همه چیز از یک ماجرای تلخ آغاز شد، گاندو در تیرماه سال جاری در روستای کشاری شهرستان سرباز در سیستان و بلوچستان، یک کودک 10 ساله را به دورن آب کشید و سبب مرگ او شد.
همین اتفاق باعث شد که توجه همه به روستای کشاری جلب شود، شاید برای میلیونها پایتختنشین و ساکنان کلانشهرها این خبر عجیب به نظر میرسید، چرا که شاید بیشتر مردم نمیدانستند هموطنانشان در این روستا آب آشامیدنیشان را از برکههایی بر میدارند که محل زندگی تمساحها است.
گاندوها و مردم کشاری سالهاست که در کنار هم زندگی مسالمتآمیزی دارند، مردم گاندوها را دوست دارند، و گاندوها نیز خوی تهاجمی کشنده ندارند، گاندوها و مردم در سیستان و بلوچستان آب را با هم قسمت میکنند، آبی که امروز نبودش هم در سیستان و بلوجستان، امان هر دویشان را بریده است.
گاندو یا همان تمساح پوزه کوتاه در کشور ما تنها در سیستان و بلوچستان زیست میکند و با وجود اینکه گوشتخوار است، اما معمولا آدمخوار نیستند و بیشتر از پرندگان، خزندگان و ماهیها تغذیه میکند.
گاندوهای ایران امروز به شدت در معرض تهدید کمآبی قرار گرفتهاند؛ چرا که کمبود آب در زیستگاهشان زندگی و تغذیه آنها را با مشکل مواجه کرده است و شاید میتوان گفت که آب نقطه مشترک این تمساح با مردمی است که در نزدیکی او زندگی میکنند.
مردم روستای کشاری از داشتن آب لولهکشی محروم هستند و با گاندوها از یک برکه آب مورد نیاز خود را تامین میکنند و در این فصل گرما که بارندگی کم است، آب به حداقل خود میرسد و سبب نزدیک شدن هرچه بیشتر مردم و تمساحها میشود و شاید به همین خاطر است که این کودک 10 ساله جان خود را از دست میدهد، در حالی که پیش از این برخوردی میان گاندو و مردمی که آن را بسیار عزیز میدارند؛ پیش نیامده بود.
پس از این ماجرا بود که صندوق ملی محیط زیست تصمیم گرفت تا «طرح حمایت از میزبانان گاندو» را اجرایی کند، در این طرح قرار است؛ مردم مواردی را که سازمان حفاظت محیط زیست از آنها میخواهد؛ رعایت کنند و در عوض صندوق ملی محیط زیست از مردم این منطقه حمایت کند و آب بهداشتی و مورد نیاز مردم را به دستشان برساند.
سعید محمودی (مدیرکل حفاظت محیط زیست استان سیستان و بلوچستان) در مورد جزئیات این طرح به خبرنگار ایلنا میگوید: «ما از مردم خواستهایم که به برکههای محل زندگی گاندو تا حد امکان نزدیک نشوند، برای برداشت آب تنها به قسمت هایی مراجعه کنند که اداره کل محیط زیست آنها را با تابلو مشخص کرده است و همچنین اگر گاندویی از حالت عادی خارج شد و حمله کرد در انتقال آن با ما همکاری کنند، در واقع هدف ما این است که مردم مواظب خودشان باشند و بقیه موارد دیگر وظیفه ما است که آب آشامیدنی و تصفیه شده در اختیارشان قرار دهیم که البته مردم در این طرح همکاری بسیاری خوبی با ما داشتند.»
وی میافزاید: «در حال طی کردن فرآیندی با همکاری صندوق ملی محیط زیست هستیم تا مشکل آب شرب مردم این روستا حل شود، این در حالی است که حل مشکل آب شرب و بهداشتی بر عهده سازمان حفاظت محیط زیست نیست.»
وی در پاسخ به اینکه تا چه زمانی قرار است با تانکر به مردم این منطقه آبرسانی کنید؟ اظهار میکند: «تا ماههای آبان و آذر که فصل بارندگی شروع شود و آبهای جاری دوباره به کمک مردم بیایند، البته به دنبال این هستیم که تا سال آینده با کمک آبفای استان لولهکشی در این روستا انجام شود.»
محمودی با بیان اینکه تا پیش از حادثه تیرماه، میان گاندو و مردم هیچ اتفاق ناگواری رخ نداده بود، ادامه میدهد: «البته قبل از این حادثه کسی هم به فکر این مردم نبود؛ اما اکنون تا زمانی که در این روستا لولهکشی شود ما در کنار مردم هستیم و فعلا همه هزینهها را خودمان در اداره کل محیط زیست سیستان و بلوچستان پرداخت کردهایم، اما شماره حساب برای کمکهای مرمی نیز اعلام شده است تا در آینده بتوانیم با نظارت NGO ها مبالغ کمکهای مردمی را برای مردم این منطقه هزینه کنیم.»