بیش از یک پنجم از مردان جوان با مشکل کمبود اسپرم مواجه هستند.
به گزارش
خبرداغ به نقل از شفاآنلاین، بیماری کمبود اسپرم اولیگواسپرم نامیده میشود. این اصطلاح برای توصیف شرایطی به کار می‌رود که تعداد اسپرم کمتر از ۱۵ میلیون اسپرم بر میلی‌لیتر است. چنانچه در نمونه مایع منی هیچ اسپرمی وجود نداشته باشد، این بیماری آزواسپرمی نامیده میشود.
در تلاش برای بچه‌دار شدن، تعداد اسپرم در انزال یکی از عوامل بسیار مهم به شمار می‌رود. بیش از یک‌پنجم از مردان جوان با مشکل کمبود اسپرم، یعنی کمتر از ۱۵ میلیون اسپرم در هر میلی‌لیتر از مایع منی، مواجه هستند. کمبود اسپرم یا کیفیت پایین اسپرم علت ناباروری در حدود ۲۰ درصد از زوج‌های مبتلابه اختلالات باروری بوده، و یکی از عوامل دخیل در ناباروری در بیش از ۲۵% از زوج‌ها به شمار می‌رود.
در موارد کمبود(Shortage) اسپرم یا عدم وجود اسپرم توصیه میشود جهت بررسی عوامل باروری مردانه و سوابق پزشکی یک قرار ملاقات با متخصص تعیین نمایید. در مورد تاریخچه پزشکی، سؤالاتی خاص در مورد سابقه بیماری بیضه از شما پرسیده میشود. به‌منظور تعیین بهترین گزینه درمانی، متخصص ما سؤالاتی نیز در مورد سابقه عمل جراحی در ناحیه کشاله ران، افتادگی بیضه‌ها در دوران کودکی و یا وجود هرگونه آسیب یا عفونت عمده در ناحیه تناسلی مطرح می‌کند.
چه عواملی موجب کمبود اسپرم می‌گردد؟
درحالی‌که یک مرد معمولی می‌تواند تعداد زیادی اسپرم را چندین مرتبه در روز تولید نماید، گاهی اوقات یک عامل داخلی، مانند واریکوسل، می‌تواند تعداد اسپرم را کاهش دهد. عوامل خارجی مانند سیگار کشیدن، مصرف دارو، رژیم غذایی نامناسب و عدم فعالیت ورزشی نیز می‌توانند در کاهش تعداد اسپرم دخیل باشند. در اینجا به برخی از عوامل خارجی که می‌تواند تعداد افزایش اسپرم را تحت تأثیر قرار دهد اشاره می شود:
گرما
گرما می‌تواند تأثیری مضر بر تولید طبیعی و افزایش اسپرم داشته باشد. این بدان دلیل است که بیضه‌ها برخلاف تخمدان‌ها که در داخل شکم قرار گرفته‌اند، در خارج از بدن و در کیسه بیضه قرار دارند. غوطه‌ور شدن در وان حمام پر از آب گرم می‌تواند موجب توقف کامل تولید اسپرم گردد.
چاقی
چاقی (Obesity)در مردان می‌تواند موجب عقیم شدن آن‌ها گردد، زیرا لایه‌های آویزان چربی موجب گرم شدن بیش ازحد بیضه‌ها می شود.
شغل
مردانی که شغل آن‌ها مستلزم نشستن برای ساعت‌های طولانی است، مانند رانندگان کامیونی که در مسافت‌های طولانی رانندگی می‌کنند، به دلیل افزایش حرارت در ناحیه تناسلی ممکن است به ناباروری مبتلا شوند. در مردان معتاد به کار، استرس و خستگی به‌طور بالقوه می‌تواند در تولید و تقویت اسپرم مداخله کند.
مقاربت مکرر
مقاربت مکرر می‌تواند به کمبود اسپرم منجر شود. مردان ناباروری وجود دارند که میل جنسی آن‌ها در حدی است که باید ۳-۲ مرتبه در روز به انزال برسند که این امر به کاهش تعداد اسپرم منجر می شود.
سیگار کشیدن
مصرف بیش از ۲۰ نخ سیگار در روز به کاهش تعداد و تحرک اسپرم منجر می‌گردد.
مصرف بیش‌ازحد الکل
مصرف بیش از حد الکل می‌تواند به ناباروری منجر شود. الکل می‌تواند به کاهش تولید اسپرم و هورمون مردانه تستوسترون منتهی شود.
مایع منی آلوده
مایع منی آلوده نیز می‌تواند یکی از علل ناباروری باشد. پیش از این تصور می‌شد که اوریون می‌تواند موجب عقیمی در مردان شود. با این حال، اکنون مشخص‌شده که حتی زمانی که بیضه‌ها در اوریون به التهاب بیضه (تورم بسیار دردناک بیضه‌ها) مبتلا شوند، احتمال عقیمی در آن‌ها بسیار نادر است.
اختلالات بیضه‌ها
گاهی اوقات یک یا هر دو بیضه بسیار کوچک بوده و یا در موارد نادر حتی ممکن است بیضه وجود نداشته باشد. علاوه بر این ممکن است برخی از مردان با عدم وجود مادرزادی مجرای دفران، مجرایی که از طریق آن اسپرم در طول مقاربت جنسی از بیضه‌ها به زن منقل می شود، مواجه باشند.
داروها
عوامل دیگری که ممکن است در کاهش باروری دخیل باشند، شامل طیف گسترده‌ای از مواد شیمیایی از جمله داروها است که می‌تواند کیفیت و یا تعداد اسپرم را تحت تأثیر قرار دهد. داروهای ذکرشده در زیر با ناباروری مردان در ارتباط است:
-استروئیدهای آنابولیک
-داروهای ضد فشارخون
-آلوپورینول
-اریترومایسین
-شیمی‌درمانی
-سایمتیدین
-کلشی سین
-سیکلوسپورین
-دیلانتین
-جنتامایسین
-نیتروفورانتوئین
-تتراسایکلین
-آنالیز اسپرم
هر مرد نابارور باید به‌دقت مورد بررسی قرار گیرد. معاینه دستگاه تناسلی خارجی در مردان به ندرت اختلالات غیرنرمال را بروز می‌دهد. تعریف تعداد اسپرم یک شخص فرآیندی پیچیده است. در آزمایش اسپرم عوامل مختلف اندازه‌گیری می‌شوند. پیش از هر چیز، پزشک غلظت اسپرم (میزان اسپرم در هر سی‌سی یا میلی‌متر از مایع منی) را مورد بررسی قرار می‌دهد. سپس، باید تعداد اسپرم موجود در مایع منی برحسب سی‌سی سنجیده شود. بنابراین تعداد ۴۰ میلیون اسپرم در هر سی‌سی و تنها ۱ سی‌سی از مایع منی ممکن است به‌خوبی تعداد ۱۸ میلیون و ۴ سی‌سی نباشد. انتظار وجود بیش از ۲۰ میلیون اسپرم در هر سی‌سی و ۵-۲ سی‌سی از مایع منی است.
عامل دیگری که باید اندازه‌گیری شود، درصد اسپرم متحرک است. ۵۰ درصد تحرک طبیعی است. عامل بعدی مورفولوژی اسپرم است که تعیین‌کننده درصد اسپرم نرمال می‌باشد. در هنگام ارزیابی پتانسیل باروری یک نمونه، باید تمام این عوامل در نظر گرفته شود. بنابراین، یک اختلال جزئی در تعداد اسپرم ممکن است با تحرک خوب یا افزایش اسپرم جبران گردد.
درمان
گزینه‌های درمانی موجود تقویت و افزایش اسپرم برای مردان مبتلا به کمبود اسپرم بسته به علت بیماری متفاوت است. به‌عنوان‌مثال، جراحی رایج‌ترین درمان برای مردان مبتلابه واریکوسل است. در مورد اختلال کمبود اسپرم ناشی از عفونت دستگاه ادراری، آنتی‌بیوتیک می‌تواند برای کمک به رفع عفونت تجویز گردد. گزینه‌های درمانی دارویی و جایگزینی هورمونی نیز می‌توانند در شرایطی که کمبود اسپرم با عدم تعادل هورمونی در ارتباط است، مورد استفاده قرار گیرند. در موارد کم‌تحرکی اسپرم، روش‌های کمک باروری (ART) به‌عنوان یک گزینه درمانی برای قرار دادن اسپرم در داخل دستگاه تناسلی زن مورد استفاده قرار می‌گیرند.
روش‌های درمانی برای افزایش و تقویت اسپرم
تزریق اسپرم به داخل سیتوپلاسم تخمک (ICSI):
این روش شامل تزریق یک اسپرم واحد به‌طور مستقیم به یک تخمک باهدف باروری تخمک است. تخمک بارورشده (جنین) سپس به رحم مادر منتقل میشود.
ICSI در مواردی به شما پیشنهاد میشود که شما حداقل به مدت دو سال به‌طور طبیعی برای بارداری اقدام کرده باشید و با یکی از مشکلات زیر مواجه باشید:
-عدم وجود اسپرم یا تعداد کم اسپرم در مایع منی
-اسپرم دارای کیفیت پایین
قبل از انتخاب ICSI، تیم مراقبت پزشکی شما باید هر دو مورد فوق را مورد آزمایش قرار داده و نتایج و کارایی آن برای شمارا مورد بحث قرار دهد. بعلاوه، آن‌ها باید احتمال وجود اختلال ژنتیکی را در مسائل باروری شما موردبررسی قرار دهند. مشکل باروری در برخی از مردان ناشی از یک اختلال ژنی بر روی کروموزوم Y (کروموزوم جنسی مردانه) است. با این‌حال، مگر در موارد مشکوک، شما به‌طورمعمول قبل از ICSI نیاز به انجام این تست ندارید. اگر شما یا تیم مراقبت‌های پزشکی به وجود یک نقص ژنی خاص مشکوک شوید، مشاوره و آزمایشات ژنتیک متناسب با آن به شما پیشنهاد خواهد شد.
داروهای گنادوتروپین:
درصورتی‌که شما با سطوح بسیار پایین هورمون گنادوتروپین (که موجب تحریک تولید و افزایش اسپرم میشود) مواجه باشید، شما باید برای بهبود باروری تحت درمان با داروهای گنادوتروپین قرار گیرید. در هر حال، چنانچه هیچ علتی برای تعداد غیرطبیعی اسپرم یافت نشود، داروهای هورمونی برای شما تجویز نمی‌شود، زیرا این داروها در بهبود باروری مؤثر شناخته‌نشده‌اند.
لقاح اهدایی:
به معنای استفاده از اسپرم اهداکننده ناشناس به مرد دیگر است. به‌عنوان یک زن و شوهر، شما ممکن است استفاده از لقاح اهدایی را به‌عنوان یک جایگزین برای ICSI انتخاب کنید. لقاح اهدایی ممکن است در موارد ابتلای مرد به یک اختلال ژنتیکی و احتمال انتقال آن به کودک نیز استفاده شود. این روش در صورت لزوم به‌عنوان بخشی از IVF استفاده میشود. کلینیکی که شما در آنجا تحت درمان قرار می‌گیرید، باید دستورالعمل‌های خاص در انتخاب و غربالگری اهداکنندگان اسپرم را دنبال کند. در صورت انتخاب روش لقاح اهدایی توسط شما، باید مشاوره‌ای مستقل در مورد کارآیی این روش برای شما و کودک احتمالی‌تان ترتیب داده شود.
