از درخشش بشار تا حاشیه‌های تمام‌نشدنی کرار!

ایمان گودرزی: حضور بازیکنان عراقی در لیگ برتر فوتبال ایران سابقه زیادی دارد، به گونه‌ای که انتخاب نخست بسیاری از تیم‌های ایرانی برای جذب خارجی، فوتبال عراق است. کشوری که بازیکنانش برخلاف بسیاری دیگر از کشورها در فوتبال ایران موفق بوده‌اند و نقش بسزایی در موفقیت تیم‌های‌شان ایفا کرده‌اند. از جمله بازیکنان عراقی موفقی که در سالیان گذشته به فوتبال ایران آمده‌اند می‌توان به کرار جاسم، بشار رسن، عماد رضا و... اشاره کرد. ستاره‌هایی که هر کدام در فوتبال ایران بدل به یک ستاره کلیدی و سرنوشت‌ساز شده‌اند که در تیم‌های متبوع خود اثری ماندگار بر جای گذاشتند.
فوتبال ایران در پنجره نقل و انتقالاتی تابستان امسال بار دیگر دوباره به شکل فراگیر برای جذب بازیکن خارجی به سراغ لیگ عراق رفت. به گونه‌ای که بسیاری از تیم‌های حاضر در فصل بیست و سوم فوتبال ایران حداقل یک بازیکن عراقی را در ترکیب خودشان دارند. شاید یکی از دلایل اینکه مدیران و سرمربیان تیم‌ها برای جذب بازیکن به فوتبال عراق رفته‌اند، ناکامی اکثر بازیکنان اروپایی در چند فصل اخیر در تیم‌های مختلف بوده. سابقه بد اروپایی‌ها در فوتبال ایران سبب شده تا بازیکنان این قاره در مارکت فوتبال ایران چندان خریداری نداشته باشند. در حقیقت اروپایی‌ها و حتی بازیکنان امریکای جنوبی در فوتبال ایران ناکام هستند مگر آنکه عکسش ثابت شود!
به بهانه هجوم بازیکنان عراقی به فوتبال ایران نگاهی به عملکرد بازیکنان این کشور که در دوره‌های گذشته لیگ برتر حضور داشته‌اند، می‌اندازیم.

جاسم کرار
وقتی نام بازیکن عراقی در فوتبال ایران به میان می‌آید، بدون تردید جاسم کرار بازیکن سابق نفت آبادان، استقلال و بسیاری از تیم‌های لیگ برتری جزو اولین گزینه‌هایی است که به ذهن طرفداران فوتبال می‌رسد. کرار برای اولین بار در تابستان سال 2009 به ایران آمد و با تیم فوتبال تراکتور قرارداد امضا کرد. اگر تصور می‌کنید تراکتور اولین و آخرین حضور او در فوتبال ایران بوده، اشتباه می‌کنید. زیرا کرار پس از جدا شدن از تراکتور 6 بار دیگر به فوتبال ایران آمد و پیراهن تیم‌های مختلف از جمله استقلال، صنعت نفت آبادان و نفت مسجد سلیمان را به تن کرد. در حقیقت کرار دیرپاترین ستاره عراقی در فوتبال ایران بود که بسان یک مارکوپولوی عراقی نیمی از تیم‌ها و شهرهای ایران را دور زد! او در مدت حضورش در فوتبال ایران حاشیه‌های فراوانی درست کرد و در مجموع 25 گل برای تیم‌هایی که در آنها عضویت داشت، به ثمر رساند.

بشار رسن
بشار رسن هافبک گمنامی که در تابستان 1396 با نظر برانکو ایوانکوویچ سرمربی وقت سرخپوشان تهرانی به این تیم پیوست، یکی از موفق‌ترین بازیکنان عراقی تاریخ فوتبال ایران به حساب می‌آید. بازیکنی که طرفداران پرسپولیس برای جدایی‌اش بیشترین واکنش منفی به مدیریت را داشتند. اگرچه بشار گل‌های زیادی برای پرسپولیسی‌ها به ثمر نرساند اما تأثیر بسیاری در این تیم از خودش به جا گذاشت و در دو قهرمانی سرخ‌ها در لیگ برتر و راهیابی به فینال لیگ قهرمانان آسیا نقش کلیدی ایفا کرد. او پس از ترک پرسپولیس در پاییز سال 1399 به تیم القطر قطر پیوست. رسن برای تیم قطری در این مدت 52 بار به میدان رفته و موفق به زدن 8 گل برای تیمش شده. آماری که برای یک هافبک مطلوب است.

همام طارق
وینگر اهل عراق برای اولین بار در تابستان سال 1397 توسط سران وقت باشگاه استقلال به فوتبال ایران آمد؛ بازیکنی که تنها یک سال در جمع آبی‌پوشان پایتخت حضور داشت. او در این مدت 18 بار برای آبی‌پوشان به میدان رقت و تنها یک گل به ثمر رساند، آماری که برای یک بازیکن خارجی آن هم کسی که با سر و صدای بسیار زیاد به فوتبال ایران آمد، نومیدکننده است. البته استقلال در آن سال‌ها بازیکن‌های عجیب زیاد داشت. به طور مثال الحاجی گرو هم همزمان با طارق به این تیم آمد تا جانشین ابرستاره‌ای به نام تیام شود در حالی که یک‌صدم تیام هم کارآیی نداشت و بیشتر تماشاگر بود تا بازیکن! موضوعی که باعث شد او هم پس از مدتی از جمع استقلالی‌ها جدا شود.

صفا هادی
ستاره تیم ملی فوتبال مردان عراق در سالیان اخیر یکی از بازیکنانی بود که در پنجره تابستانی گذشته نقل و انتقالات از سوی مسئولان باشگاه تراکتور انتخاب شد و به فوتبال ایران آمد. بازیکنی که در این مدت برای پرشورهای تبریزی 25 بار به میدان رفته و تنها یک گل زده. آماری متوسط برای یک هافبک دفاعی. هادی هم به مانند همام طارق با یک سر و صدای بزرگ به فوتبال کشورمان انتقال پیدا کرد اما عملکرد او در تراکتور نسبتاً قابل قبول بوده، به گونه‌ای که برای دومین فصل متوالی نیز در فصل جاری در تراکتور بازی می‌کند.

عماد رضا

عماد رضا یکی از مشهورترین بازیکنان عراقی است که به فوتبال ایران آمده. این مهاجم عراقی برای اولین بار در سال 1385 به فوتبال ایران آمد و به سپاهان پیوست و در این تیم درخششی فوق‌العاده داشت. رضا یکی از عناصر کلیدی سپاهان در قهرمانی‌های سریالی این تیم در دهه 80 بود. رضا در طول 104 مسابقه‌ای که برای طلایی‌پوشان دیار زاینده‌رود در مقطع اول حضور در این تیم به میدان رفت، موفق شد 50 گل به ثمر برساند. آماری که برای یک مهاجم مطلوب به نظر می‌رسد. عماد رضا در طول دوران اول حضور در سپاهان با این تیم افتخاراتی همچون قهرمانی در لیگ برتر فوتبال ایران، جام حذفی و نایب قهرمانی لیگ قهرمانان آسیا را تجربه کرد.
این مهاجم عراقی در سال 92 و در شرایطی که به سال‌های پایانی فوتبالش رسیده بود، برای دومین بار به جمع طلایی‌پوشان اضافه شد. رضا در این مقطع 30 بار برای سپاهان به میدان رفت و 15 گل هم به ثمر رساند تا ثابت کند دود از کنده بلند می‌شود. مهاجم سابق تیم ملی فوتبال عراق پس از خداحافظی از دنیای فوتبال در کلاس‌های مربیگری حضور پیدا کرد و پس از حضور در تیم‌های الزورا و نجف به عنوان نفر اول کادر فنی از سوی فدراسیون فوتبال عراق به عنوان سرمربی تیم زیر 20 سال (جوانان) این کشور انتخاب شد. رضا با تیم جوانان کشورش در جام ملت‌های زیر 20 سال آسیا که اسفندماه سال گذشته برگزار شد، عملکرد فوق‌العاده‌ای داشت و موفق شد با پیروزی مقابل شاگردان صمد مرفاوی در مرحله یک چهارم نهایی ضمن صعود به جمع 4 تیم برتر مسابقات جواز حضور در جام جهانی جوانان 2023 را هم کسب کند.

نوری صبری
دروازه‌بان وقت تیم فوتبال الطلبه در سال 1385 به مس کرمان آمد. صبری هم جزو بازیکنانی بود که مانند بسیاری از عراقی‌ها در فوتبال ایران دوام چندانی نداشت. البته باید گفت صبری در آن زمان یکی از مطرح‌ترین بازیکنان عراقی به حساب می‌آمد، بازیکنی که در آن زمان 100 بازی ملی داشت. جالب است بدانید دروازه‌بان کهنه‌کار فوتبال عراق تا سال 1399 در تیم فوتبال نیرو هوایی که یکی از تیم‌های مطرح لیگ برتر عراق به حساب می‌آید، عضویت داشت.

هیثم کاظم
هافبک دفاعی‌ای که در سال 1386 به تیم سپاهان پیوست، موفق نشد عملکرد مطلوبی از خودش در جمع طلایی‌پوشان به نمایش بگذارد و خیلی زود از این تیم جدا شد و اصفهان را به مقصد اهواز ترک کرد و به استقلال اهواز پیوست. انتقالی که کمک زیادی به او نکرد و عملکردش در این تیم چندان مطلوب نبود و خیلی زود فوتبال ایران را ترک کرد. هیثم پس از جدا شدن از استقلال اهواز به تیم فوتبال نیروی هوایی پیوست و دوران بازی‌اش را در این تیم مطرح فوتبال عراق به پایان رساند.

احمد کاظم عصاد
احمد کاظم یکی از بازیکنان عراقی ‌بود که دوام بسیاری در فوتبال ایران داشت. این بازیکن که سال 1383 به فوتبال کشورمان آمد، 4 سال در تیم پاس حضور داشت. سپس برای یک فصل به استیل‌آذین پیوست و پس از آن هم برای یک فصل به استقلال اهواز رفت تا با 6 فصل حضور در فوتبال ایران یکی از معدود بازیکنان عراقی باشد که بیشترین ثبات در فوتبال ایران را تجربه کرده‌اند.

عبدالوهاب ابوالهیل
یک هافبک دفاعی سختکوش و چغر که در فوتبال ایران تأثیرگذار بود. ابوالهیل پس از عماد رضا دومین عراقی‌ای بود که به سپاهان رفت. او هم به مانند بسیاری از بازیکنان عراقی حاضر در فوتبال ایران از طریق حضور در تیم‌های جنوب ایران به فوتبال کشورمان آمد. این بازیکن پس از جدا شدن از سپاهان به فولاد بازگشت و پس از چند فصل حضور در این تیم فوتبال ایران را برای همیشه ترک کرد. البته باید گفت عبدالوهاب هم یکی از بازیکنانی بود که به واسطه حضور در چند تیم مختلف سابقه زیادی در بالاترین سطح فوتبال کشورمان پیدا کرده بود.

حوار ملا محمد
حوار یکی از پرحاشیه‌ترین و جنجالی‌ترین بازیکنانی است که به فوتبال ایران آمده. بازیکنی که پس از آمدن زلاتکو کرانچار به پرسپولیس در سال 1388 به این تیم آمد. حوار هوش بسیار بالا و همچنین استایل بدنی فوق‌العاده‌ای برای فوتبال داشت. او اما هیچ‌گاه به آنچه استحقاقش را داشت، نرسید. چه آنکه بی‌نظم و بدون انضباط بود. حوار پس از هر تعطیلی که به عراق می‌رفت، بازگشتش به ایران برای حضور در تمرینات تیمی که در آن عضویت داشت، نامشخص بود. بازیکنی که به نظر می‌رسید تعطیلات و تفریح برایش بیشتر از فوتبال اهمیت دارد! شاید اگر حوار چنین اتفاقات عجیبی را رقم نزده بود، بیشتر از آنچه که الان دارد را به دست آورده بود. او پس از جدایی از پرسپولیس به استقلال رفت تا طعم یاغی شدن در فوتبال ایران را بچشد. اگرچه حوار جزو معدود یاغی‌هایی بود که هواداران هر دو طرف؛ چه استقلالی و چه پرسپولیسی احترام او را داشتند. ملا محمد پس از جدایی از جمع آبی‌پوشان در سال‌های ابتدایی دهه 90 شمسی به تیم فوتبال ذوب‌آهن پیوست و پس از تجربه یک ناکامی فوتبال کشورمان را برای همیشه به مقصد کشورش ترک کرد.

البته به جز مواردی که پیش‌تر به آنها اشاره شد، بازیکنان دیگری همچون حیدر عبدالرزاق، احمد مناجد، فرید مجید، جاسم محمد و سایرین بازیکنان دیگری هستند که سابقه حضور در فوتبال کشورمان را در کارنامه بازیگری خودشان دارند. حیدر عبدالرزاق (فولاد)، احمد مناجد (استقلال خوزستان)، باسم عباس (استقلال اهواز)، علی ناصر (پیکان)، جاسم محمد (ابومسلم)، حیرد عبید (ذوب‌آهن)، فرید مجید (نفت تهران)، سامان سعید (فولاد)، صلاح حسن (پرسپولیس، ابومسلم)، خلدون ابراهیم (مس کرمان) از دیگر بازیکنان عراقی بودند که در فوتبال ایران پا به توپ شدند. نکته جالب درباره بازیکنان عراقی حاضر در فوتبال ایران این است که اولین حضور اکثر آنها در لیگ برتر فوتبال ایران با عضویت در تیم‌های خوزستانی مانند نفت آبادان، استقلال خوزستان یا فولاد رقم خورده. اتفاقی که به نظر می‌رسد علت اصلی آن همزبان بودن اکثر بازیکنان و کادر فنی تیم‌های نامبرده به زبان عربی بوده، مزیتی که در تیم‌های دیگر کشورمان یافت نمی‌شده است.

ذره‌بین روی کوچ بی‌سابقه عراقی‌ها به فوتبال ایران
از دستیار ایرانی کاتانچ تا شرط کاساس
در تابستان سال جاری شاهد حضور گسترده و بی‌سابقه بازیکنان عراقی در لیگ برتر فوتبال ایران بوده‌ایم. حضور کم سابقه عراقی‌ها در فوتبال ایران سبب شده تا رسانه‌های عربی به این ماجرا واکنش نشان داده و آن را زیر ذره‌بین ببرند.

روزنامه «الخلیج» در گزارشی از دلیل حضور گسترده بازیکنان عراقی در لیگ ایران سخن به میان آورد. الخلیج نوشت: «حضور بازیکنان عراقی در لیگ ایران به شکل بی‌سابقه‌ای در حال افزایش است. می‌توان دلیل کوچ بازیکنان عراقی به لیگ ایران را شرط سرمربی تیم ملی فوتبال عراق دانست چرا که خسوس کاساس اعلام کرده که او در فهرست خود روی بازیکنانی حساب می‌کند که لژیونر باشند و در خارج از لیگ عراق بازی کنند. دلیل دیگر اینکه بازیکنانی که در تابستان سال‌جاری راهی لیگ ایران شده‌اند، معمولاً با باشگاه‌های خود و هواداران به مشکل خورده‌اند و با حضور در لیگ ایران می‌توانند از چنین مشکلات و فشاری دور شوند. بعضی از منابع خبر داده‌اند که یکی از افراد مورد اعتماد کاتانچ سرمربی سابق تیم ملی فوتبال عراق، ایرانی است و او دلیل کوچ بی‌سابقه بازیکنان عراقی به لیگ ایران است.

پیش از این هم بازیکنان عراقی زیادی راهی لیگ ایران شده‌اند اما با افت محسوس مواجه و جایگاه خود را در تیم ملی از دست داده‌اند؛ از جمله صفا هادی، همام طارق، نوری صبری و کرار جاسم. البته یک استثنا وجود دارد و او کسی جز بشار رسن نیست که روزهای درخشانی را با پرسپولیس تجربه کرد. در تابستان سال‌جاری بازیکنان بیشتری راهی لیگ ایران شده‌اند و در این میان الزوراء بیشترین ضرر را کرده است چرا که سه بازیکن اصلی تیم یعنی علاء عباس، علی یوسف و عباس قاسم راهی لیگ ایران شده‌اند. فهد طالب از نیروی هوایی هم راهی لیگ ایران شده و منتظر محمد کاپیتان تیم ملی امید هم با استقلال قرارداد امضا کرد.
بازیکنان عراقی دیگری مثل ایمن حسین، علی فائز، مصطفی ناظم، مهند علی و حتی امجد عطوان هم از لیگ ایران پیشنهاد دارند و در صورت حضور این بازیکنان، لیگ ایران یک دوره خاص را با حضور بی‌سابقه بازیکنان عراقی تجربه خواهد کرد.