به گزارش
خبرداغ به نقل از آفتاب،قرارداد
ايران با گروه صنايع سنگين هيونداي كره براي ساخت ١٠ فروند كشتي، در حالي
چندي پيش به امضا رسيد كه سازندگان داخلي آن را ناديده‌گرفتن توان داخلي
مي‌دانند. اين گفته از سوي آنها زماني مطرح شده است كه مشاور مديرعامل
كشتي‌راني تأكيد كرده سازندگان داخلي درحال‌حاضر توان ساخت كشتي با
تكنولوژي‌هاي روز را ندارند. همچنین اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس‌جمهور
گفته است "این قرارداد برای سال ۲۰۰۸ است و موضوع جدیدی نیست.
معاون اول رئیس‌جمهور که از قضا در دوازدهمین گردهمایی مدیران قرارگاه
خاتم‌الانبیاء (ص) هم سخنرانی می‌کرد، با اشاره به انتقادات فرمانده
قرارگاه خاتم‌الانبیاء (ص) راجع به انعقاد قرارداد خرید کشتی از کره جنوبی
اظهار کرد: در زمان انعقاد قرارداد(سال 2008) بیش از ۲۵ درصد مبلغ قرارداد
به طرف کره‌ای پرداخت شد اما در مراحل بعدی به دلیل تحمل تحریم‌ها امکان
انتقال پول فراهم نشد. طرف کره‌ای پس از دریافت ۲۵ درصد اولیه، کار
کشتی‌سازی را آغاز کرده بود اما به دلیل عدم پرداخت پول از سمت ایران کار
خود را متوقف و از ایران در دادگاهی شکایت کرد.
جهانگیری
با اشاره به فراهم شدن امکان نقل و انتقالات مالی پس از برجام، گفت: بعد
از برجام در جریان مذاکراتی که با کره‌ای‌ها انجام شد قرار شد که قرارداد
قبلی با ۲۵ درصد کمتر از سمت آنها اجرایی شود.
همچنین روزنامه شرق نوشته است که پیش از این نیز مشاور مديرعامل كشتي‌رانيعلي‌اكبر
غنجي، به ضرس‌قاطع گفته بود كه دلالي و واسطه‌گري خريد لوازم و
ماشين‌آلات، پشت اين فرافكني‌هاست. او به بدعهدي سازندگان داخلي اشاره كرده
و گفته بود شركت‌هاي داخلي، مونتاژكارند و ما خود بدون واسطه مي‌خواهيم
سفارش ساخت كشتي بدهيم و پول‌هايي را كه در زمان تحريم در كره فريز شده بود
زنده كنيم.
گفتنی
است که اخیراً حالا فرمانده قرارگاه سازندگي خاتم‌الانبيا گفته بود:
«بی‌‌اعتنایی به توان داخلی از سوي كشتي‌راني ايران، خیانت است». سرتیپ
پاسدار عبادالله عبدالهی در نشست خبري خود به اين قرارداد واكنش نشان داده و
گفته: «رئیس‌جمهور باید قرارداد ساخت ۱۰ فروند کشتی با کشور کره‌جنوبی را
لغو کند و اگر این کار صورت نگیرد، دیگر نمی‌توان به شعارها و حرف‌ها
اعتماد کرد». او در سخنان گلايه‌آميز خود از كشتي‌راني ايران، به ارائه
پيشنهادي پرداخته و گفته است: «ما حاضریم با ایجاد کنسرسیومی از شرکت‌های
داخلی چون صدرا و ایزائیکو و ...به‌صورت EPCF با ٨٥ درصد فاینانس و ١٥ درصد
سهم آقایان، این قرارداد را برای ساخت ١٠ فروند کشتی در داخل کشور اجرا
کنیم».
چنين
حرفي را پيش‌تر مديرعامل مجتمع کشتی‌سازی و صنایع فراساحل ایران
(ایزائیکو) هم بيان كرده بود. او در ارائه پيشنهادي در نشست خبري خود گفته
بود اين مجتمع حاضر است به کشتی‌رانی‌های داخلی هر تعهدی را بدهد تا سفارش
ساخت کشتی را با همان شرایطی که به خارجی‌ها می‌دهند به ما بدهند.
اين
گفته فرمانده خاتم‌الانبيا درحالي مطرح مي‌شود كه مشاور مديرعامل
كشتي‌راني ايران در گفت‌وگويي كه پس از انعقاد قرارداد با هيونداي كره
داشت، به جزئيات اين قرارداد پرداخته و گفته بود: «در سال ٢٠٠٨، قراردادي
با كره براي ساخت ١٧ كشتي منعقد شد و مبلغي در حدود ٢٢٧ميليون دلار پول هم
به دو كارخانه STP و HHI، پرداخت شده بود كه در زمان تحريم اين پول‌ها در
كره فريز و كشتي‌ها نيز ساخته نشدند.» همان نکته‌ای که معاون اول
رئیس‌جمهور نیز بر آن تاکید کرده است.
به
گفته او، بعد از برجام، يكي از مهم‌ترين اقدامات كشتي‌راني جمهوري اسلامي
ايران، پيگيري پول فريزشده در كره و اقامه دعوا عليه اين كشور يا طلب
كشتي‌هاي سفارش‌داده‌شده از اين كشور بود، اما كره‌اي‌ها هم در مقابل
ادعايي داشتند كه تحريم به دليل مشكل كمپاني‌هاي سازنده كشتي كره‌اي نبوده
و آنها هم به دليل خريد مواد اوليه براي ساخت كشتي و كاربردنداشتن آن،
دچار ضرر و زيان شده‌اند و اگر عليه آنها اقامه دعوا كنيم، اين احتمال وجود
دارد كه ايران مجبور به پرداخت خسارت به كره هم بشود.
مديرعامل
كشتي‌راني درياي خزر با بيان اينكه مسئله دوم، نوع قرارداد ساخت كشتي در
سال ٢٠٠٨ بين ايران و كره بود، ادامه مي‌دهد: تيپ كشتي‌هايي كه در آن زمان
به كره سفارش داده بوديم، اكنون ديگر به درد صنعت حمل‌ونقل ايران نمي‌خورد.
بنابراين تصميم گرفتيم در شرايطي كه كشتي‌راني ايران از بازار بين‌المللي
عقب مانده، با اين كشور وارد گفتمان شويم. در نتيجه به اين سو رفتيم تا در
تعامل با كره، پولي كه در اين كشور بلوكه شده بود را زنده كنيم و در كنار
آن، ديگر پولي به اين كشور پرداخت نكنيم. به‌همين‌دليل ساخت چهار كشتي
كانتينري بزرگ و شش تانكر را به اين كشور سفارش داديم.
غنجي
در تشريح جزئيات اين قرارداد مي‌گويد: از ٢٢٧ميليون دلاري كه در اين كشور
فريز شده بود، بخشي در اختيار شركت STP قرار گرفته بود و حدود ١٥٤ ميليون
دلار هم در اختيار شركت HHI بود كه درحال‌حاضر رقم ١٥٤ميليون دلار به‌عنوان
رقم اوليه ساخت كشتي در اختيار شركت HHI قرار گرفته و ساير پول‌ها هم قرار
است از سوی فاينانسورهاي بين‌المللي كه اگزيم‌بانك كره و يك كنسرسيوم ديگر
است، پرداخت شود. از طرفي بانك ملت هم به‌عنوان ناظر حضور دارد كه اگر
ضمانت‌نامه خاصي نياز است، بتوانيم ضمانت‌نامه بانك ايراني را هم قبول
كنيم.
مشاور
مديرعامل كشتي‌راني ايران تأكيد مي‌كند: «درحال‌حاضر هيچ پولي براي ساخت
اين كشتي‌ها در اختيار اين كشتي‌ساز قرار نگرفته است. پول سوخته زنده‌شده و
علاوه‌بر‌آن، كره‌اي‌ها از شكايت خود عليه ايران به خاطر خسارت ناشي از
توقف اين پروژه كه به‌زعم آنها ناشي از فضاي سياسي ايران بوده، گذشته‌اند».
خودمان را گول نزنیم/ ماجرای خودرو را تکرار نکنیم
همچنین
سایت عصرایران در همین‌باره نوشت: اینک با قرارداد جدیدی که بسته شده
است، نه تنها پول سوخت شده ایران احیا شده، بلکه باقی هزینه‌های ساخت نیز
توسط طرف‌های خارجی فاینانس می شود. بدین ترتیب ایران، کشتی‌ها را بدون
پرداخت وجه نقدی زائد بر همان پیش‌پرداخت به کشتی سازهای کره‌ای تحویل
می‌گیرد و سپس باقی‌مانده وجه را با بانک‌ها به تدریج تسویه حساب می‌کند.
در
چنین شرایطی، موجی علیه این قرارداد در کشور و از سوی یک جریان خاص آغاز
شده است که چرا سفارش ساخت کشتی‌ها را به کشتی سازان داخلی نداده‌اید؟
در
بدایت بحث، اگر واقعاً کشتی‌سازان ایران می‌توانند بر اساس تکنولوژی روز
دنیا و نظیر صنعت کشتی‌سازی کره جنوبی می‌توانند تولید کشتی داشته باشند،
قطعاً حق با منتقدان است، اما آیا چنین است و این، همه ماجراست؟
در این باره نکاتی چند قابل ذکر است:
1
- سیاسیون باید این را بفهمند که اقتصاد، الزامات خاص خود را دارد. شعار و
تعارف هم در این علم جایی ندارد. بخش عمده‌ای از مشکلات کشور ما هم ریشه
در این دارد که بسیاری از مسؤولان، کوشیده‌اند اقتصاد را با شعارگرایی و
هیجان‌گرایی اداره کنند که نهایتاً معیشت مردم را به انواع گرفتاری‌ها دچار
کرده‌اند. فارغ از این تذکر، واقعیت تلخ این است که در دوران تحریم‌های
هسته‌ای، اقتصاد ایران آسیب‌های زیادی دیده است. این تن زخمی نیازمند درمان
سریع است. اگر امروز برای صادرات و واردات، نیاز فوری به کشتی داریم، باید
آن را هر چه سریع‌تر تهیه کنیم. نمی‌توانیم و نباید به بهانه تولید داخلی،
صنعت کشتیرانی کشور را دچار تعویق کنیم.
قطر
را نگاه کنید: مقامات این کشور، وقتی شروع به اکتشاف یک میدان گازی جدید
می‌کنند، همزمان با آن، تولید کشتی های حمل گاز (LNG) را سفارش می‌دهند تا
چند سال بعد که گاز استخراج شد، کشتی هم آماده شده باشد. آنها خوب می‌دانند
که حتی یک روز تأخیر در صادرات، خسارت های مالی فراوان دارد و باز
می‌دانند که هزینه کشتی‌ها، در جریان صادرات، جبران میشود. اما در ایران
چه؟ ما 8 سال پیش به این کشتی‌ها نیاز داشتیم و قطعاً در این سال‌ها
نیازمان نیز بیشتر شده است. حال باید چه کنیم؟ آیا باید هر چه سریع‌تر در
صدد جبران مافات و تامین نیازهایمان باشیم تا از رقبای منطقه‌ای عقب نیفتیم
یا به فکر منافع یکی دو شرکت خاص باشیم و بازی های سیاسی مان را از سر
بگیریم و منافع ملی‌مان را قربانی کنیم؟!
2
- خودمان را گول نزنیم. کشتی‌سازی ایران نمی‌تواند 10 کشتی سفارش داده شده
به کره جنوبی را با همان کیفیت و سر موعد مقرر تحویل دهد. وانگهی،
کره‌ای‌ها دیگر از ایران پول نقد نمی‌گیرند بلکه طبق عرف معاملات
بین‌‌المللی، هزینه را بانک‌های خارجی تأمین می‌کنند و ایران بعد از تحویل
کشتی‌ها، با بانک‌های طرف قرارداد، تسویه حساب می‌کند. ولی آیا برای تولید
کشتی‌سازهای داخلی چنین شرایطی وجود دارد؟! نباید قصه خودروسازی را در
کشتی‌سازی تکرار کرد. سال‌هاست که به بهانه حمایت از تولیدات داخلی، انواع
خودروهای بی‌کیفیت را به مردم ایران تحمیل کرده‌اند و گویا اینک می‌خواهند
همان داستان را درباره کشتی تکرار کنند! نتیجه نیز مشخص است: معطل شدن
سیستم حمل و نقل دریایی در پیچ و خم کشتی‌سازی داخلی! فقط کافی است بدانید
که طبق اعلام کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران، 12 سال پیش سفارش ساخت 5 فروند
کشتی به داخلی‌ها داده شده و 143 میلیون دلار نیز به آنها پرداخت شده است
ولی هنوز که هنوز است، کشتی‌ها را تحویل نداده‌اند
(اینجا)
و معلوم نیست که الان با چه رویی دنبال قرارداد و پول جدید هستند؟! آیا
باید واردات و صادرات نفت و هزاران قلم کالا معطل چند شرکت کشتی‌سازی
بماند؟ این ضررش بیشتر است یا ندادن پروژه به داخلی‌های بدقول؟!
3
- مديرعامل كشتي‌راني درياي خزر درباره این قرارداد می‌گوید: تيپ
كشتي‌هايي كه در آن زمان به كره سفارش داده بوديم، اكنون ديگر به درد صنعت
حمل‌ونقل ايران نمي‌خورد.با این قرارداد، مقرر شده است که کشتی‌های
مدرن‌تری برای ایران ساخته شود.دقت کنید! صنعت کشتی‌سازی در این 8 سال به
حدی متحول شده است که کشتی‌های 8 سال قبل، دیگر به درد نمی‌خورند. آیا
واقعاً در سال‌های تحریم، صنعت کشتی‌سازی ایران بروز شده است و می‌تواند
کشتی‌های مدرن بسازد؟اگر چنین است چرا هیچ کشوری به کشتی‌سازان ایران،
سفارش‌های کلان کشتی‌سازی نمی‌دهد؟ اگر کشتی‌سازی ما، واقعاً کشتی‌سازی
است چرا باید چشم به راه رانت دولتی باشد؟ مگر همین کره‌ای‌ها از کشورهای
مختلف جهان سفارش نمی‌گیرند؟!
خود را که نباید فریب دهیم!
4 - کسانی که امروز دولت را می کوبند که چرا با کره‌ای‌ها قرارداد خرید کشتی بسته است، به دو سؤال پاسخ دهند:
اگر
این قرارداد بد است، چرا 8 سال پیش که دولت مطلوب منتقدان امروزی سر کار
بود و قرار داد را با کره‌ای‌ها بست، این همه داد و قال راه نینداختند؟
سوال دوم این که چرا در همه این سال‌ها که بیش از 200 میلیون دلار از پول
مردم ایران در کره‌جنوبی بلوکه شده بود، دم بر نمی‌آوردند ولی حالا که پول
سوخته احیا شده و قرار است تبدیل به کشتی شود به ایران برگردد، صدایشان
بلند شده است؟!
یک بام و دو هوا تا کی؟!
این
ها تا کی می خواهند جلوی جبران عقب افتادگی های کشور را بگیرند. یک روز می
گویند نباید هواپیما بخریم، روز دیگر مانع از خرید کشتی می شوند، سال هاست
که مردم ایران را از داشتن خودورهای معمولی دنیا محروم کرده اند، تلاش می
کنند بیماران بیچاره ، صرفا با داروهای داخلی که بعضا بی کیفیت هستند
روزگار سپری کنند و ... گو این که الگویشان کره شمالی است: کشوری با دیواری
بلند پیرامونش، جدا از جهان و با مردمانی فقیر. مردم اما بیدار هستند و
این مهم ترین نقطه امید است.
