مَنشی شائبهدار
در همین راستا چند سالی است شایعاتی درباره آن چه در برخی هیاتها میگذرد بر اصل موضوع زنده نگه داشتن یاد و نام نهضت حسینی سایه انداخته است. در این چند سال برخی از این مداحان حاشیههایی داشتند که به دلیل اهمیت جایگاه مذهبی و مردمی هیاتها این مسائل با بازخوردهای مختلف همراه بوده است. داستان از جایی شروع میشود که شایعات فراوانی از دریافتهای عجیب و غریب برخی مداحان کشور در ازای حضور در هیاتها منتشر شد. بنا بر آن چه در اخبار رسمی منتشر شده است، بین ۵ تا ۱۰۰ میلیون برای هر شب به مداحان پرداخت میشود. در همین حال روز گذشته نیز در فضای مجازی خبری مبنی بر دریافت یک پاکت میلیاردی توسط مداحی مشهور منتشر شد و حاشیههای فراوانی را ایجاد کرد.
حکایت یک قصه پر غصه
بنا بر اعلام برخی منابع غیر رسمی، یکی از مداحان معروف کشور، دهه اول محرم امسال را مهمان یکی از شهرهای شمالی کشور بوده است. بر اساس اعلام این منابع، این مداح در ازای ۱۰ شب مداحی در یک هیات مذهبی، پاکتی نجومی دریافت کرده است که این موضوع البته نیاز به بررسی بیشتر دارد. گفته میشود بانی این هیات نیز مدیرعامل یکی از تیمهای فوتبال دسته یک کشور است.
تکذیب این خبر توسط بانی هیات
اما بعد از انتشار این خبر، قاسم حسنزاده، مدیر عامل تیم خونه به خونه بابل در رابطه به انتشار این خبر، ضمن تکذیب این موضوع به خبرنگار «قانون» گفت: «چنین موضوعی به هیچ وجه صحت ندارد و چنین مبلغی به مداح حاضر در هیات غریب مدینه امیرکلا پرداخت نشده است.»
حسنزاده با بیان این که ارتباط این مداح با او ارتباطی دوستانه و خانوادگی است، گفت:«سالهاست با این مداح رابطه دوستانه و خانوادگی داریم و در ماه، سه روز این مداح مهمان من و خانوادهام است و سالهاست در ایام محرم این مداح در دهه اول در شهر بابل حاضر میشود و رابطه ما خارج از این مسائل است.»
وی در پاسخ به این سوال که آیا این مداح به صورت رایگان در هیات غریب مدینه حاضر شده است، بیان کرد: «این گونه نیست اما مبلغی که شما میگویید صحت ندارد و باعث ناراحتی خاطر این مداح شده است و نه از سوی ایشان مبلغی اعلام شده و نه بنده چنین پولی به ایشان پرداخت کردم.»
ادعای پرداخت اندک برای یک مراسم ۱۰ روزه
بعد از صحبت با حسنزاده، یکی از نزدیکان وی در تماسی، توضیحاتی درباره این خبر اعلام کرد. وی که در فرمانداری احمدینژاد در دولت دهم فعالیت میکرد و یک سال نیز در دولت روحانی سکاندار مسئولیت فرمانداری بود و بنا به دلایلی از این سمت کنار گذاشته شد، به «قانون» گفت: «نشر خبری در رابطه با دریافت چنین مبلغی از سوی مداح دعوت شده به این هیات صحت ندارد.»
وی در ادامه در رابطه با مبلغ دریافتی توسط این مداح گفت:« سال گذشته این مداح در ازای ۱۰ شب حضور در هیات غریب مدینه مبلغ ۱۰ میلیون دریافت کرد که از این مبلغ، پنج میلیون را به پرداخت کننده پول برگرداند.»
تکذیب یک خبر
بر اساس صحبت حسنزاده و نزدیکان وی، پرداخت این مبلغ به مداح معروف کذب است اما داستان دریافت مبالغ کلان توسط برخی مداحان، موضوع جدیدی نیست. مسئول یکی از هیاتهای مذهبی در رابطه با مبلغ دریافتی برخی از این مداحان به «قانون» گفت: «میزان دریافتی برخی از مداحان در ایام پر تردد و ماههای محرم، صفر، ایام فاطمیه و شبهای قدر با روزهای عادی متفاوت است و مبلغ دریافتی گاهی ۱۰ برابر میشود.»
بر اساس اعلام این برنامهگذار، در ایام بدون مناسبت سال، برخی از مداحان مانند «م» ۱۲میلیون، «س» ۸ میلیون، «ه» ۱۰میلیون و «پ» ۷ میلیون هدیه دریافت میکنند که این هدیه در قالب سکه یا چک حامل است.
وی افزود: «برخی از این مداحها نیز قیمتی را در رابطه با میزان دریافتی خود اعلام نمیکنند و موضوع را به اختیار خود میزبان میگذارند.»
سابقه دریافتهای نجومی
در همین راستا سایت انصافنیوز، چندی قبل در گزارشی به موضوع دریافت پاکتهای نجومی پرداخته بود. انصاف در این گزارش نوشته بود که بخشی از مداحان در قبال مداحی اهل بیت پول نمیگیرند، بخشی هم میگیرند در قالب «صله» که از طریق یک مدیر برنامه دریافت میشود. «مداحان پاکتی» واژهای است که در مورد بخشی از مداحان به کار برده میشود و مبالغ دریافتی آنها در سالهای اخیر نجومی شده و به ساعتی یا حتی نیمساعتی چند ده میلیون تومان رسیده است. این سایت مینویسد: «البته از آن جایی که این پرداختها رسمی و علنی نیست، تا کنون آمار دقیقی از آن وجود ندارد و در برخی مصاحبههایی که گاهی رسانهها با آنها کردهاند، به صورتی کلی دریافت ها تکذیب میشود. هر چند در سالهای اخیر در برخی گزارشها به بعضی از موارد دریافتهای نجومی به صورتی اشاره شده است.
مداحی، ۱۰ شب، ۲۰۰ میلیون تومان؟
۱۶ آبان ۱۳۹۳ گزارشی با تیتر «مداحی، ۱۰ شب، ۲۰۰ میلیون تومان؟!» منتشر شد. در این گزارش آمده که «مداحی برای یک دهه در شهر کوچک «چغادک» از توابع استان بوشهر، ۲۰۰ میلیون تومان پول دریافت میکند البته از این دست مداحها زیاد نیستند.
تایید خبر توسط مدیر کل اوقاف
خبر مداح ۲۰۰ میلیونی برای ۱۰ شب محرم ۱۳۹۳ را مدیر کل اوقاف و امور خیریه بوشهر در انتقاد از دعوت یک مداح مشهور به چغادک مطرح کرده بود که رسانههای محلی بوشهر، حدس زده بودند که س.م.م باشد. این مقام مسئول در واکنش به اظهارات خبرنگاران که گاهی نام این مداح را به میان میآورند، با بیان این که تمایلی به ذکر نامش ندارم، گفت: رقمهایی که از سوی مداحانی از این دست مطرح میشود، غیر متعارف است.
درآمدی بیشتر از فوتبالیستهای میلیاردی
روح ا... باقری، کارشناس تشکلهای دینی در نقدی که در سایت رسمی سازمان تبلیغات اسلامی منتشر شده، از دستمزدهای ۴ – ۵ میلیون تومانی برخی مداحان برای هر شب از ایام دهه محرم در شهر کاشان خبر میدهد و از چشم و همچشمیها و بالا بردن پرداختها میگوید. بخشی از نقد وی به این شرح است: «پرداخت وجهی جهت تقدیر و تشکر از زحمت قابل تقدیر او نیز امری مرسوم و طبیعی است مگر آن که ذاکر بدون چشمداشت مادی این کار را انجام دهد. اما در کاشان و بخشهای تابعه، هزینههایی برای مداحی پرداخت میشود که به جرات میتوان گفت برخی از این هزینهها با دریافت دستمزد هیچ گروهی در کشور سازگاری ندارد. برای مثال یک فوتبالیست که در سال یک میلیارد قرارداد دارد روزانه سه میلیون تومان دستمزد او میشود اما برخی از مداحان در کاشان در دهه محرم حدود ۴۰ تا ۵۰ میلیون درآمد دارند یعنی میشود روزی پنج میلیون تومان (البته تعداد ایشان اندک است). هزینههایی که یک جراح دریافت میکند با هزینههایی که یک مداح برای نیمساعت مداحی میگیرد قابل مقایسه نیست.»
مبالغ هنگفت، محدود است
اما رییس کانون مداحان کشور در مصاحبهای با بیان این که ۵۶ هزار و ۴۳۲ مداح مرد شناسایی شده در کشور داریم، به ایلنا گفته بود: در این میان ممکن است تعداد معدودی که شمار آنها از تعداد انگشتان دست نیز تجاوز نمیکند به نوعی دچار خطاهای این چنینی نظیر دریافت مبالغ هنگفت از هیات در قبال نوحهخوانی یا مداحی در مجالس شوند که نباید آن را به کل مداحان تعمیم داد. مصطفی خرسندی درباره انتشار مطلبی در برخی شبکههای اجتماعی مبنی بر دریافت میلیونی برخی مداحان در مراسمهای عزاداری گفته است: «هیچ جایگاهی که بتواند برای مداحی اهل بیت (ع) قیمتی تعیین کند، وجود ندارد. ممکن است برخی از بانیان و متولیان هیاتها به منظور ابراز محبت به اهلبیت(ع) مبالغی را به مداحان پرداخت کنند اما این موضوع شرایط مشخصی ندارد.»
شفافسازی کنید، اتهام نزنند
این که مداحان نیز باید معیشت خود را از راهی بگذرانند، نکتهای است که همه از آن اطلاع دارند ولی گاهی نباید اقداماتی صورت گیرد که کوچکترین ضربه را به دستگاه عزاداری امام حسین(ع) و اسلام ناب محمدی(ص) وارد کند. برخی اقدامات و حرکات شائبههایی را ایجاد میکند که اگر مداحان نیز مانند سایر اقشار مختلف جامعه در فعالیتهایشان روشنگری و شفافسازی کنند، نه تنها انتقاداتی به آنها صورت نخواهد پذیرفت، بلکه دست رد به برخی اتهاماتی که دشمنان اسلام و شیعه به زبان میآورند نیز زده خواهد شد.»