزیره کره افزایش داد. او از لحاظ نظری با معاهده صلح مخالف بود و کره جنوبی را در آغوش گرفت و مورد حمایت قرار داد. جورج بوش پدر پس از او از استقرار تسلیحات هسته‌ای در خارج از مرزها خودداری کرد و تعداد نیروهای امریکایی در کره جنوبی را کاهش داد. با این حال، به طور جدی و قابل ملاحظه‌ای مذاکرات برای دستیابی به معاده صلح را در دستور کار قرار نداد.

«بیل کلینتون» رییس جمهوری سابق آمریکا که در فاصله سال‌های ۱۹۹۳ تا ۲۰۰۱ میلادی در قدرت بود بیش از هر رییس‌جمهوری دیگری به حل و فصل مناقشه با کره جنوبی نزدیک شد. جارچوب مورد توافق در سال ۱۹۴میلادی و تشکیل انجمنی مشترک میان واشنگتن و پیونگ یانگ در سال ۲۰۰۰ میلادی جدی‌ترین گام‌ها برای صلح میان دو کشور بودند. با این حال، علیرغم یک دهه مذاکرات پیگیر و تلاش در سطوح عالی، دولت‌های امریکا و کره‌شمالی در دوران ریاست‌جمهوری جورج دابلیو بوش به دلیل سیاست خارجی تندروانه او و تصمیم شخص رییس‌جمهوری برای قرار دادن نام کره شمالی در فهرست کشورهای به‌زعم امریکا عضو «محور شرارت» روابط میان دو کشور به تیره‌ترین سطح ممکن رسید.

تا سال ۲۰۰۳ میلادی، آمریکا تعهدی نسبت به اجرای ماده ۲ چارچوب مورد توافق از خود نشان نداد ماده‌ای که در آن ذکر شده که باید گام‌های اساسی برای عادی‌سازی روابط سیاسی و اقتصادی برداشته شود در واکنش به این موضوع کره‌شمالی از پیمان منع گسترش تسلیحات هسته‌ای (ان پی تی) خارج شد. شش دور مذاکره در سال ۲۰۰۳ میلادی برگزار شدند. با این حال، دولت بوش نسبت به کره شمالی  موضع خصمانه خود را حفظ کرد و مذاکرات بی‌نتیجه باقی ماندند.

در سال ۲۰۰۶ میلادی، پیونگ یانگ آزمایشات هسته‌ای خود را ادامه داد تا سال گذشته این وضعیت تداوم داشت. زمانی که دولت اوباما در سال ۲۰۰۹ میلادی به قدرت رسید به طور جدی درگیر تلاش برای تعامل و مذاکره با کره‌شمالی نشد اما ترجیح داد تا سیاست «خویشتن داری استراتژیک» را با تکیه بر تحریم‌ها و امید به فروپاشی رژیم کره شمالی دنبال کند. این سیاست اما کارآمد نبود.

در مقابل این شکست استراتژیک، سیاست استراتژیک «کیم جونگ اون» از زمان به قدرت رسیدن در دسامبر ۲۰۱۱ میلادی روشن بوده است. علیرغم تحریم‌های اعمال شده علیه کره شمالی، کیم به آزمایش‌های هسته‌ای و موشکی بین‌قاره‌ای خود ادامه داد و حتی بر تعداد این آزمایش‌ها افزود. با این حال، به طور همزمان، خواست دستیابی به معاهده صلح را نیز مطرح کرد. در فاصله سال‎های ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۶ میلادی، پیونگ یانگ دستکم پنج بیانیه رسمی منتشر کرد که به طور مشخص نیاز به دستیابی به معاهده صلح در آن ذکر شده بود. این موضوع سبب شد تا کره شمالی در تاریخ ۶ مارس خطاب به کره جنوبی در بیانیه‌ای ذکر کند که در صورت از بین رفتن تهدیدات نظامی علیه کره شمالی و ارائه تضمین امنیتی از سوی طرف مقابل کره شمالی دلیلی برای  نگهداشتن تسلیحات هسته‌ای خود نمی‌بیند.

اکنون کره شمالی کشوری مجهز به تسلیحات هسته‌ای است. پیشنهادات‌اش روی میز است و از موضع قدرت با ترامپ مذاکره می‌کند. ترامپ اکنون فرصتی را برای پایان دادن به روابط خصمانه با کره شمالی و دستیابی به معاده صلح با پیونگ یانگ به دست آورده است؛ فرصتی که از سوی روسای جمهوری سابق امریکا به هدر رفت. توپ اکنون در زمین واشنگتن است.