پنج توصیه اوباما به ترامپ برای حفظ برجام

 او می نویسد:«در حالی که هنوز آثار و پیامدهای این موضوع روشن نیستند نگرانی هایی وجود دارند اگر الزاما نخواهیم بگوییم که این فقدان امری فاجعه بار برای سیاست خارجی ایران خواهد بود». 

وی در ادامه اشاره می کند که نامزدهای کابینه ترامپ طبف وسیعی از نظرات را درباره ایران دارند. و می نویسد:«جیمز متیس نامزد وزارت دفاع علیرغم نگرانی از حضور ایران در خلیج فارس و تهدید متوجه از جانب نیروهای آن کشور برای نیروهای امریکایی می گوید که اجرای برجام بهتر از لغو آن است. رکس تیلرسون نامزد وزارت خارجه امریکا دست خود را کاملا رو نکرد و گفت که باید موضوع ایران و برجام را مورد بررسی تازه ای قرار داد. او گفت که اولویت دولت ترامپ نابودی داعش و تروریسم در منطقه است. این می تواند پیامی باز و اشکار باشد و نشان دهد که احتمال تغییر رویه ترامپ بر خلاف شعارهایش به سوی همکاری تاکتیکی با ایران و روسیه بر سر مبارزه علیه تروریسم در سوریه بوجود خواهد آمد». 

اما اشاره می کند که هنوز واقعا مشخص نیست که در ذهن شخص ترامپ درباره ایران چه می گذرد. نویسنده این مقاله اشاره می کند که ایران بازار خوبی برای کالاهای امریکایی است و به معامله اخیر با بوئینگ اشاره می کند و معتقد است که معاملات این چنینی می توانند به نفع اشتغال زایی در امریکا تمام شوند. با این حال، او اشاره می کند که قطعا توافق هسته ای مورد نگرانی دولت ترامپ خواهد بود. 

مدیر سابق تیم مشاوران امنیتی اوباما اشاره می کند که در ایران این بحث مطرح است که امریکا قابل اعتماد نیست. او اشاره می کند که این پرسش در محافل داخلی ایران مطرح است که ایا فوت ایت الله هاشمی به تضعیف بیش تر اصلاح طلبان و میانه روها در صحنه سیاسی ایران می انجامد؟ او می افزاید:«بهترین تحلیلگران سیاسی در امریکا معتقدند که تاثیر این موضوع خیلی زیاد نیست با این حال، نمی توان کتمان کرد که ایت الله هاشمی یک نماد تاریخی بود. رابین رایت در نیویورکر اشاره کرده است که ایت الله هاشمی حاضر به گشایش روابط با امریکا بود چرا که استراتژی کلانی داشت و به دنبال بهبود وضعیت اقتصاد ایران بود. کریم سجادپور پژوهشگر در بنیاد کارنگی اشاره می کند که فقدان ایت الله هاشمی ضایعه ای بزرگ برای روحانی و ظریف است. سوزان مالونی از بروکینگز می گوید که ایران یک سیاستمدار عملگرا را از دست داد». 

خانم لیپسن در پایان این مقاله نتیجه گیری می کند که نامحتمل است که دولت ترامپ در همان ماه های اول اقدام جسورانه ای علیه ایران انجام دهد و به احتمال زیاد تلاش می کند تا ایران را از اقدامات منطقه ای اش و مداخله در امور کشورهای عربی به زعم این نویسنده دور کند. 

در مقاله ای دیگر «آریان طباطبایی» پژوهشگر مطالعات امنیتی در دانشگاه جورج تاون در مطلبی در بولتن بین المللی انرژی اتمی با انتشار مقاله ای اشاره می کند که خوشبختانه لغو توافق هسته ای ناممکن به نظر می رسد و بسیاری از منتقدان کنونی ترامپ که از مقام های پیشین بوده اند او را تشویق به ادامه پایبندی به برجام کرده اند. او به اظهارات باب کورکر رییس کمیته روابط خارجی سنا اشاره می کند که زمانی مخالف برجام بود و اخیرا نسبت به خروج امریکا از آن هشدار داده بود. 

او می گوید اگرچه هنوز سیاست ترامپ به طور کامل آشکار نشده است اما می توان امیدوار بود که او به توصیه های جمهوریخواهانی چون کورکر گوش دهد.

با این حال، او اشاره می کند که عدم خروج یکطرفه برای تضمین تداوم برجام کافی نیست. او اشاره می کند که هنوز هم برجام بهترین راه برای جلوگیری از دستیابی ایران به تسلیحات هسته ای است.

طباطبایی در ادامه چندین توصیه به ترامپ برای کمک به حفظ برجام دارد: 

نخست آن که امریکا از اقداماتی که نشان دهند ناقض برجام هستند دوری نماید و این اطمینان را ایجاد کند که کنگره قانونی را ناقض مفاد برجام تصویب نمی کند. 

دوم آن که ترامپ باید موضع صریح امریکا در قبال برجام را بگوید و اشاره کند که امریکا در کنار متحدانش با قدرت در برابر هرگونه تخلف احتمالی ایران از مفاد برجام خواهند ایستاد. این

 موضوع می تواند نشان دهد که امریکا مذاکره کننده و شریکی قابل اعتماد خواهد بود. 

سوم آن که ترامپ می تواند کانال های گفت و گو با تهران را باز نگه دارد این موضوع می تواند به جلوگیری از گسترش بحران و محاسبات نادرست کمک کند. رکس تیلرسون وزیر امور خارجه انتخابی ترامپ که پیش تر مدیرعامل شرکت اکسون موبیل بود می تواند گزینه ای  خوب برای این مقام باشد و راه جان کری را ادامه دهد و کانال ها برای مذاکره با ایران را باز نگه دارد. 

نکته چهارم  آن که ترامپ از مجموعه ای مشاوران در باره مسائل ایران بهره می برد که در بین خود تضاد نظری دارند از تیلرسون تا متیس و فلین هیچ یک اتحاد نظری درباره ایران ندارند. فلین ایدئولوژیک تر است و متیس واقع گراتر. در نتیجه باید اتحاد نظری در میان تیم مشاوران او ایجاد شود. 

و نکته پایانی و پنجم آن که امریکا باید به همکاری با شرکای اروپایی بر سر مسائلی فراتر از موضوع هسته ای ادامه دهد به خصوص موضوعاتی چون حقوق بشر و امنیت منطقه ای. این موضوعات برای ارزش ها و منافع امریکایی اهمیت دارند. امریکا می تواند از طریق اتحادیه اروپا باب گفت و گو با ایران را باز نگه دارد. 

فارغ از دو مطلب امیدوارکننده و توصیه ای قبلی «گلف نیوز» با انتشار مقاله ای تحلیلی خوش بینی زیادی نسبت به چشم انداز بهبود روابط ایران و امریکا ندارد. «ماه هایی طوفانی و پر سر و صدا برای روابط ایران و امریکا در پیش است» عنوان مطلب تحلیلی گلف نیوز است که در آن اشار می کند وضعیت روابط میان ایران و امریکا به احتمال زیاد با تنش بیش تر مواجه خواهد شد. اشاره می کند که تیلرسون به اشتباه گفته بود که توافق هسته ای ایران را از ساخت بمب منع کرده اما اجازه می دهد تا ایران خود بمب هسته ای راخریداری کند او بعدا این بیانات را اصلاح کرد اما از دید گلف نیوز واقعیت آن است که این اظهارات نشان دهنده عدم درک از یک توافق مهم بین المللی است و این موضوع نگران کننده است. 

این نشریه اشاره می کند که شش ماه اینده خطرناک ترین و نامطمئن ترین زمان برای روابط ایران و امریکاست. اشاره می کند در ایران فصل انتخابات است و روشن است که پیشرفت اقتصادی و میزان آن و توافق هسته ای و دستاوردهای آن که وعده های روحانی بوده اند مسائل اصلی مطرح در رقابت ها خواهند بود. در امریکا نیز بحث اصلی نه بر سر توافق هسته ای که بر سر اعمال تحریم های جدید علیه ایران است. این موضوع از دید گلف نیوز می تواند به نفع مخالفان تندروی روحانی تمام شود آنان خواهند گفت که تلاش او برای پایان دادن به انزوای  بین المللی ایران از ابتدا اشتباه بوده است. 

نتیجه این رویداد خطرناک است و تندروها در هر دو طرف می توانند کنترل مباحث را در دست گیرند. اشاره می کند فراتر از تیلرسون که موضعی ملایم دارد فلین مشاور امنیت ملی ترامپ بسیار ایدئولوژیک علیه ایران سخن می گوید. متیس نیز گرچه مخالف پاره کردن یکجانبه برجام است نسبت به آن بدبین است در نتیجه اطراف ترامپ را افرادی مخالف برجام پر کرده اند. 

این نشریه اشاره می کند که واشنگتن اغلب فراموش می کند که این موضوع را مدنظر قرار دهد که آیا ایران مایل به صحبت با امریکا هست یا خیر. این نشریه می نویسد:« استدلال اصلی تندروها در ایران در برابر روحانی این است که او بیش از اندازه به منافع اقتصادی حاصل از برجام فکر کرده و به دنبال سازش با غرب بوده است».  

گلف نیوز اشاره می کند که نکته اصلی این است که رییس جمهوری در ایران قدرت اختیارات محدودتری در مقایسه با سایر نهادهای انقلابی دارد. این نشریه اشاره می کند نکته دیگر آن است که توافق هسته ای هنوز هم در کشورهای عربی چندان محبوب نیست و رفتار ایران در منطقه تغییری نکرده است. پیش بینی می کند که به احتمال زیاد شاید بازگشت ایدئولوگ هایی در تهران و اشنگتن را شاهد باشیم  که دو کشورها را به سوی رویارویی و تقابل سوق خواهند داد.