۱۱ سپتامبر نقطهعطفی از تروریسم سلفی – وهابی بود
او ادامه داد: حادثه ۱۱ سپتامبر در آمریکا نقطهعطفی از این نوع تروریسم سلفی – وهابی بود که عکسالعمل سریع به آن و بدون توجه به پیامدهایش بیثباتیهای منطقهای و جهانی را افزایش داده است.
رئیس شورای راهبردی روابط خارجی با اشاره به تشکیل گروههای تروریستی – سلفی در دهه۸۰ میلادی اظهار داشت: ورود نیروهای شوروی به افغانستان در دوره جنگ سرد، فرصتی را برای رقیب غربی فراهم کرد تا با کمک متحدان منطقهای غرب همچون عربستان و صرف هزینههای سنگین، ایدئولوژی افراطی وهابیت را در منطقه شبه قاره ترویج کنند. آمار نشان میدهد که در این مدت حدود هفت هزار مدرسه رسمی و ۲۳ هزار مدرسه غیررسمی در مناطقی از افغانستان و پاکستان به آموزش نوجوانان و جوانان از ۵ تا ۱۷ سال پرداختند که در این آموزهها کشتار غیرمسلمانان و حتی مسلمانان غیرهمکیش همچون شیعیان تشویق میشد.
القاعده کمکهای از کشورهای عرب ثروتمند منطقه دریافت میکرد
خرازی با بیان اینکه با شکست شوروی بخش عمدهای از این نیروهای مذهبی افراطی حاکمیت در کابل را تحت نام طالبان برعهده گیرند و از همهگونه کمک از کشورهای عرب حوزه جنوبی خلیج فارس بهرهمند شدند، تصریح کرد: بخش غیربومی این نیروها به نقاط دیگر از چچن و آسیای مرکزی گرفته تا شمال آفریقا مهاجرت کردند. مغز فکری این جریان القاعده بود که کمکهایی را از کشورهای عرب ثروتمند منطقه دریافت میکرد. تغییر رویه مقابله گروهها و جریانات سلفی از شوروی به سمت غرب، منجر به عملیات بزرگ تروریستی علیه منافع غرب گردید که حوادث مهم و متعددی را از جمله حادثه بزرگ ۱۱سپتامبر را رقم زد.
عکسالعمل تند امریکا در افغانستان و عراق نتوانست گروههای ترورستی را به عقب براند
او افزود: عکسالعمل تند آمریکا به این حادثه به ویژه با دخالت مستقیم و گسترده نظامی در افغانستان و پس از آن تسخیر عراق، هرچند در کوتاهمدت این گروههای تروریستی بنیادگرا را عقب راند، ولی این گروههای سلفی در پیشروی مجدد خود، با خشونتی فراتر از گذشته به فعالیت خود ادامه دادند. حتی گروههای دیگری از دل آنها بیرون آمدند که دولت اسلامی عراق و شامات یا داعش، قدرتمندترین آنها به حساب میآید.
موفقیتهای داعش به گروههای همفکر روحیهای تازه بخشید
رئیس شورای راهبردی روابط خارجی با بیان اینکه موفقیتهای اولیه داعش به گروههای همفکر در مناطق مختلف جغرافیایی جهان روحیهای تازه بخشید، خاطرنشان کرد: موفقیتهای اولیه داعش به تحریک بیشتر گروههایی همچون بوکوحرام در آفریقا، جبههالتحریر در آسیای مرکزی و جنوب روسیه، گروه ابوسیاف در فیلیپین و دهها گروه دیگر انجامید. حملات مستقیم نظامی آمریکا به افغانستان و به ویژه عراق، فضایی بهتری را برای گروههای تروریستی سلفی به وجود آورد که توانستند به جمعآوری نیرو و خشونتهای گسترده دست بزنند.
امریکا و کشورهای عربی اشتباه افغانستان را در سوریه، بحرین و یمن تکرار کردند
خرازی با اشاره به انقلابهای عربی ابراز داشت: بعد از فروپاشی رژیم صدام و گسترش بیثباتی در عراق زمان زیادی طول نکشید که انقلابهای عربی آغاز گردید و با دخالت عربستان در مصر و کودتا ناکام ماند. انقلابهای عربی بهانهای برای دخالت کشورهای منطقه در امور داخلی برخی از کشورها گردید. کشورهای جنوبی خلیج فارس به رهبری عربستان و کشورهای غربی به رهبری آمریکا همان اشتباهی را که در افغانستان مرتکب شدند در سوریه، بحرین و یمن نیز تکرار کردند. همانند جهادیون سلفی که زمانی در مبارزه علیه شوروری همراه غرب و آمریکا بودند و حادثه ۱۱سپتامبر را آفریدند.
او با بیان اینکه در حمله آمریکا به عراق نیز نیروهای افراطی که در غرب عراق توسط آمریکا آموزش دیده بودند نقش اساسی در بحران سوریه پیدا کردند، عنوان کرد: آنها به سرعت توسط غرب و کشورهای حوزه جنوبی خلیج فارس و با استفاده از مرزهای شمالی و جنوبی بحران سوریه را به جنگی مسلحانه تبدیل کردند و به چیزی کمتر از اسقاط نظام رضایت ندادند. با کمکهای مالی و نظامی گسترده این کشورها گروههای تروریستی مختلفی به وجود آمد که هرکدام منطقهای از سوریه را در اختیار خود گرفتند. امروزه همین نیروهای چند ملیتی که دستپرورده برخی از کشورهای منطقه هستند، به عملیات تروریستی در اروپا و غرب و سایر کشورها دست میزنند.
گروههای تروریستی ابزار برخی از کشورهای منطقه برای پیشبرد اهدافشان هستند
رئیس شورای راهبردی روابط خارجی با تاکید بر اینکه متاسفانه بعضی از کشورهای منطقه خاورمیانه از این گروههای تروریستی به عنوان ابزاری برای پیشبرد اهداف خود در منطقه بهره میگیرند، بیان کرد: غرب با دخالتهای نظامی خود چه در عراق و چه در سوریه و لیبی فضاهای گستردهای را برای فعالیت گروههای تروریستی به وجود آورده است. هرچند گروه داعش اخیراً با شکستهای پی در پی مواجه شده است، ولی علیرغم از دست دادن زمین، به آموزش، تجهیز و تحریک هواداران خود در کشورهای دیگر برای انجام عملیات تروریستی، ادامه میدهد.
تولید فکری برخی از کشورهای منطقه داعش و بوکوحرام است
خرازی یادآور شد: دخالت قدرتهای منطقهای و فرامنطقهای برای تغییر نظامها در منطقه، نه تنها فرصت تغییرات سیاسی مناسب را از مردم منطقه گرفت، بلکه در بعضی از کشورها همچون سوریه، لیبی، عراق و یمن چنان بیثباتی، ناامنی، آوارگی گسترده و فقر و گرسنگی را به وجود آورد که بعید است چشمانداز امیدوارکنندهای در کوتاهمدت و حتی میان مدت برای این کشورها متصور باشد.
او اضافه کرد: واقعیت این است که ساختارهای سیاسی در بعضی کشورهای عرب جنوب خلیج فارس به نحوی است که از تولیدات فکری آنها چیزی جز گروههایی همچون داعش، القاعده، بوکوحرام و مشابه آن بیرون نخواهد آمد.
گروههای تروریستی محصول افراطگرایی مذهبی همچون وهابیگری است
رئیس شورای راهبردی روابط خارجی با بیان اینکه این گروهها محصول افراطگرایی مذهبی همچون وهابیگری و نوعی از حاکمیت قبیلهای است، گفت: تزریق این تفکرات توسط علمای تندرو سلفی در مساجد و پشتیبانی مالی از جوانانی که به جز گروه مذهبی خود، بقیه پیروان مذاهب و ادیان را کافر میدانند و باید گردن زده شوند، دورنمای امیدبخشی از پایان این خشونتها ارائه نمیدهد. این روند حتی با آوردن طلبههایی از کشورهای مسلمان و غیرمسلمان به مدینه و تعلیم آنها در دانشگاه آن شهر مقدس و اعزام مجدد طلبهها به کشورهای خود برای ترویج وهابیت هنوز ادامه دارد و یکی از دلایل ترویج افراطگرایی در دیگر کشورها حضور همین افراد و تبلیغات آنها در مساجد است.
منافع کشورهای غربی موجب بسته شدن چشمهایشان بر نقش اعراب در توسعه تروریسم شده است
خرازی با بیان اینکه منافع کشورهای غربی در منطقه، باعث شده که بسیاری از کشورهای غربی به ویژه ایالات متحده آمریکا چشم خود را بر روی نقش کشورهای عرب خلیج فارس در توسعه تروریسم تکفیری ببندد، اظهار داشت: منافع چندصد میلیارد دلاری که آنها از این منطقه دارند به ایشان اجازه نمیدهد که به ساختارهای سیاسی مولد و مسبب این بیثباتیها توجه کنند. این در حالی است که واقعاً اگر بخواهیم به درستی علل و عوامل فعالیتهای تروریستی که حتی کشورهای اروپایی را نیز در برگرفته، بررسی کنیم ریشه آن را در ترویج افراطگرایی مذهبی توسط این کشورها خواهیم یافت.
عملیات تروریستی این سالها ارتباطی با دین اسلام ندارد
او با تاکید بر اینکه عملیات تروریستی این سالها که با نام اسلام نیز صورت میگیرد، هیچ ارتباطی با دین مبین اسلام ندارد، تصریح کرد: جا دارد در اینجا اشاره به بخشی از سخنان نخستوزیر بریتانیا پس از عملیات تروریستی منچستر و لندن بکنم. وی میگوید آنچه که گروههای تروریستی به آن اعتقاد دارند هیچ شباهتی به عقاید مسلمانان در سراسر دنیا ندارد و مانند سایر سازمانهای تروریستی، آنها موجب مرگ هزارها نفر از شهروندان مسلمان نیز شدهاند. این ایدئولوژی نفرتانگیز، هیچ ربطی به خود اسلام ندارد و توسط اکثریت پرقدرت مسلمانان در انگلستان و سراسر دنیا رد شده است. اسلام دین صلح است.
رئیس شورای راهبردی روابط خارجی اضافه کرد: آیا آن امام جماعت یا امام جماعتهایی که در عربستان توسط دولت گماشته میشوند و حقوق دریافت میکنند با تکفیر دیگران و حکم قتل پیروان دیگر مذاهب و ادیان الهی، فرهنگ دینیشان فرهنگ اسلامی است؟ آنچه که ما امروز از ایشان شاهد آن هستیم ارتباطی با اسلام ندارد و در واقع ریشه در ساختارهای سیاسی این کشورها دارد.
بدون توجه به ریشه بحرانها بیثباتی در منطقه و جهان متوقف نخواهد شد
خرازی با بیان اینکه منطقه خاورمیانه چندین سال است که با پیچیدهترین و سختترین بحرانهای ژئوپلیتیکی به خاطر دخالتهای بیمورد و تندروی یک مذهب خاص مواجه گشته است، خاطرنشان کرد: بدون توجه به ریشه این بحرانها بیثباتی در منطقه و جهان متوقف نخواهد شد و احتمالاً کشورهای دیگری را هم در برمیگیرد. در ماههای اخیر با کوچ داعش به افغانستان بخشی از ناآرامیها را به شمال شبه قاره هند منتقل کردهاند که ممکن است به کشورهای حوزه پیرامونی افغانستان و حتی شرق آسیا نیز کشیده شود. برای رسیدن به یک راه حل منطقی به همکاری جمعی و بدون لحاظ کردن منافع یک کشور خاص نیاز است.
مداخله نظامی برای ساقط کردن نظامها راهحل مناسبی نیست
او با ارائه راهحلهایی ابراز داشت: در هر حوزه جغرافیایی یا منطقه جغرافیایی مسایل و تنشهای بین کشورهای آن منطقه باید بدون دخالت قدرتهای فرامنطقهای و توسط کشورهای همان منطقه حل و فصل گردد. سازمان ملل میتواند به این پروسه کمک کند. مداخله نظامی برای ساقط کردن نظامها حتی اگر نظامهای غیردموکراتیک باشد راهحل مناسبی نخواهد بود، همچنان که امروزه در یمن، لیبی، عراق افغانستان و سوریه شاهد نتایج آن هستیم.
رویارویی با معضلات امنیتی هر منطقه روش خاص خود را میطلبد
رئیس شورای راهبردی روابط خارجی اضافه کرد: نمیتوان تجربه موفق در یک منطقه را با زور در دیگر مناطق به اجرا درآورد، زیرا کشورها با یکدیگر از منظرهای گوناگون به ویژه وجوه فرهنگی متفاوت هستند. میتوان گفت هر منطقه جهان منحصربفرد است و با مشکلات به خصوصی روبهروست، به گونهای که رویارویی با معضلات امنیتی آن منطقه روش خاص خود را میطلبد.
خاورمیانه با مشکلات جدی از نظر اقتصادی و ساختارهای سیاسی روبهروست
خرازی با بیان اینکه خاورمیانه با مشکلات جدی به ویژه از نقطه نظر اقتصادی و ساختارهای سیاسی روبهروست، عنوان کرد: فائق آمدن بر این مشکلات سخت خواهد بود مگر اینکه با مشارکت جمعی و گفتوگوهای چند جانبه برای آن راهحلی یافت. همانطوری که اشاره شد باید با رویکردی جدید نسبت به مقوله امنیت خاورمیانه پرداخت تا به یک نظام منطقهای فراگیر دست یافت.
امنیت خاورمیانه بدون خاتمه یافتن بحران فلسطین قابل حل نیست
او با بیان اینکه امنیت منطقه خاورمیانه بدون خاتمه یافتن بحران فلسطین قابل حل نیست، یادآور شد: باید راهی برای احقاق حقوق مردم فلسطین که از سال ۱۹۴۸ میلادی تاکنون تحت فشارهای طاقتفرسای اسرائیل قرار دارند پیدا کرد. راهحل درست مراجعه به آرای عمومی و تشکیل یک دولت دموکراتیک متشکل از مسلمانان، مسیحیان و یهودیان بومی این سرزمین است.
رهیافت «حاصل جمع برابر» در مسائل امنیتی باید در منطقه برقرار شود
رئیس شورای راهبردی روابط خارجی با تاکید بر اینکه خاورمیانه از تفکر با «حاصل جمع صفر» در رابطه با مسائل امنیتی رنج میبرد، بیان کرد: در این رویکرد، وقتی یک طرف منافعی را به دست میآورد، طرف دیگر لزوماً منافعی را از دست میدهد. در مسائل امنیتی باید رهیافت «حاصل جمع برابر» در منطقه برقرار شود. اگرچه ممکن است همه دستاوردها در هر موضوعی همیشه برابر نباشند ولی باید همه دستاوردی مناسب در زمینه امنیت کسب کنند و این از طریق پذیرش نظم امنیت منطقهای میسر است.
خرازی اضافه کرد: ترغیب یا تهدید بعضی از کشورهای منطقه، برای به خطر انداختن امنیت کشور یا کشورهای دیگر، شبیه آنچه که ما اخیراً با سفر آقای ترامپ به منطقه و تهدیدات سعودی شاهد آن بودهایم، تنها به بیثباتی بیشتر میانجامد و خطرات بیشتری را برای منطقه به وجود میآورد.
ایران به دنبال راه حل سیاسی برای عراق، سوریه، یمن، افغانستان و بحرین است
او با بیان اینکه لازم است به دنبال راهحلهای سیاسی در منطقه باشیم تا به امنیت جهانی و ریشه کن شدن تروریسم کمک کنیم، گفت: بحرانهای عراق، سوریه، یمن، افغانستان، لیبی و بحرین راهحل سیاسی دارد و باید کمک کرد که مردم این کشورها خود از طریق دموکراسی به راهحل درست برسند. کشور من ایران به دنبال یک راه حل سیاسی در این کشورهاست.
آمریکا، سعودی را به مزدوری در خاورمیانه تبدیل کرده است
رئیس شورای راهبردی روابط خارجی با اشاره به رویکرد دولت ترامپ در خاورمیانه اظهار داشت: دولت جدید آمریکا با اخاذی از بعضی کشورهای جنوبی خلیج فارس اجازه میدهد آنها به اعمال خود در جهت بیثباتی در منطقه و دخالت در کشورهای بحران زده با ارسال پول و اسلحه ادامه دهند. در واقع آمریکا، کشور سعودی را به مزدوری در خاورمیانه تبدیل میکند که برای ایجاد بیثباتی دست بازتری پیدا میکند و این امر به گسترش تروریسم کمک میکند.
روی خون هزاران نفر از مردم رقص شمشیر گرفته میشود
خرازی اضافه کرد: شما به خوبی میدانید که ۱۵ نفر از هواپیماربایان یازده سپتامبر از اتباع سعودی بودند و کنگره آمریکا در گزارش محرمانه ۲۸ صفحهای خود بر این ادعا مهر تائید زد ولی تعجب انگیز است که چرا دولتمردان آمریکا منافع و امنیت ملی خود را فدای مسائل مادی میکنند. اگر این روند و تفکر ادامه داشته باشد ما چگونه میتوانیم بر این تروریسم بیرحم غلبه کنیم و چگونه کشورهای فرومانده در منطقه به ثبات خواهند رسید. در واقع، خون هزاران نفر از مردم منطقه در سوریه، عراق، افغانستان، یمن و بحرین با حمایت عربستان بر زمین ریخته میشود و بر روی آن با رقصهای شمشیر و میهمانیهای تشریفاتی رهبران آمریکا و منطقه جشن گرفته میشود.
عربستان میلیاردها دلار هزینه ترویج ایرانهراسی میکند
او تاکید کرد: برخلاف عربستان سعودی که میلیاردها دلار به صورت بیحساب هزینه ترویج ایرانهراسی میکند تا اذهان را از صادرات جهانی خود یعنی وهابیت و ایدئولوژی افراطی القاعده، داعش، بوکوحرام و هر گروه تروریستی ویران گردید از شهرهای اروپایی گرفته تا مسکو و تهران و بغداد منحرف سازد.
برخی کشورهای منطقه آماده گفتوگو درباره سوریه نیستند
رئیس شورای راهبردی روابط خارجی با بیان اینکه ایران به طور جدی از قربانیان افراطگری به ویژه در عراق و سوریه حمایت میکند و با تروریسم میجنگد، تصریح کرد: کشور من در رابطه با این بحرانها به ویژه در مورد سوریه پیشنهادهایی ارائه کرده است ولی متاسفانه بعضی از کشورهای منطقه به هیچ وجهی آماده گفتوگو و ایجاد آرامش در منطقه را ندارند.