روزنامه «وال استریت ژورنال«»با انتشار گزاشی اشاره می‌کند که دستور تازه روحانی به وزیر امور خارجه و سازمان انرژی اتمی ایران واکنشی به تمدید تحریم‌های ده ساله علیه ایران از سوی نمایندگان کنگره امریکا است.
به گزارش
خبرداغ به نقل از آفتاب، این روزنامه می‌نویسد: «روحانی دستور داد که سیستم پیشران‌های هسته‌ای در
عرصه زیردریایی‌های ایران توسعه یابند. او همچنین، خواستار بررسی‌ای درباره
تولید سوخت مورد‌نیاز پیشران‌های هسته‌ای شد. او در دستوری جداگانه از
ظریف خواست تا گزارش پشرفت سه ماهه‌ای را در دو مرحله تنظیم کرده و ارائه
کند. کاخ سفید گفته است که این دستور ناقض مفاد برجام حاصل شده میان ایران و
قدرت‌های جهانی نیست.»
این
روزنامه اما اشاره می‌کند که به نظر می‌رسد دستور اخیر روحانی نشانه‌ای از
فشار بیشتر بر رییس‌جمهوری ایران پس از پیروزی ترامپ در انتخابات امریکا
بوده است. این روزنامه می‌نویسد: «مشخص نیست که آیا این حرکت روحانی
موضع‌گیری سیاسی برای آرام کردن نارضایتی داخلی درباره تحریم‌ها است و یا
آن‌که ایران واقعا خواستار توسعه پیشران‌های هسته‌ای است و برنامه‌ریزی ای
در این‌باره دارد. خبرگزاری‌های داخلی ایران مشخص نکرده‌اند که برای این
منظور ایران چه میزان غنی‌سازی اورانیوم انجام خواهد داد. چیزی درباره
جزئیات فنی آن گفته نشده است. واقعیت اما آن است که بسیاری از پیشران‌های
هسته‌ای در جهان با سوخت اورانیوم غنی شده بالای ۹۰ درصد فعالیت می‌کنند.
با این حال، برخی از نیروهای دریایی بزرگ جهان از جمله فرانسه از اورانیوم
غنی شده کمتر از ۱۰ درصد برای این نوع پیشران‌ها استفاده کرده‌اند. با این
حال، واقعیت آن است که هرگونه استفاده از اورانیوم غنی‌شده بالای ۳.۶۷ درصد
به نوعی نقض برجام محسوب میشود. این اولین باری نیست که ایران به فکر
ساخت پیشران هسته‌ای افتاده است. در سال ۲۰۱۲ میلادی نیز گفته شده بود که
ایران تلاش برای ساخت زیردریایی هسته‌ای را آغاز کرده بود. در آن زمان مشخص
نشد که چه بر سر آن برنامه آمد. یکی از تحلیلگران موسسه میدل بری در این
باره می‌گوید که ایجاد پیشران هسته‌ای از سوی ایران از نظر نظری مطرح شده
است اما به دلیل اندازه و نیاز به سوخت‌گیری‌های مکرر عظیم و نیاز به
راکتورهای پیشرفته از نظر مالی برای ایران، راه‌اندازی پیشران هسته‌ای غیر
عملی است. او می‌گوید: «از نظر عملی اجرای این برنامه دور از امکان است با
این حال، اگر کسی مقدار زیادی پول نفت داشته باشد و واقعا بخواهد آن را
صرف این پروژه کند اجرایش امکان‌پذیر است.»
وال
استریت ژورنال اشاره می‌کند که تنش‌های فزاینده در روابط ایران و امریکا
پس از پیروزی ترامپ ایجاد شده است چرا که به نظر می‌رسد او خواستار احیای
دوباره سیاست منزوی‌کردن ایران است که در یک دهه گذشه از دستور کار امریکا
تا حد زیادی خارج شده بود.
خبرزاری
«رویترز» نیز با انتشار گزارشی اشاره کرده است که کارشناسان هسته‌ای
می‌گویند اگر اقدام حسن روحانی رییس‌جمهوری ایران انجام شود آن کشور
احتمالا به اورانیوم غنی‌شده با خلوص بالاتر از سطح تعیین شده در مفاد
برجام نیاز خواهد داشت و این موضوع می‌تواند بار دیگر نگرانی را در غرب
افزایش دهد.
این
خبرگزاری در ادامه اشاره می‌کند که اظهارات اخیر روحانی می‌تواند سبب
افزایش تنش میان تهران با واشنگتن شود به خصوص پس از آن‌که ترامپ
رییس‌جمهوری جدید امریکا اعلام کرده بود که خواستار لغو توافق هسته‌ای است.
این خبرگزاری اشاره می‌کند که ایران با عدم افزایش غنی‌سازی اورانیوم در
سطح بالاتر از ۳.۶۷ درصد تا ۱۵ سال موافقت کرده است در نتیجه از نظر عملی
بعید است در صورت التزام به مفاد برجام بتواند سوخت کافی برای راه‌اندزای
پیشران‌های هسته‌ای داشته باشد.
مارک
هیبز کارشناس مسائل هسته‌ای در بنیاد کارنگی می‌گوید که براساس تحربه
بین‌المللی ایران از مرحله راه‌اندازی پیشران هسته‌ای دور است و در صورت
عزم جدی در این زمینه مجبور است سطح غنی‌سازی اورانیوم خود را افزایش دهد.
او اشاره می‌کند که کشورهای با نیروی دریایی پیشرفته‌تر و برنامه‌های
هسته‌ای گسترده‌تر برای راه‌اندازی چنین پروژه عظیمی دست‌کم اورانیوم
غنی‌شده با خلوص ۲۰ درصد را دارند.
خبرگزاری
رویترز به نقل از یک مقام ناشناس وزارت خارجه روسیه اشاره می‌کند که
روحانی تنها دستور بررسی این طرح را داده است و در عمل ایران قصد افزایش
غنی‌سازی اورانیوم خود را ندارد در نتیجه این اظهارات نقض برجام نیست.
«ادوین لایمن کارشناس هسته‌ای در واشنگتن هم معتقد است که توسعه یک راکتور
مناسب برای دستیابی به اورانیوم به درجه غنی‌سازی‌ای که مورد‌نیاز
راه‌اندازی پیشران هسته‌ای است، دست‌کم یک دهه وقت می‌برد.
