سید حسن هاشمی در نشست بررسی پیشگیری از اقدامات پرخطر در رفتارهای اجتماعی در ستاد وزارت بهداشت اظهار کرد: طبق مطالعات مکرر و آمارهایی که وجود دارد، ابتلا به بیماری‌های اعصاب و روان در کشور جدی و در برخی از استان‌ها جدی‌تر است و از نظر فرهنگی، مردم اختلالات روانی را انکار می‌کنند و برداشت آن‌ها از این اختلالات روانی، افراد زنجیری و دارای رفتارهای غیرقابل کنترل است در حالی که اضطراب، افسردگی، بدخوابی و بی‌خوابی جزء اختلالات روانی است.
وزیر بهداشت با بیان اینکه هر چقدر در خصوص اختلالات روانی با مردم بدون پرده صحبت شود، به زندگی بهتر آن‌ها کمک خواهد کرد، افزود: زمانی که از نشاط اجتماعی سخن گفته میشود، برخی از افراد می‌گویند که برای ایجاد نشاط اجتماعی کنسرت برگزار شود و پس از آن در دسته بندی‌های سیاسی قرار می‌گیرد که برخی طرفدار و یا برخی مخالف برگزاری کنسرت هستند.
هاشمی در ادامه با اشاره به بالا بودن آمار افسردگی در کشور، اظهار کرد: حداقل ۱۲ درصد از مردم افسرده هستند که نیاز به درمان دارند بنابراین تفاوتی ندارد که برای ایجاد نشاط چه تعریفی داشته باشیم اما ایجاد فضای امید و نشاط در کشور بسیار ضروری است.
وزیر بهداشت ضمن تاکید بر لزوم همراهی رسانه‌ها با وزارت بهداشت، سازمان بهزیستی و انجمن‌های علمی حوزه سلامت روان برای پیشگیری از اختلالات روانی، افزود: متاسفانه کشور ما به قدری سیاست زده است که از مسائل اصلی غافل و بیشتر گرفتار حاشیه‌ها هستیم.
مراقب باشیم خودکشی اپیدمی نشود
هاشمی از رسانه‌ها خواست تا کمک کنند که اختلالات روانی و به ویژه خودکشی در کشور، به اپیدمی تبدیل نشود و بگونه‌ای نباشد که مردم از چنین رفتارهایی تقلید کنند.
وزیر بهداشت در ادامه گفت: اطلاع رسانی و خبر به ویژه در مورد رخدادهایی مانند خودکشی و اختلالات روانی کار دشواری است زیرا از یک سو قصد دارید که اخبار را مخابره کنید و از سوی دیگر این خبر همانند شمشیری دو لبه است. از یک طرف می‌خواهید به جامعه امید دهید و از طرف دیگر نباید واقعیت‌ها را کتمان کرد که کار سختی است و نیازمند هنرمندی، علم، تجربه و خویشتن‌داری است.
هاشمی به ذکر علل خودکشی پرداخت و گفت: افسردگی، مصرف مواد مخدر، خشونت‌های خانوادگی بخشی از عوامل خودکشی است اما اینکه زمینه‌های اجتماعی آن چیست، مربوط به رانت و گرفتاری‌های موجود کشور نیست زیرا در کشورهای اسکاندیناوی علی‌رغم داشتن نظام اداری پاک و بدون فساد اما آمار خودکشی در بین آن‌ها بسیار بالا است بنابراین ضروری است تا یک کالبد‌شناسی روانی انجام شود و از انجمن‌ها تقاضا دارم تا عوامل خودکشی را به دقت بررسی کند.
جلوگیری از خودکشی 4500نفر
وزیر بهداشت با اشاره به همکاری‌های مناسب سازمان بهزیستی با وزارت بهداشت و تاکید بر لزوم حمایت دولت و وزارت بهداشت از این سازمان، گفت: اینکه در سال گذشته سامانه تلفنی ۱۲۳ اورژانس اجتماعی مربوط به سازمان بهزیستی توانسته است مانع از خودکشی چهار هزار و ۵۰۰ نفر شود یک افتخار بزرگ است اما بی‌پاسخ ماندن ۵۰ درصد از تماس‌های مردمی با این سامانه نیازمند توجه و حمایت دولت، وزارت بهداشت و دیگر دستگاه‌ها از این سازمان است.
هاشمی راه حل کاهش میزان اختلالات روانی و خودکشی را توانمندسازی مردم در همه زمینه‌ها دانست و گفت: آسیب‌های اجتماعی حتما به وزارت بهداشت مربوط میشود. ما دستگاهی هستیم که از آسیب‌های اجتماعی مانند فقر، خودکشی، فحشا و ایدز رنج می‌بریم و هم می‌توانیم آن را در زمان‌هایی که از مردم حمایت مالی نمی‌کنیم، خدمات پزشکی در دسترس و عدالتی در حوزه سلامت ایجاد کنیم.
وزیر بهداشت از توانمند سازی مردم به عنوان تنها راه پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی غیر از راه حاکمیتی یاد کرد و گفت: اگر به آسیب‌های اجتماعی به مثابه یک گناه بنگریم باید جامعه را در برابر آن توانمند کنیم.
هاشمی در ادامه، تصریح کرد: ستاد مبارزه با مواد مخدر بیش از دو دهه است که در حوزه اعتیاد فعال است و قانون کارآمد هم وجود دارد اما زمانی که از دستاورد‌ها و اقدامات مهم می‌خواهیم سخن بگوییم، ابتدا آمار شهدا و مجروحان در مبارزه با مواد مخدر را ذکر می‌کنیم و در گزارش‌های خود، می‌گوییم از مجموع چندین هزار تن مواد مخدر، موفق به کشف حداکثر ۱۵ درصد آن شده‌ایم و از مجموع افراد معتاد در نهایت ۵ تا ۱۰ درصد را می‌توانیم پاک نگه داریم بنابراین راه حل آن، پیشگیری است که با توانمند سازی مردم محقق میشود.
رسانه‌ها اطلاع‌رسانی کنند اما بدون آسیب
وزیر بهداشت تاکید کرد: رسانه‌ها هر چه می‌توانند در مورد بیماری‌های اعصاب و روان و خودکشی، بدون ترساندن مردم و آسیب رساندن به فضای امید، اطلاع رسانی کنند و در دوره‌های زمانی مختلف، توانمند کردن مردم تکرار شود.
هاشمی یکی از وظایف وزارت بهداشت در کاهش پیشگیری از رفتارهای پرخطر اجتماعی را گسترش شبکه بهداشتی در کشور دانست و گفت: ما به ازای هر ۳ هزار نفر یک مراقب سلامت را مامور کردیم تا از کیفیت زندگی خانواده‌ها آگاهی یابند بنابراین اگر بپذیریم که ۹۰ درصد خودکشی‌ها با اختلالات روانی همراه است، مراقب سلامت می‌تواند اختلالات را کشف کند و به مراقب سلامت روان مستقر در مراکز جامع خدمات سلامت ارجاع دهد.
وزیر بهداشت ضمن تاکید بر لزوم سرعت بیشتر در ارائه و تکمیل شبکه بهداشتی در کشور، افزود: تاکنون توانسته‌ایم برای ۲۴ میلیون نفر امکان دسترسی به شبکه را فراهم کنیم و تصور ما بر این است که اگر از طرح تحول سلامت حمایت نسبی شود، موفق خواهیم شد که تا پایان دولت، شبکه بهداشتی را در کشور مستقر کنیم و در جهت توانمندسازی مردم در حوزه سلامت حرکت کنیم.
پمپاژ کردن ناامیدی بی‌انصافی است
هاشمی در بخش دیگری از سخنان خود تاکید کرد: افرادی که خارج از رسانه‌ها هستند و بر آن سیطره دارند باید گوش‌های خود را باز کنند زیرا خودکشی برای فرزندان، خانواده و اطرافیان آن‌ها نیز ممکن است رخ دهد و پمپاژ کردن این همه ناامیدی در جامعه با انگیزه‌های سیاسی، بی‌انصافی است و هیچ ملتی با خودش چنین کارهایی را نمی‌کند.
وزیر بهداشت با اشاره به سفرهای خود به نقاط مختلف کشور و افتتاح طرح‌ها و پروژه‌های حوزه سلامت، اظهار کرد: در اکثر مناطق کشور، قبل از افتتاح طرحی در حوزه سلامت، ۱۰ خواسته دیگر از ما مطرح میشود که در این صورت لذت آن برای مردم کم میشود بنابراین اجازه دهیم که شهد شیرین چنین خدمتی به کام مردم بماند و هر چه فکر می‌کنم، تحریک مردم، معلمان، پرستاران و کارگران، با خدا و پیامبر، انقلاب، منافع ملی و انسانیت مغایرت دارد.
هاشمی از ناامیدی به عنوان سنگ بنای بسیاری از مشکلات و خشونت‌های جامعه یاد کرد و گفت: ما هر چه از ناامیدی و لزوم گسترش فضای نشاط و امید در جامعه سخن بگوییم، ممکن است به دفاع از دولت تعبیر شود اما اساتید با بیان اصول علمی، آگاهی مردم و امید آن‌ها را افزایش دهند تا شاید بخشی از افرادی که با تابلوی قصد قربت ولی در عمل برای کسب قدرت، طرح‌هایی برای ناامیدی مردم دارند، رعایت کنند زیرا مردم گناهی ندارند و نباید به آن‌ها امید کاذب داد و یا آن‌ها را ناامید کرد.
وزیر بهداشت با بیان اینکه گزارش این نشست را در هیات وزیران ارائه خواهم کرد، افزود: از سازمان بهزیستی نیز قدردانی می‌کنم زیرا کار آن‌ها مهم و دشوار است و از نظر اعتبارات، دست آن‌ها پر نیست و مشکلاتی دارند اما بهزیستی، محلی است که مردم و خیرین علاقه‌مند به کمک هستند و لازم است تا از ظرفیت مردمی برای پیشگیری از چنین آسیب‌هایی استفاده کنیم.
